Ars celebrandi – niespełniony postulat odnowy liturgicznej Soboru Watykańskiego II? Refleksje w 60. rocznicę ogłoszenia konstytucji o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium

• Authors: Mateusz R. Potoczny

Title variants

EN

Ars celebrandi - an Unfulfilled Postulate of the Liturgical Renewal of the Second Vatican Council? Reflections on the 60th anniversary of the promulgation of the Constitution on the Sacred Liturgy Sacrosanctum Concilium

Abstracts

EN

The liturgical renewal of the Vaticanum II defined a series of postulates that the fathers intended to give new expression to the liturgy of the Roman Church. These postulates were formulated primarily in the Constitution on the Sacred Liturgy Sacrosanctum Concilium, which became the founding document of the subsequent reform. Among those postulates, some were formulated in precise terms, while others - not written down explicitly - derive from the spirit of the proposed reform. One of these non-explicitly articulated postulates is the concern for the shape of the ars celebrandi. In this study, the author tries to articulate the conciliar indications on this issue and, from the perspective of six decades, evaluate their reception in the liturgy of the Roman Church.

PL

Odnowa liturgiczna Soboru Watykańskiego II zdefiniowała szereg postulatów, które w zamierzeniu ojców miały nadać nowy wyraz liturgii Kościoła rzymskiego. Owe postulaty określone zostały przede wszystkim w konstytucji o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, która stała się dokumentem założycielskim późniejszej reformy. Wśród rzeczonych postulatów część została sformułowana w sposób precyzyjny, natomiast inne – nie zapisane explicite – wynikają z ducha proponowanej reformy. Jednym z tych nie wyartykułowanych wprost postulatów jest troska o kształt sztuki celebrowania (ars celebrandi) liturgii. W niniejszym studium autor stara się wyartykułować soborowe wskazania dotyczące tej problematyki i z perspektywy sześciu dekad dokonać ewaluacji ich recepcji w liturgii Kościoła rzymskiego.

Keywords

PL

liturgia; Sobór Watykański II; reforma liturgiczna; ars celebrandi

EN

Liturgy; Second Vatican Council; Liturgical Reform; ars celebrandi

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
• Year: 2023
• Volume: 62
• Issue: 2
• Pages: 27-47

