Glosa do wyroku Sądu Rejonowego w Łęczycy z 1.06.2017 r. (II K 201/16) [w przedmiocie uzasadnionej obawy ucieczki lub ukrycia się oraz zastosowania przymusu bezpośredniego na potrzeby zatrzymania]

• Authors: Michał Prusek

Title variants

EN

Gloss to the judgment of the District Court in Łęczyca of June 1, 2017 (II K 201/16) [on the justified fear of flight or hiding hiding of a suspected person and the use of direct coercion for the purpose of detention]

Abstracts

PL

Obawa ucieczki i ukrycia się od kilku dekad stanowi podstawę zatrzymania właściwego. Mimo to nie jest interpretowana w sposób jednolity. Wątpliwości budzi spełnienie komentowanej podstawy, jeżeli osoba oddala się z własnego podjazdu w stronę domu, zamyka się w domu oraz przemieszcza się w jego wnętrzu, unikając kontaktu z policjantami. Ponadto w orzecznictwie pomija się problem niewystarczającej podstawy stosowania przymusu bezpośredniego na potrzeby przeprowadzenia czynności zatrzymania procesowego.

EN

The fear of suspect’s fleeing and hiding has been the basis of proper detention for several decades. Nevertheless, it is not interpreted uniformly. The fulfillment of the commented base raises doubts if a person moves away from his own driveway towards the house, closes himself in the house and moves inside it, avoiding contact with policemen. Moreover, the jurisprudence ignores the problem of the insufficient basis for the application of direct coercion for the purposes of conducting a trial detention.

Keywords

EN

fear of fleeing; fear of hiding; direct coercion; trial detention; proper detention

PL

obawa ucieczki; obawa ukrycia się; przymus bezpośredni; zatrzymanie procesowe; zatrzymanie właściwe

• Publisher: Uniwersytet Opolski
• Journal: Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
• Year: 2023
• Volume: 21
• Issue: 2
• Pages: 243-261

