On the possibilities of recruiting minors as confidential personal sources of information

• Authors: Piotr Herbowski

Title variants

PL

O możliwościach pozyskiwania małoletnich do współpracy jako poufnych osobowych źródeł informacji

Abstracts

EN

The Polish legislator has not regulated in any way the possibility of police cooperation with minors as confidential personal sources of information. Therefore, for many years there have been opinions about the lack of legal obstacles to such cooperation. However, it is forgotten that it may entail numerous risks for minors and the decision of the legislator is rather a result of lack of awareness of the difficult choices that may face, for example, police officers working on criminal groups. It is necessary to give a broader presentation of our own perspective on this issue, based both on practical experience, as well as resulting from an in-depth analysis of constitutional, national acts and international agreements. All of those allowed to formulate a number of postulates that will make it easier for police services to act within the limits of the law.

PL

Polski ustawodawca nie uregulował w żaden sposób możliwości współpracy Policji z nieletnimi jako poufnymi osobowymi źródłami informacji. W związku z tym od wielu lat pojawiają się opinie o braku przeszkód prawnych do takiej współpracy. Zapomina się jednak, że może się ona wiązać z licznymi zagrożeniami dla małoletnich, a decyzja ustawodawcy wynika raczej z braku świadomości trudnych wyborów, przed jakimi mogą stanąć np. policjanci rozpracowujący grupy przestępcze.  Konieczne jest szersze przedstawienie własnego spojrzenia na tę kwestię, opartego zarówno na praktycznych doświadczeniach, jak i wynikającego z pogłębionej analizy przepisów konstytucyjnych, ustawowych i umów międzynarodowych. Wszystko to pozwala na sformułowanie szeregu postulatów, które ułatwią służbom policyjnym działanie w granicach prawa.

Keywords

PL

poufne osobowe źródła informacji; informatorzy; policja; małoletni; zobowiązanie do współpracy

EN

confidential personal sources of information; informants; police; minors; commitment to cooperation

• Publisher: Uniwersytet Opolski
• Journal: Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
• Year: 2023
• Volume: 21
• Issue: 2
• Pages: 103-117

Dates

published

2023

Contributors

author

Piotr Herbowski

• Akademia Kujawsko-Pomorska w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000000277363614