Dates

published

2023

Contributors

author

Mateusz R. Potoczny

• Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego

References

• Araszczuk Stanisław. 2013. „Permanentna formacja liturgiczna”. W Studia liturgiczne. Reforma i odnowa liturgii po Soborze Watykańskim II. Red. Czesław Krakowiak, Waldemar Pałęcki. 113-125. Lublin: Towarszystwo Naukowe KUL.
• Bałabuch Adam. 2019. „Czy polityk może przemawiać z ambony?”. (11.11.2023). https://misyjne.pl/czy-niewierzacy-moze-czytac-modlitwe-wiernych-odpowiada-bp-adam-balabuch/.
• Beyga Paweł. 2017. „Problem obecności i teologii języka łacińskiego w liturgii rzymskiej”. Teologia w Polsce 11/2 : 153-166.
• Centro di pastorale liturgica francese. 2008. Ars celebrandi Guida pastorale per un’arte del celebrare. Magnano: Edizioni Qiqajon.
• Ceremoniał liturgicznej posługi biskupów odnowiony zgodnie z postanowieniami Świętego Soboru Watykańskiego II wydany z upoważnienia papieża Jana Pawła II dostosowany do zwyczajów diecezji polskich. 2013. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
• Gancarczyk Marek. 2023. „Radykalne postulaty niemieckiej drogi synodalnej: zmiana etyki seksualnej, transgender, święcenia kobiet”. (12.12.2023). https://opoka.org.pl/News/Swiat/2023/radykalne-postulaty-niemieckiej-drogi-synodalnej-zmiana-etyki.
• Gądecki Stanisław. 2023. „List przewodniczącego KEP, arcybiskupa poznańskiego Stanisława Gądeckiego do Papieża Franciszka”. (12.12.2023). https://www.ekai.pl/przewodniczacy-kep-wystosowal-do-papieza-list-na-temat-niemieckiej-drogi-synodalnej/.
• Janiec Zdzisław. 2004. „Nadużycia liturgiczne podczas celebracji Mszy świętej”. Anamnesis 38: 117–122.
• Jura Piotr. 2009. „Zobowiązani do liturgii „poważnej, godnej, prostej i pięknej” – ars celebrandi et presidendi”. Liturgia Sacra 15/2 : 303–311.
• Jurczak Dominik. 2020. „Formacja liturgiczna, czyli o wyrabianiu liturgicznego smaku”. 59–69. W Zeszyt teologiczno-pastoralny Program duszpasterski Kościoła w Polsce na rok 2020/2021: Zgromadzeni na świętej wieczerzy. Red. Jan Bartoszek, Roman Chromy, Krystian Piechaczek. Katowice: Instytut Gość Media.
• Kołodziej Marcin. 2012. Wiara celebrowana w liturgii. Wrocław: Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego.
• Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. 2004. Instrukcja o zachowaniu i unikaniu pewnych rzeczy dotyczących Najświętszej Eucharystii. Kraków: Wydawnictwo M.
• Krakowiak Czesław. 2001. „Teologiczne i normatywne zasady współpracy świeckich w ministerialnej posłudze kapłanów”. Roczniki Teologiczne 48/8 : 35-76.
• Kwiatkowski Dariusz. 2019. „Wierność prawu liturgicznemu wiernością Chrystusowi i Kościołowi”. Teologia Praktyczna 20: 99–113.
• Lijka Kazimierz. 2011. „Sztuka celebrowania liturgii”. Studia Gnesnensia 25 : 225–240.
• Marini Piero. 2007. Liturgia i piękno. Nobilis pulchritudo. Pelplin: Pastores.
• Nadolski Bogusław. 2003. „W poszukiwaniu etosu przewodniczenia liturgii”. W Ars Celebrandi. Materiały z sympozjum liturgicznego w USKW (2.04.2003). Red. Bogusław Nadolski, 66–67. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
• Potoczny Mateusz Rafał. 2023. „Ars celebrandi jako istotny element budowania wiary w Kościół”. Liturgia Sacra 29 (1) : 33–48.
• Rak Romulad. 1992. „Wychowanie do życia eucharystycznego”. W Mysterium Christi: Msza święta. Red. Wacław Świerzawski. 146–149. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
• Ratzinger Josef. 2005. Bóg i świat. Z kardynałem Josephem Ratzingerem–Benedyktem XVI rozmawia Peter Seewald. Tłum. G. Sowiński. Kraków: Znak.
• Ratzinger Joseph. 2002. Duch liturgii. Poznań: Christianitas.
• Roche Arthur. 2023. „Ars celebrandi. Holistyczna formacja teologiczna i liturgiczna”. Niepublikowany wykład dla kapłanów archidiecezji łódzkiej.
• Rudolf Zielasko. 1967. „Msza św. i uczestnictwo w niej”. W Wprowadzenie do liturgii. Red. Franciszek Blachnicki, Wacław Schenk, Rudolf Zielasko. 244–247. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
• Sałatka Tomasz. 2019. Porządek prawny i możliwość kształtowania liturgii w reformie Soboru Watykańskiego II. Studium liturgiczno-kanoniczne. Praca doktorska. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.
• Sinka Tarsycjusz. 1992. „Podział funkcji w zgromadzeniu liturgicznym”. W Mysterium Christi: Msza święta. Red. Wacław Świerzawski. 170–191. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
• Sobeczko Helmut J. 2003. “Liturgia jako ars celebrandi”. W Ars Celebrandi. Materiały z sympozjum liturgicznego w USKW (2.04.2003). Red. Bogusław Nadolski, 12–30. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
• Sobeczko Helmut J.. 1999. Zgromadzeni w imię Pana. Teologia znaku zgromadzenia liturgicznego. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
• Spataro Robertus. 2013. „Dlaczego w liturgii powinien być stosowany język łaciński”. Vox Patrum 33 (60) : 69-77.
• Stanisław Burzawa. 1966. „Soborowa Reforma Liturgiczna Odnową Kościoła”. Ruch Biblijny I Liturgiczny 19 (4–5) : 233–242.
• Świerzawski Wacław. 2012. „Obecność Chrystusa w liturgii Kościoła”. W Mysterium Christi: fundamentalne rzeczywistości liturgii. Red. Wacław Świerzawski, 97–117. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
• Weigel George. 2022. “Liquid Catholicism and the German Synodal Path”. (24.12.2023). https://www.firstthings.com/web-exclusives/2022/02/liquid-catholicism-and-the-german-synodal-path.
• Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów. 2023. Sprawozdanie podsumowujące: Kościół syndolany w misji. (20.12.2023). https://www.synod.va/content/dam/synod/assembly/synthesis/polish/POL-Synthesis-Report.pdf.

Identifiers

DOI

10.25167/ls.5406

Biblioteka Nauki

29432218