Die Rolle der Familie im Genesungsprozess von Menschen mit psychischen Störungen – Deutsch-polnische Vergleichsforschung

• Authors: Anna Kanios , Anna Bocheńska-Brandt , Anga Engelke-Herrmannsfeldt

Title variants

EN

The role of the family in the recovery process of people with mental disorders – Polish-German comparative studies

PL

Rola rodziny w procesie zdrowienia osób z zaburzeniami psychicznymi – polsko-niemieckie badania porównawcze

Abstracts

PL

 Ciężka choroba psychiczna staje się nie tylko dla pacjenta, ale również dla osób mu bliskich krytycznym wydarzeniem życiowym. Mimo to należy stwierdzić, że zrozumienie kryzysu psychicznego jest zwykle większe w rodzinie niż w kręgu przyjaciół albo znajomych. W przypadku krótkotrwałej choroby lub kryzysu psychicznego danej osobie zazwyczaj pomaga uczucie, ciepło rodzinne. Jednak w przypadku przewlekłej choroby psychicznej rodzina zazwyczaj także potrzebuje pomocy ze względu na obciążenia (Jasch, 2012). Artykuł ma charakter empiryczny. Przedmiotem badań są przekonania kadry pomocowej pracującej w Polsce i w Niemczech na temat roli rodziny w procesie zdrowienia osób z zaburzeniami psychicznymi. Metodą zastosowaną w badaniach są badania fokusowe (FGI). Badania realizowane były w okresie 2020–2021 r. na terenie Polski (województwo lubelskie) i Niemiec (Dolna Saksonia). Wyniki badań dowodzą, że rola rodziny w procesie zdrowienia osoby z zaburzeniami psychicznymi jest bardzo duża. Zarysowały się jednak różnice w postrzeganiu znaczenia oddziaływań dwóch kluczowych środowisk: środowiska rodzinnego i instytucjonalnego.

EN

A severe mental illness becomes a critical life event not only for the patient but for thier family as well. Nevertheless, it must be said that the understanding of the mental crisis is usually grater among the family than in among friends or aquintences.In case of a short-term illness or mental crisis a person is usually helped by affection and family warmth. However, in case of chronic mental illness the family, due to the burdens, usually needs help as well (Jasch, 2012). This article is empirical in its nature. The subject of the research are the beliefs of the aid staff, working in Poland and Germany, concerning the role of the family in the recovery process of people with mental disorders. The method employed in the research is focus group interview (FGI). The research was carried out in 2020–2021 in Poland (Lubelskie Voivodship) and Germany (Lower Saxony). The research results has proved a considerable family role in the recovery process of a person suffering from amental disorders. However, there were differences in the perception of the importance of the impact of two key environments: the family environment and the institutional environment.

DE

Schwere psychische Erkrankungen werden nicht nur für Patientinnen zu einem kritischen Lebensereignis, sondern auch für diejenigen, die ihnen nahestehen. Dennoch lässt sich feststellen, dass das Verständnis für eine psychische Krise in der Familie meist größer ist als im Freundes- oder Bekanntenkreis. Im Falle einer kurzfristigen Krankheit oder einer psychischen Krise hilft normalerweise das Gefühl der familiären Wärme. Bei einer chronischen psychischen Erkrankung braucht aber auch die Familie aufgrund der Belastungen meist Hilfe (Jasch, 2012). Dieser Artikel stellt die Ergebnisse einer empirischen Untersuchung dar. Deren Ziel ist es, die Überzeugungen, Haltungen und Einstellungen der in Polen und Deutschland tätigen Sozialarbeiter*innen über die Rolle der Familie im Genesungsprozess von Menschen mit psychischen Störungen zu erfassen. Die in der Forschung verwendete Methode ist Focus Testing (FGI). Die Forschung wurde im Zeitraum 2020 – 2021 in Polen (Wojewodschaft Lublin) und Deutschland (Niedersachsen) durchgeführt.

Keywords

DE

Familie; Hilfe; Menschen mit psychischen Störungen; Polen; Deutschland

PL

rodzina; pomoc; osoby z zaburzeniami psychicznymi; Polska; Niemcy

EN

family; help; people with mental disorders; Poland; Germany

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Family Forum
• Year: 2022
• Volume: 12
• Pages: 245-270

Dates

published

2022

Contributors

author

Anna Kanios

• Institut für Sozialpädagogik, Maria-Curie-Skłodowska-Universität in Lublin

• https://orcid.org/0000000243497833

author

Anna Bocheńska-Brandt

• Gesundheitspädagogik und -psychologie, FOM Hochschule für Oekonomie & Management gemeinnützige Gesellschaft mbH