References

• Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, Dz.U. 1997, No. 78, item 483 as amended
• Convention on the Rights of the Child adopted by the United Nations General Assembly on 20 November 1989., Dz.U. 1991, No. 120, item 526, as amended
• Act of 25 February 1964, Family and Guardianship Code, Dz. U. of 1964, No. 9, item 59 as amended
• Act of 23 April 1964 Civil Code (Dz.U. 1964 No. 16, item 93 as amended
• Act of 26 October 1982 on Juvenile Proceedings, Dz.U. 1982, No. 35, item 228, as amended, repealed
• Act of 23 December 1988 on Economic Activity (Dz.U. 1988 No. 41, item 324 as amended, repealed
• Act of 06 June 1997 Penal Code, Dz.U. 1997, No. 88, item 553, as amended
• Act of 06 March 2018 Entrepreneurs’ Law, (Dz.U 2018, item 646, item as amended
• Act of 09 June 2022 on the Support and Rehabilitation of Minors Dz.U. 2022, item 1700 as amended
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 11 October 2011, case ref. No. K 16/10, Dz.U. 2011, No 240, item 1436.
• Banaszak, Bogusław and Łukasz Żukowski. 2015. Prawo dziecka do ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją – rozwiązania polskie na tle standardów Konwencji Praw Dziecka. In: Konwencja o Prawach Dziecka. Wybór zagadnień (artykuły i komentarze), (ed.) Stanisław Leszek Stadniczeńko, 237-253. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka.
• Bernasiewicz, Maciej and Monika Noszczyk-Bernasiewicz. 2020. Przestępczość nieletnich w USA i w Polsce na podstawie wybranych statystyk kryminalnych. Archiwum Kryminologii 42(2):207-238.
• Florczak-Wątor, Monika. 2021a. Komentarz do art. 7. In: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (ed.) Piotr Tuleja, wyd. II, LEX/el. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Last access 19.12.2022.
• Florczak-Wątor, Monika. 2021b. Komentarz do art. 77. In: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (ed.) Piotr Tuleja, wyd. II, LEX/el. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Last access 19.12.2022.
• Herbowski, Piotr. 2018. Poufne osobowe źródła informacji. Aspekty kryminalistyczne i prawno-dowodowe. Warszawa: Difin.
• Herbowski, Piotr and Jacek Bukowski. 2016. Fałszerstwa dokumentów operacyjnych a badania pismoznawcze. Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 39: 155-166.
• Horosiewicz, Krzysztof. 2012. Przedsięwzięcia werbunkowe. Przegląd Policyjny 4(108): 210-220.
• Horosiewicz, Krzysztof. 2015. Współpraca policjantów z osobowymi źródłami informacji. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Horosiewicz, Krzysztof. 2021a. Nieletni jako poufne osobowe źródła informacji polskiej Policji Cz. 1. Przegląd Policyjny 1(141): 19-31.
• Horosiewicz, Krzysztof. 2021b. Nieletni jako poufne osobowe źródła informacji polskiej Policji Cz. 2. Przegląd Policyjny 2(142): 126-140.
• Lutkiewicz-Rucińska, Anita. 2022. Komentarz do art. 15. In: Małgorzata Balwicka-Szczyrba, Anna Sylwestrzak. Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Last access 20.12.2022.
• Łabuz, Paweł, Piotr Kosmaty, and Jacek Kudła. 2021. Wykrywanie tajnych agentów policyjnych w zorganizowanych grupach przestępczych. In: Działania kontrwykrywcze zorganizowanych grup przestępczych i organizacji terrorystycznych, (ed.) Piotr Chlebowicz, Paweł Łabuz, Tomasz Safjański, 195-222. Warszawa: C.H. Beck.
• Netczuk, Robert. 2006. Tajny współpracownik policji na tle prawnoporównawczym. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Netczuk, Robert. 2010. Tajny współpracownik i tajny agent w projektach ustaw o czynnościach operacyjno-rozpoznawczych. Uwagi de lege ferenda. Wojskowy Przegląd Prawniczy 3: 11-30.
• Otłowski, Kazimierz. 1982. Nadawanie charakteru procesowego materiałom operacyjnym. Warszawa: Departament Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego MSW.
• Pilich, Mateusz. 2021a. Komentarz do art. 17. In: Komentarz. Tom I: Część ogólna, cz. 1 (art. 1–55(4)), (ed.) Jacek Gudowski. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Last access 20.12.2022.
• Pilich, Mateusz. 2021b. Komentarz do art. 20. In: Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 1 (art. 1–55(4)), (ed.) Jacek Gudowski. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Last access 20.12.2022.
• Przyborowska-Klimczak, Anna. 2019. Ochrona praw dziecka w publicznym prawie międzynarodowym. Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie 12(1): 211-235.
• Rau, Zbigniew. 2002 Przestępczość zorganizowana w Polsce i jej zwalczanie. Kraków: Zakamycze.
• Sprengel, Bolesław. 2018. Praca operacyjna Policji. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Statystyka Sądowa. Sprawy Nieletnich. Prawomocne orzeczenia w latach 2010-2016. 2017. Warszawa: Wydział Statystycznej Informacji Zarządczej, Departament Strategii i Funduszy Europejskich, Ministerstwo Sprawiedliwości.
• Szumiło-Kulczycka, Dobrosława. 2012. Czynności operacyjno-rozpoznawcze i ich relacje do procesu karnego. Warszawa: LexisNexis.
• Szumiło-Kulczycka, Dobrosława. 2015. Korzystanie w postępowaniu karnym przez sądy pierwszej instancji z informacji zebranych operacyjnie. Prawo w Działaniu 23: 7-103.
• Taracha, Adam. 2006. Czynności operacyjno-rozpoznawcze. Aspekty kryminalistyczne i prawno-dowodowe. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Tuleja, Piotr. 2021. Komentarz do art. 9. In: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (ed.) Piotr Tuleja, wyd. II. Warszawa: Wolters Kluwer. Wydanie elektroniczne LEX. Last access 19.12.2022.
• Wieczorek, Leszek. 2005. Przestępczość i demoralizacja nieletnich w Polsce w okresie transformacji ustrojowej. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk.
• Informacja dotycząca stanu zagrożenia przestępczością nieletnich w Polsce w I półroczu 2013 roku. Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego KGP Wydział Prewencji, https://policja.pl/pol/kgp/biuro-prewencji/wydzial-prewencji/problematyka-nieletnich/90639,Problematyka-nieletnichmaloletnich.html. Last access 29.11.2022.
• Informacja dotycząca stanu zagrożenia przestępczością nieletnich w Polsce w 2020 roku. Biuro Prewencji KGP Wydział Prewencji, https://policja.pl/pol/kgp/biuro-prewencji/wydzial-prewencji/problematyka-nieletnich/90639,Problematyka-nieletnichmaloletnich.html. Last access 29.11.2022.
• Informacja dotycząca stanu zagrożenia przestępczością nieletnich w Polsce w 2021 roku. Biuro Prewencji KGP Wydział Prewencji, https://policja.pl/pol/kgp/biuro-prewencji/wydzial-prewencji/problematyka-nieletnich/90639,Problematyka-nieletnichmaloletnich.html. Last access 29.11.2022.
• Napady rabunkowe nieletnich. Kim są sprawcy i dlaczego jest ich więcej? https://www.tvp.info/57466711/szwecja-raport-duzy-wzrost-liczby-napadow-rabunkowych-dokonanych-przez-nieletnich. Last access 12.12.2022.
• Szwajcer, Diana. 2022. Cała prawda o przestępczości w Szwecji. Prof. Sarnecki: nie boję się wyjść na ulicę, https://wiadomosci.onet.pl/swiat/cala-prawda-o-przestepczosci-w-szwecji-nie-boje-sie-wyjsc-na-ulice/0grs1z9. Last access 12.12.2022.
• Terror w państwie Europy Zachodniej. Już 60. Ofiara śmiertelna, https://www.tvp.info/64931729/szwecja-pograzona-walkami-gangow-juz-kilkudziesieciu-zabitych. Last access 6.12.2022.
• Wojna gangów w Szwecji, giną kolejne osoby. Rząd zdecydował o zaangażowaniu wojska, https://tvn24.pl/swiat/szwecja-wojna-gangow-gina-kolejne-osoby-rzad-zdecydowal-o-zaangazowaniu-wojska-7366229. Last access 29.09.2023.
• Zyśk, Daniel. 2022. Szwecję zalała fala brutalnej przestępczości. Jest 60 ofiara strzelanin. Szef policji: w 2023 roku niewiele się zmieni, https://www.pap.pl/aktualnosci/new-s%2C1499010%2Cszwecje-zalala-fala-brutalnej-przestepczosci-jest-60-ofiara-strzelanin. Last access 12.12.2022.

Identifiers

DOI

10.25167/osap.5269

Biblioteka Nauki

29519273