Prawne uwarunkowania żałoby narodowej w świetle form działania administracji publicznej

• Authors: Iwona Sierpowska

Title variants

EN

The legal conditions of national mourning in the light of forms of public administration activities

Abstracts

EN

Traditionally, national mourning is introduced to commemorate persons who have rendered outstanding services to the nation. However, over the past several years, mourning has also been announced in connection with various tragic events. This indicates an evolution of the institution and it may also raise concerns about its abuse and depreciation. The law refers to national mourning in a very general way, hence it is the practice that tries to fill in the void and eliminate deficiencies in the legislation. This leads to situations in which administrative bodies take actions which they have not been empowered to. A special problem is the delimitation between the act of introducing mourning and the act of suspending the organisation of entertainment events during its duration.

PL

Tradycyjnie żałoba narodowa jest wprowadzana w celu upamiętnienia osób wybitnie zasłużonych dla narodu. Jednak w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat ogłaszano ją również w związku z różnymi tragicznymi wydarzeniami. Instytucja ta przeszła ewolucję,a okoliczności jej wprowadzania rodzą dziś obawy o nadużywanie prawa do ogłaszania żałoby i jej deprecjację. Przepisy powszechnie obowiązujące w bardzo ogólny sposób odnoszą się do żałoby narodowej, stąd praktyka stara się je w różny sposób uzupełniać. Prowadzi to do sytuacji, w których organy administracji podejmują czynności, do których nie zostały upoważnione. Szczególnym problemem jest rozgraniczenie między aktem wprowadzenia żałoby a wstrzymaniem organizacji imprez rozrywkowych w czasie jej trwania.  

Keywords

PL

żałoba narodowa; rozporządzenie; prawo miejscowe

EN

national mourning; ordinance; local law

• Publisher: Uniwersytet Opolski
• Journal: Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
• Year: 2021
• Volume: 19
• Issue: 3
• Pages: 61-78