• https://orcid.org/0000000228518990

author

Anga Engelke-Herrmannsfeldt

• FOM Hochschule für Oekonomie & Management gemeinnützige Gesellschaft mbH

• https://orcid.org/0000000324208191

References

• Babbie E., (2005) Badania społeczne w praktyce, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bocheńska-Brandt A., (2022) Poczucie obciążenia opieką domową opiekunów nieformalnych w Niemczech podczas pandemii koronowirusa, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
• Christiansen, V. and Pleininger-Hoffmann, M. ‘Auswirkungen psychischer Erkrankungen auf Familiensysteme’, w: Schone, R., and Wagenblass, S., Kinder psychisch kranker Eltern zwischen Jugendhilfe und Erwachsenenpsychiatrie, Juwenta Verlag Wamheim und München, 2. Auflage, 2006, 65–89.
• De Barbaro B., (2004) ‘Między rozpoznaniem psychiatrycznym a „rozpoznaniem rodzinnym”’, Psychiatria Polska, Nr 38(5).
• Frąckowiak-Sochańska M., ‘Poznawcza i emocjonalna adaptacja do sytuacji choroby psychicznej w rodzinie’, Przegląd Socjologii Jakościowej”, 2015, 11(4), 88–112.
• Glinowiecki M., ‘Choroba psychiczna w rodzinie a system społecznego wsparcia – trudności, wyzwania i zmiany na przestrzeni dekad”, w: J. K. Stępkowska and K., M., Stępkowska (ed.), Instytucja rodziny wczoraj i dziś. Perspektywa interdyscyplinarna, Lublin 2012, 85–93.
• Hoppe G., K., Selbstkonzept und Empowerment bei Menschen mit geistiger Behinderung, Freiburg 2012.
• Jasch, J. (2012) Dein anderes Ich. Kinder psychisch kranker Eltern, Diplomicy Verlag, Hamburg.
• Kanios A., Bocheńska-Brandt A., Białach M. and Kwiatkowski Ł. (2021) Sytuacja społeczna osób z zaburzeniami psychicznymi w Polsce i w Niemczech. Wybrane konteksty, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kaszyński H. and Maciejewska O. ‘Praca socjalna z osobami z zaburzeniami psychicznymi. Rekomendacje dla „nowej” specjalizacji’, Zeszyty Pracy Socjalnej, 2016, 21(4), 161–176, DOI: https://doi.org/10.4467/24496138ZPS.16.010.6533.
• Kawczyńska-Butrym Z., (2007) Rodzina – zdrowie – choroba. Koncepcja i praktyka pielęgniarstwa rodzinnego, Lublin, Wydawnictwo Czelej.
• Marody M., (1976) Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy. Analiza metodologiczna zasad doboru wskaźników w badaniach nad postawami, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Podogrodzka-Niell M. and Tyszkowska M., (2014) ‘Stygmatyzacja na drodze zdrowienia w chorobach psychicznych – czynniki związane z funkcjonowaniem społecznym’, Psychiatria Polska, Nr 48(6).
• Program Oparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi (2017) Warszawa, p. 1–12, https://www.gov.pl/web/rodzina/program-oparcie-spoleczne-dla-osob-z-zaburzeniami-psychicznymi, (3.11.2021).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2017 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022, (2017) Dz. U., poz. 458, https://dziennikustaw.gov.pl/D2017000045801.pdf, (2.04.2022).
• Sęk H. and Cieślak R., (2005) ‘Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne’, w: H. Sęk, and R. Cieślak (ed.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Sozialgesetzbuch Neuntes Buch – Rehabilitation und Teilhabe von Menschen mit Behinderungen; Artikel 1 des Gesetzes v. 23. Dezember 2016, BGBl. I S. 3234) https://www.gesetze-im-internet.de/sgb_9_2018/, (28.10.2020).
• Strotmann, F. (2020) Kinder psychisch kranker Eltern. Risiken, Bewältigungsstrategien und sozialarbeiterische Unterstützungsmöglichkeiten im Bereich der Psychiatrie, München, GRIN Verlag.
• Szatur-Jaworska B., (2005) ‘Uwagi o ekskluzji i inkluzji na przykładzie polityki społecznej wobec ludzi starych’, w: J. Grotowska-Leader and K. Faliszek (red.) Ekskluzja i Inkluzja społeczna. Diagnoza-uwarunkowania-kierunki działań, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
• Theunissen G. and Kulig W., (2016) Inklusives Wohnen – Bestandsaufnahme von Wohnprojekten für Erwachsene mit Behinderung in Deutschland, Stuttgart.
• Theunissen G. and Plaute W., (1995) Empowerment und Heilpädagogik – Ein Lehrbuch. Lambertus-Verlag, München.
• Wojda P., ‘Przeciwdziałanie stygmatyzacji chorych psychicznie w praktyce pielęgniarskiej’, Pielęgniarstwo Polskie, 2020, 75(1), 41–47.

Identifiers

DOI

10.25167/FF/4840

Biblioteka Nauki

19322793