Liturgiczne zastosowanie świętego myronu (krzyżma) w tradycji bizantyjskiej. Namaszczenia w sakramencie chrztu i bierzmowania

• Authors: Przemysław Nowakowski

Title variants

EN

Liturgical application of the holy myron (chrism) in the Byzantine tradition. The anointment in the sacraments of baptism and confirmation

Abstracts

EN

The article presents various applications of the chrism (the holy myron) in liturgy of the Orthodox Church. First a particular time of applicationan and meaning of the chrism (myron) in the Byzantine tradition is shown. Then the author discusses the process of evolution of the Byzantine baptismal anointments (prebaptismal and postbaptismal) in the context influenced by the syrian liturgical tradition. Particularly anointing with the chrism (myron) is indicated, that in Byzantine rite is considered as confirmation (miropomazanie). He speaks about anointing of various spots of the body and about the accompanying prayers as it is proved by the former practice of the Russian Church (17th). Finaly, at attempt at formulating liturgical theology of the human body has been made, as it appears in the liturgical practice.

PL

Artykuł ukazuje rodzaje różne zastosowań krzyżma (świętego myronu) w liturgii Kościoła prawosławnego. Przedstawione są najpierw szczególne miejsce i znaczenie krzyżma (myronu) w liturgii tradycji bizantyjskiej. Autor omawia następnie ewolucję bizantyjskich namaszczeń chrzcielnych (przedchrzcielne i pochrzcielne) w kontekście wpływów syryjskiej tradycji liturgicznej.  Szczególną uwagę zwraca na namaszczenie krzyżmem (myronem), które w obrządku bizantyjskim pełni rolę sakramentu bierzmowania (miropomazanie).  Ukazuje namaszczenia myronem na różnych częściach ciała i towarzyszące im modlitwy, na przykładzie dawnej praktyki Cerkwi rosyjskiej (XVII wiek). Na koniec podjęta została próba sformułowania liturgicznej teologii ciała ludzkiego, wyłaniająca się z tej wschodniej praktyki wielu namaszczeń w obrzędach bierzmowania.

Keywords

PL

liturgia; tradycja bizantyjska; Duch Święty; krzyżmo; myron; chrzest; bierzmowanie; miropomazanie; namaszczenia chrzcielne; modlitwy; ciało; teologia

EN

liturgy; Byzantine tradition; The Holy Spirit; Chrism; Myron; Miropomazanie; Baptism; Confirmation; Bapismal Anointments; Body; Theology

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
• Year: 2023
• Volume: 61
• Issue: 1
• Pages: 121-137