Dates

published

2021

Contributors

author

Iwona Sierpowska

• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny

References

• Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 roku o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 2019 r., poz. 1509, tekst jednolity.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, Dz.U. z 2020 r., poz. 713 z późn. zm., tekst jednolity.
• Ustawa z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kul-turalnej, Dz.U. z 2020 r., poz. 194, tekst jednolity.
• Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, Dz.U. z 2019 r., poz. 1464, tekst jednolity.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 września 2001 roku w sprawie opuszczenia flagi państwowej Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. Nr 98, poz. 7279.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 7 marca 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad podnoszenia flagi państwowej z godłem Rzeczypospolitej Polskiej przez polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne oraz inne oficjalne przedstawicielstwa i misje za granicą, Dz.U. Nr 34, poz. 324.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 lipca 2007 roku w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. Nr 132, poz. 914.
• Rozporządzenie Marszałka Sejmu wykonującego obowiązki Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 kwietnia 2010 roku w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. Nr 58, poz. 368.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 marca 2012 roku w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 2012, poz. 237.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 października 2013 roku w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 2013, poz. 1268.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 lutego 2019 roku w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 2019, poz. 290.
• Rozporządzenie Nr 43/2007 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 23 lipca 2007 roku w sprawie zawieszenia organizowania imprez artystycznych i rozrywkowych na czas trwania żałoby narodowej, Zacho. Dz. Urz. z 2007 r. Nr 86, poz. 1436.
• Rozporządzenie porządkowe Nr 4/2010 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 27 września 2010 roku w sprawie ogłoszenia dnia 28 września 2010 roku dniem żałoby na terenie województwa zachodniopomorskiego, Zacho. Dz.Urz. z 2010, Nr 101, poz. 1809.
• Rozporządzenie porządkowe Nr 3/10 Wojewody Łódzkiego z dnia 12 października 2010 roku w sprawie ogłoszenia żałoby na terenie województwa łódzkiego, Łódzk. Dz.Urz. z 2010, Nr 300, poz. 2503.
• Rozporządzenie porządkowe Nr 10 Wojewody Mazowieckiego z dnia 12 października 2010 roku w sprawie ogłoszenia żałoby na terenie województwa mazowieckiego, Mazow. Dz.Urz. z 2010, Nr 176, poz. 4508.
• Uchwała Rady Ministrów z dnia 13 lipca 1997 roku w sprawie ogłoszenia żałoby narodowej, M.P. Nr 41, poz. 421.
• Uchwała Nr 1 Rady Ministrów z dnia 4 stycznia 2005 roku, w sprawie uczczenia pamięci ofiar kataklizmu w Azji Południowo-Wschodniej, M.P. Nr 1, poz. 7.
• Uchwała Nr 1 Rady Ministrów z dnia 12 lipca 2005 roku, w sprawie uczczenia pamięci ofiar zamachów w Londynie, M.P. Nr 40, poz. 541.
• Wyrok NSA z dnia 28 sierpnia 1991 roku, sygn. akt SA/Ka 525/01, niepubl.
• Wyrok TK z dnia 8 kwietnia 2009 roku, sygn. akt K 37/06, OTK-A 2009/4/47.
• Postanowienie TK z dnia 5 listopada 2009 roku, sygn. akt U 9/07, OTK-A 2009/10/152.
• Wyrok WSA w Kielcach z dnia 29 listopada 2017 r., sygn. akt II SA/Ke 588/17, LEX nr 2411671.
• Antoniak-Tęskna, Patrycja. 2019. Organizowanie i prowadzenie działalności kulturalnej. Komentarz. Komentarz do art. 37. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 23.06.2021.
• Boć, Jan. 2003. Lokalne źródła prawa. W: J. Boć(red.). Prawo administracyjne. Wrocław: Kolonia Limited.
• Boć, Jan. 2003. Naczelne organy administracji rządowej (państwowej). W: J. Boć (red.). Prawo administracyjne. Wrocław: Kolonia Limited.
• Ciapała, Jerzy. 2001. Prawo miejscowe. W: M. Ofiarska, J. Ciapała. Zarys prawa samorządu terytorialnego. Poznań: Ars boni et aequi.
• Czarny, Piotr. 2019. Komentarz do art. 142. W: P. Tuleja (red.). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 5.10.2020.
• Dąbek, Dorota. 2007. Prawo miejscowe. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Dodziuk, Anna. 2007. Żal po stracie, czyli o przeżywaniu żałoby. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Psychologii Zdrowia.
• Felcyn, Magdalena; Ogińska-Bulik, Nina. 2009. Poczucie sensu życia osób w żałobie. Polskie Forum Psychologiczne, t. 14 (1): 63−77.
• Gajewski, Sebastian; Jakubowski, Aleksander. 2016. Ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• Gdulewicz, Ewa. 2003. Konstytucyjny system źródeł prawa. W: W. Skrzydło (red.). Polskie prawo konstytucyjne. Lublin: Verba.
• Jagielski, Jacek. 2017. Centralne organy administracji. W: M. Wierzbowski (red.). Prawo administracyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Jaworska-Dębska, Barbara. 2016. Akty normatywne i akty generalne stosowania prawa. W: Z. Duniewska, B. Jaworska-Dębska, R. Michalska-Badziak, E. Olejniczak-Szałowska, M. Stahl (red.). Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Koniczuk-Kleja, Justyna. 2016. Współczesne modele procesu żałoby – obecny stan wiedzy oraz wskazówki praktyczne do pracy z pacjentem i jego rodziną w opiece paliatywnej. W: J. Hartman, M. Szabat (red.). Problematyka umierania i śmierci w perspektywie medyczno-kulturowej. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Kubiak, Anna. E. 2016. Kultura pochówku w Polsce. W: J. Hartman, M. Szabat (red.). Problematyka umierania i śmierci w perspektywie medyczno-kulturowej. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Kubicka-Żach, Katarzyna. 2020. Ustawa o samorządzie podstawą ogłoszenia żałoby w gminie. https://www.prawo.pl/samorzad/zaloba-w-gminie-podstawa-prawna,357504.html. Dostęp: 15.10.2020.
• Lisowski, Piotr. 2017. Aksjologiczny kontekst i wymiar rządowych aktów prawa miejscowego, W: J. Zimmermann (red.). Aksjologia prawa administracyjnego, t. 1, rozdz. 4, pkt A. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Dostęp: 10.10.2020.Ochendowski, Eugeniusz. 2006. Prawo administracyjne. Część ogólna. Toruń: TNOiK.
• Pach, Maciej. 2016. Prawotwórcze kompetencje władzy wykonawczej w zakresie prawa powszechnie obowiązującego w Konstytucji RP z 1997 r. – stan obecny i postulaty de lege ferenda. Białostockie Studia Prawnicze (20B): 167−181.
• Prażmo-Nowomiejska, Regina; Stobiecki, Eugeniusz. 2001. Prawo miejscowe w III Rzeczy-pospolitej Polskiej. Radca Prawny (6): 6–23.
• Radajewski, Mateusz. 2021. Żałoba narodowa jako instytucja prawna. Państwo i Prawo (1): 65–78.
• Rogiewicz, Maria; Buczkowski, Krzysztof. 2006. Dorosły pacjent w żałobie po śmierci bliskiej osoby – rola lekarza rodzinnego. Polska Medycyna Paliatywna 5 (1): 21–29.
• Ronowicz, Jacek. 2012. Akty prawa miejscowego wojewody. Studia Lubuskie (8): 109–142.
• Sierpowska, Iwona. 2020. Śmierć w ujęciu prawa administracyjnego. Warszawa: Wolters Kluwer.Skwara, Bartosz. 2010. Rozporządzenie jako akt wykonawczy do ustawy w polskim prawie konstytucyjnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Szewczyk, Ewa; Szewczyk Marek. 2014. Generalny akt administracyjny. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Świtała-Trybek, Dorota. 2012. Wspólnotowa żałoba narodowa. Rozważania w kontekście katastrof górniczych w Polsce. W: A. Kunce (red.). Doświadczenie w kulturze. Katowice: Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy.
• Wronkowska, Sławomira. 2005. Model rozporządzenia jako aktu wykonawczego do ustaw w świetle Konstytucji i praktyki. W: A. Szmyt, (red.). Konstytucyjny system źródeł prawa w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Wronkowska, Sławomira. 2003. Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa. Poznań: Ars boni et aequi.Ura, Elżbieta. 2015. Prawo administracyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Ziemski, Krystian M. 2013. Przesłanki, treść i rodzaje aktów normatywnych administracji publicznej. Akty powszechnie obowiązujące stanowione przez administrację rządową. W: A. Błaś, J. Boć, M. Stahl, K. M. Ziemski. System Prawa Administracyjnego, t. 5: Prawne formy działania administracji, 109–125. Warszawa: C.H. Beck.
• Zimmermann, Jan. 2006. Prawo administracyjne. Kraków: Zakamycze.

Identifiers

DOI

10.25167/osap.3956

Biblioteka Nauki

1991350