Dates

published

2023

Contributors

author

Michał Prusek

• Uniwersytet Opolski

References

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483.
• Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 10.12.1984 r., Dz.U. z 1989 r., Nr 63, poz. 378.
• Ustawa z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń, t.j.: Dz.U. z 2022 r., poz. 2151.
• Ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji, t.j.: Dz.U. z 2023 r., poz. 171.
• Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, t.j.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1138.
• Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, t.j.: Dz.U. z 2022, poz. 1375.
• Ustawa z 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, t.j.: Dz.U. z 2023 r., poz. 202.
• Ustawa z 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2013 r., poz. 1247.
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 18 marca 2003 r., w sprawie poddawania badaniom lub dokonywania czynności z udziałem oskarżonego oraz osoby podejrzanej, Dz.U. z 2003 r., Nr 108, poz. 1021.
• Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 30 listopada 2010 r., S 5/10. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2010, nr 9, poz. 126.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 19 sierpnia 1998 r., II Akz 216/98. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 35107.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 24 lipca 2002 r., II AKz 651/02. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 75084.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 25 września 2008 r., II AKp 147/08. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 477695.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 15 kwietnia 2009 r., II AKz 256/09. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 512063.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 14 stycznia 2015 r., II AKz 813/14. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 1665568.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 8 czerwca 2016 r., II AKz 288/16. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 2139309.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 14 lutego 2018 r., II AKz 90/18. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 2518023.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 17 lipca 2018 r., II AKz 488/18. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 2615545.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 28 maja 1991 r., II Akz 28/91. Dostęp: 09.06.2023. Legalis nr 288431.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 30 grudnia 1991 r., Akz 110/91. Dostęp: 09.06.2023. Legalis nr 288495.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 1 lipca 1992 r., II Akr 118/92. Dostęp: 09.06.2023. Legalis nr 288588.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 5 sierpnia 1992 r., II AKz 154/92. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 27778.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 17 listopada 1993 r., II Akz 318/93. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 27941.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10 września 1996 r., II AKo 86/96. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 28430.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 13 listopada 2002 r., II AKz 481/02. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 75050.
• Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 30 czerwca 2005 r., II AKz 246/05. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 156121.
• Uchwała Trybunału Konstytucyjnego z 10 maja 1994 r., W 7/94. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego 1994, nr 1, poz. 23.
• Wyrok Sądu Rejonowego w Łęczycy z 1 czerwca 2017 r., II K 201/16. Dostęp: 09.06.2023. LEX nr 2362004.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 3 października 2000 r., K 33/99. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy 2000, nr 6, poz. 188.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 20 czerwca 2005 r., K 4/04. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2005, nr 6, poz. 64.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 marca 2010 r., U 5/07. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2010, nr 3, poz. 20.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 17 maja 2012 r., K 10/11. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2012, nr 5, poz. 51.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 5 marca 2013 r., U 2/11. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2013, nr 3, poz. 24.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2015 r., P 46/13. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A 2015, nr 5, poz. 62.
• Banaszak, Bogusław. 2012. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• Boratyńska, Katarzyna, Paweł Czarnecki, Radosław Koper. 2020. Komentarz do art. 244. W: A. Sakowicz (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• Buchała, Kazimierz. 1957. Podstawy stosowania aresztu tymczasowego w ustawie i praktyce. Nowe Prawo 7–8: 52–68.