Dates

published

2023

Contributors

author

Przemysław Nowakowski

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

• https://orcid.org/0000000284023626

References

• 1274, Opredelenia Wladimirskago sobora izlożennyja w gramote Kirilla II (Russkaja Istoriczeskaja Biblioteka, VI). Sankt Peterburg 1908: Tipografia Imperatorskoj Akademii Nauk, 93 - 94.
• Almazow Aleksandr. 1884. Istoria czinoposledowanij Kreszsczenia i Miropomazania. Prilożenia. Kazań: Tipografia Imperatorskago Uniwersiteta.
• Arranz Michail. 2003. Izbrannyje soczinenia po liturgike. Tom 1. Tainstwa wizantijskogo ewchologia, Rim – Moskwa: Institut Filosofii, Teologii i Istorii sw. Fomy.
• Arranz Miguel. 1978. Evolution des rites d'incorporation et réadmission dans l'Eglise selon l'Euchologe byzantin, W Gestes et paroles dans les diverses familles liturgiques (Bibliotheca Ephemerides Liturgicae, Subsidia 14), 31 – 76. Roma : C.L.V – Edizioni Liturgiche.
• Arranz Miguel. 1983. „Admission dans l'Église des convertis des hérésies ou d’autres religions non-chrétiennes”. Orientalia Christiana Periodica 49: 42 - 90.
• Arranz Miguel. 1986. „Les Sacrements de l’ancien Euchologe contantinopolitain (7) Bénédiction de l’eau et de l'huile baptismales”, Orientalia Christiana Periodica 52 : 145 – 170.
• Arranz Miguel. 1987. „Les Sacrements de l’ancien Euchooge constantinopolitain (8) Baptême et onction”. Orientalia Christiana Periodica 53 : 59 - 106.
• Arranz Miguel. 1991. “Della Confermazione. Ricordando P. Louis Ligier SJ (1911 – 1989)”. Orientalia Christiana Periodica 57 (1991): 208.
• Arranz Miguel, Parenti Stefano. 1989. Liturgia patristica orientale. Tracce per uno studio sistematico. W Complementi interdisciplinari di patrologia. Red. Antonio Quacquarelli, 605 – 655. Roma : Citta Nuova Editrice.
• Botte Bernard. 1905. “Le baptême dans l’Eglise Syrien”. Echos d’Orient 8: 137-155.
• Botte Bernard. 1967. L'onction postbaptismale dans l'ancien patriarcat d'Antioche. W Miscellanea liturgica in onore di S.E. il Cardinale Giacomo Lercaro, t. II, 795 - 808. Roma : Descleée.
• Cyrille de Jerusalem. Catéchèses Mystagogiques. Red. Auguste Piédagnel (Sources Chrétiennes 126). Paris 1966 : Editions du Cerf.
• Danielou Jean. 1968. „Chrismation pré-baptismal et divinité de l'Esprit chez Grégoire de Nysse”. Recherches de science religieuse 56:184-190.
• Dmitriewskij Aleksej. 1884. Bogoslużenie w Russkoj cerkwi w XVI weke. Kazań: Tipografia Imperatorskogo uniwersiteta,
• Dupuy Bernard. 1990. „La concession du saint myron à la métropolie de Kiev et et ses aspects actuels”. Istina 35: 94 – 104.
• Golubinskij Jewgenij. 1900. Istoria Russkoj Cerkwi. Moskwa: Uniwersitetskaja tipografia.
• Ioannou P.P. 1962. Fonti, Fasc. IX, Discipline générale antique (IV – IX s.), Les Canons des Synodes Particuliers. Rome : Tipografia Italo-Orientale.
• Kostiuczuk Jakub, Ławreszuk Marek, Tofiluk Jerzy. 2016. Specyfika polskiej terminologii prawosławnej. Koncepcja normatywizacji pisowni. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Kretschmar Georg. 1977. „Nouvelles recherches sur l'initiation chrétienne”. La Maison Dieu 132 : 7 – 32.
• Lampe Geoffrey W.H. 1951. The seal of the Spirit. A study in the Doctrine of Baptisme and Confirmation in the New Testament and the Fathers. London: Longmans Green.
• Lebedew Piotr. 1904. Nauka o bogoslużenii Prawosławnoj cerkwi. t. 1. Moskwa.
• Leroy François J. 1967. L'homilétique de Proclus de Costantinople (Studi e testi, 247). Città del Vaticano: Biblioteca Apostolica Vaticana.
• Ligier Louis. 1990, La confermazione. Significato e implicazioni ecumeniche ieri e oggi. Napoli : Edizioni Dehoniane.
• Menevisoglou Paulos. 1983. „Le Saint Chrême dans l’Eglise Orthodoxe”. Episkepsis 294 : 11 – 14.
• Mitchell Leonel L. 1966. Baptismal Anointing. London: SPCK Publishing.
• Neunheuser Burkhard. 1966. Baptême et confirmation. Paris : Les Edition du Cerf.
• Nikolskij Konstantin. 1858. Obozrenie bogoslużebnych knig Prawosłavnoj Rossijskoj Cerkwi po otnoszeniju ich k cerkownomu ustawu. Sanktpeterburg: Tipografia Imperatorskoj Akademi Nauk.
• Nowakowski Przemysław. 1998. „Duch Święty w inicjacji chrześcijańskiej – obrzęd namaszczenia krzyżmem we wschodniej tradycji liturgicznej pierwszych wieków”. Liturgia Sacra 4 (1): 39 – 48.
• Nowakowski Przemysław. 2008. Obrzęd poświęcenia myronu czyli krzyżma w tradycji kijowskiej. W Introibo ad altare Dei. Księdzu Profesorowi Stefanowi Koperkowi CR z okazji 70-lecia urodzin. (Studia,16). Red. S. Szczepaniec, Jarosław Superson, Janusz Mieczkowski, 381 – 401. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej.
• Nowakowski Przemysław. 2019. Le corps humain comme object d’onctions avec le saint myron dans la tradition byzantine slave (russe).W Le corps humain dans la liturgie. 65 Semaine d’études liturgique Saint-Serge (Studia Oecumenica Friburgensia, 90). Red. André Lossky, Goran Sekulovski, Thomas Pott, 237-250. Münster : Aschendorff Verlag.
• Odincow Nikołaj. 1881. Porjadok obszczestwennogo i czastnogo bogoslużenja w drewnej Rossii do XVI weka. Sankt Peterburg.
• Priluckij Wasilij. 1912. Czastnoje bogoslużenie w Russkoj cerkwi w XVI i perwoj połowinie XVII wieka. Kiew: Tipografia Petr Barskij.
• Salachas Dimitrios. 1992. L’iniziazione cristiana nei Codici orientale e latino, Bologna – Roma : Edizioni Dehoniane.
• Smolodowicz Daniil. 1896. Liturgika. Kiew.
• Winkler Gabriela. 1978. „The original Meaning of the Prebaptismal Anoiting and its Implications”. Worship 52: 24 – 45.

Identifiers

DOI

10.25167/ls.5034

Biblioteka Nauki

29432124