• Cieślak, Marian. 1982. Postępowanie karne. Zarys instytucji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Cieślak, Marian. 1984. Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Cora, Łukasz. 2008a. Zatrzymanie żołnierza lub innej osoby przez Żandarmerię Wojskową. Wojskowy Przegląd Prawniczy 3: 27–37.
• Cora, Łukasz. 2008b. Z problematyki karno-administracyjnego zatrzymania osoby do wytrzeźwienia. Samorząd Terytorialny 7–8: 134–140.
• Cora, Łukasz. 2008c. Instytucja zatrzymania prewencyjnego z art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy o Policji. Przegląd Policyjny 3: 164–146.
• Cora, Łukasz. 2008d. Zatrzymanie administracyjne na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Prokuratura i Prawo 5: 109–119.
• Cora, Łukasz. 2008e. O pojęciu pozaprocesowego zatrzymania osoby. Państwo i Prawo 3: 72–82.
• Cora, Łukasz. 2015. Zatrzymanie osoby w polskim procesie karnym. Analiza dogmatyczno-prawna. Warszawa: C.H. Beck.
• Dudka, Katarzyna. 2020a. Komentarz do art. 244. W: K. Dudka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Dudka, Katarzyna. 2020b. Komentarz do art. 279. W: K. Dudka (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Eichstaedt, Krzysztof. 2018a. Komentarz do art. 244. W: D. Świecki (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 1. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Eichstaedt, Krzysztof. 2018b. Komentarz do art. 258. W: D. Świecki (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 1. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Grajewski, Jan, Sławomir Steinborn. 2013. Komentarz do art. 278–280. W: L.K. Paprzycki (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 1. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Haniaczyk, Jan. 2000. Środki przymusu służące Straży Gminnej (Miejskiej) do realizacji zadań w zakresie ochrony porządku publicznego. Przegląd Policyjny 3–4: 122–128.
• Hofmański, Piotr, Elżbieta Sadzik, Kazimierz Zgryzek. 2011. Komentarz do art. 244. W: P. Hofmański (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 1. Warszawa: C.H. Beck.
• Izydorczyk, Jacek. 2002. Stosowanie tymczasowego aresztowania w polskim postępowaniu karnym. Kraków: Zakamycze.
• Jeż-Ludwichowska, Maria, Dariusz Kala, Arkadiusz Lach. 2002. Charakter prawny postępowania i środki przymusu w sprawach o wykroczenia. Prokuratura i Prawo 6: 40–55.
• Karczmarczyk, Michał. 2007. Użycie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej w aspekcie bezpieczeństwa osobistego policjantów i innych uczestników zdarzeń nadzwyczajnych. Raport z badań. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji.
• Kobus, Ireneusz, Ireneusz Dziugieł. 2006. Zatrzymanie, ujęcie, doprowadzenie, sprowadzenie. Szczytno: Wydawnictwo Dorix.
• Koper, Radosław. Środki przymusu w procesie karnym. 2019. W: J. Zagrodnik (red.). Proces karny. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Lipski, Jacek. 2010. Regulacje prawne normujące stosowanie środków przymusu bezpośredniego – wnioski de lege lata i de lege ferenda. W: E. Ura, S. Pieprzny (red.). Służby i formacje mundurowe w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego Rzeczypospolitej Polskiej. Rzeszów: RS Druk.
• Marszał, Kazimierz, Jarosław Zagrodnik. 2008. Zatrzymanie właściwe z perspektywy sądowej kontroli postępowania przygotowawczego. W: S. Lelental, S. Kudrelek, I. Nowicka (red.). Czynności dochodzeniowo-śledcze i działania operacyjne policji a rola sądu w postępowaniu przygotowawczym. Materiały konferencyjne (Szczytno 8–9.11.2007 r.). Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji.
• Marszał, Kazimierz. 2013. Proces karny. Zagadnienia ogólne. Wydanie II uzupełnione. Katowice: Wydawnictwo Volumen.
• Murzynowski, Andrzej. 1963. Areszt tymczasowy oraz inne środki zapobiegające uchylaniu się od sądu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Osińska, Agata. 2008. Instytucja zatrzymania i jego sądowa kontrola. W: S. Lelental, S. Kudrelek, I. Nowicka (red.). Czynności dochodzeniowo-śledcze i działania operacyjne policji a rola sądu w postępowaniu przygotowawczym. Materiały konferencyjne (Szczytno 8–9.11.2007 r.). Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji.
• Paprzycki, Lech Krzysztof. 2013. Komentarz do art. 244. W: L.K. Paprzycki (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 1. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Prusek, Michał. 2016. Problematyka środków przymusu bezpośredniego w świetle konstytucyjnego wymogu regulacji ustawowej (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP). Cz. 1. Przegląd Policyjny 4: 153–164.
• Prusek, Michał. 2017. Problematyka środków przymusu bezpośredniego w świetle konstytucyjnego wymogu regulacji ustawowej (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP). Cz. 2. Przegląd Policyjny 1: 110–122.
• Prusek, Michał. 2021. Stosowanie środków przymusu bezpośredniego w procesie karnym. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Skorupka, Jerzy. 2021a. Komentarz do art. 244. W: J. Skorupka (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• Skorupka, Jerzy. 2021b. Komentarz do art. 258. W: J. Skorupka (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
• Skorupka, Jerzy. 2017. Zatrzymanie procesowe osoby podejrzanej. Prokuratura i Prawo 11: 16–32.
• Skwarczyński, Hubert. 2020. Komentarz do art. 244. W: D. Drajewicz (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 1. Warszawa: C.H. Beck.
• Sowiński, Piotr Krzysztof. 2007. Środki przymusu w ustawie o cudzoziemcach. Prokuratura i Prawo 11: 124–142.
• Stefański, Robert. 2011. Środki przymusu bezpośredniego. Wybrane zagadnienia. Słupsk: Wydawnictwo Szkoły Policji w Słupsku.
• Stefański, Ryszard Andrzej. 1996. Uzasadniona obawa ucieczki podstawą stosowania zakazu opuszczania kraju. Prokuratura i Prawo 5: 50–55.
• Stefański, Ryszard Andrzej. 1997. Zatrzymanie według nowego kodeksu postępowania karnego. Prokuratura i Prawo 10: 32–61.
• Stefański, Ryszard Andrzej. 1998. Środki zapobiegawcze w nowym kodeksie postępowania karnego. Warszawa: Dom Wydawniczy „ABC”.
• Stefański, Ryszard Andrzej. 2000a. Komentarz do art. 244. W: Z. Gostyński (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 1. Warszawa: Dom Wydawniczy „ABC”.
• Stefański, Ryszard Andrzej. 2000b. Komentarz do art. 258. W: Z. Gostyński (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 1. Warszawa: Dom Wydawniczy „ABC”.
• Stefański, Ryszard Andrzej, Stanisław Zabłocki. 2019a. Komentarz do art. 244. W: R.A. Stefański, S. Zabłocki (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 2. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Stefański, Ryszard Andrzej, Stanisław Zabłocki. 2019b. Komentarz do art. 279. W: R.A. Stefański, S. Zabłocki (red.). Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 2. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Szafrańska, Elżbieta. 2006. Prawne i organizacyjne uwarunkowania interwencji policyjnych. Szczytno: Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie.
• Szwarc, Karolina. 2015. Stosowanie ustawy z dnia 24 maja 2013 roku o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej z perspektywy doświadczeń Rzecznika Praw Obywatelskich. W: R. Netczuk (red.). Użycie broni palnej jako środka przymusu bezpośredniego. Aspekty prawne. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach.
• Szydło, Marek. 2016. Komentarz do art. 31. W: M. Safjan, L. Bosek (red.). Konstytucja RP. Komentarz. T. 1. Warszawa: C.H. Beck.
• Śliwiński, Stanisław. 1961. Polski proces karny przed sądem powszechnym. Zasady ogólne, wyd. II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Świda, Zofia. 2008. Wykładnia przepisów prawa karnego procesowego. W: Z. Świda (red.). Postępowanie karne. Część ogólna. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Tuleja, Piotr. 2016. Komentarz do art. 7. W: M. Safjan, L. Bosek (red.). Konstytucja RP. Komentarz. T. 1. Warszawa: C.H. Beck.
• Ura, Edward. 1995. Prawne formy i metody działania policji. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska XLII: 141–156.
• Waltoś, Stanisław. 2008. Proces karny. Zarys systemu. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Wiliński, Paweł. 2021. Konstytucyjne gwarancje stosowania środków przymusu W: P. Hofmański, T. Grzegorczyk, D. Świecki (red.). System prawa karnego procesowego. Tom IX: Środki przymusu. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Witkowska, Krystyna. 2011. Gwarancje zatrzymanego. Prokuratura i Prawo 9: 80–99.
• Wojtyczek, Krzysztof. 1999. Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP. Kraków: Zakamycze.
• Wojtyczek, Krzysztof. 2002. Zasada proporcjonalności. W: B. Banaszak, A. Preisner (red.). Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP. Warszawa: C.H. Beck.
• Woźniewski, Krzysztof. 2010. Zasada praworządności w procesie karnym. Gdańskie Studia Prawnicze XXIV: 391–397.
• Zagórski, Janusz. 2004. Zatrzymanie przez policję oraz umieszczenie w policyjnych izbach zatrzymań. Państwo i Prawo 9: 84–97.
• Wystąpienie RPO z 31.10.2014 r. do MSW w sprawie braku w ustawie o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej przepisów regulujących możliwość złożenia na zastosowanie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej, Sygn. II.511.1869.2014. Dostęp: 09.06.2023. https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Wyst%C4%85pienie%20do%20MSW %20ws.%20braku%20mo%C5%BCliwo%C5%9Bci%20z%C5%82o%C5%BCenia%20za%C5%BCalenia%20na%20u%C5%BCycie%20%C5%9Brodk%C3%B3w%20przymusu%20bezpo%C5%9Bredniego%20i%20broni%20palnej.pdf.

Identifiers

DOI

10.25167/osap.5138

Biblioteka Nauki

29519344