Zagadnienie oznaczania i znaczenia terminów nihil i malum według Anzelma z Canterbury w rozdziałach X–XI traktatu De casu diaboli

• Authors: Krzysztof Krzysztof Flis

Title variants

EN

The Question of the Indication and Meaning of the Terms nihil and malum According to Anselm of Canterbury in Chapters X–XI of the Tract De casu diaboli

Abstracts

EN

This article is an attempt to analyse the views of St. Anselm of Canterbury regarding the reference of the terms nihil and malum. In the first part of the article the aim of Anselm’s philosophy and the method he uses are characterised. Then the category of rectitudo, which is the supreme principle of Anselm’s doctrine, was discussed. It is the rule of action of the whole creation according to the Creator’s plan. Rectitudo also has a normative dimensionbecause it is such an action of created beings which, in fulfilling their duties, make restitution and with the Creator’s help regain the lost original state. The last part contains the characteristics of the theory of language, including the analysis of two meanings of the verb significare. In Polish these two senses are rendered by the terms: mean and signify. A statement means something when it is a carrier of content and signifies when it is properly constructed and states what is. Analysing the terms “nothing” and “evil”, Anselm emphasises that they mean but do not signify. He also gives a definition of evil as the absence of what ought to be or is beneficial to be. Although “nothing” and “evil” are not actually something,they are nevertheless spoken of as if they were something existing. Anselm rejects arguments for the thesis that evil is something. In doing so, he refers to the definition of evil aslacking something, and to the fact that the existence of a name does not imply the existence of the entity denoted by that name.

PL

Artykuł jest próbą analizy poglądów św. Anzelma z Canterbury w zakresie referencji terminów nihil i malum. W pierwszej części artykułu został scharakteryzowany cel filozofii Anzelma i metoda, jaką się posługuje. Następnie została omówiona kategoria rectitudo, która jest naczelną zasadą doktryny Anzelma. Jest to reguła działania całegostworzenia według planu Stwórcy. Rectitudo posiada także wymiar normatywny, gdyż jest takim działaniem bytów stworzonych, które realizując swoje powinności, dokonują restytucji i przy pomocy Stwórcy odzyskują utracony pierwotny stan. Ostatnia część zawiera charakterystykęteorii języka, w tym analizę dwóch sensów czasownika significare. W języku polskim te dwa rozumienia oddaje się terminami: znaczyć i oznaczać. Jakaś wypowiedź znaczy, gdy jest nośnikiem treści, oznacza zaś, gdy jest właściwie zbudowana oraz stwierdza to, co jest. Analizując terminy „nic” i „zło”, Anzelm podkreśla, że one znaczą, ale nie oznaczają. Podaje również definicję zła, jako brak tego, co powinno być, lub jest korzystne, aby było. Mimo że „nic” i „zło” w rzeczywistości nie są czymś, jednak tak się o nich mówi, jakby były czymś istniejącym. Anzelm odrzuca argumenty za tezą, jakoby zło jest czymś. Odwołuje się przy tym do definicji zła jako braku oraz do faktu, że istnienie nazwy nie implikuje istnienia bytu przez tę nazwę oznaczanego.

Keywords

DE

Anselm aus Canterbury; das Böse; Nichts; Bedeutung

PL

Anzelm z Canterbury; zło; nic; znaczenie

EN

Anselm from Canterbury; evil; nothing; meaning

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
• Year: 2022
• Volume: 42
• Issue: 1
• Pages: 95-111

Dates

published

2022

Contributors

author

Krzysztof Krzysztof Flis

• KUL

References

• Św. Anzelm z Cantenbury. 1992. Monologion. W Monologion, Proslogion. Tłum. Tadeusz Włodarczyk. Warszawa: PWN.
• Św. Anzelm z Cantenbury. 1992. Proslogion. W Monologion, Proslogion. Tłum. Tadeusz Włodarczyk. Warszawa: PWN.
• Św. Anzelm z Canterbury. 2011. O prawdzie. W O prawdzie. O wolności woli. O upadku diabła. Tłum. Andrzej P. Stefańczyk. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• Św. Anzelm z Canterbury. 2011. O wolności woli. W O prawdzie. O wolności woli. O upadku diabła. Tłum. Andrzej P. Stefańczyk. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• Św. Anzelm z Canterbury. 2011. O upadku diabła. W O prawdzie. O wolności woli. O upadku diabła. Tłum. Andrzej P. Stefańczyk. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• Św. Anzelm z Canterbury. 2016. O zgodności przedwiedzy, predestynacji i łaski Bożej z wolną wolą. W O zgodności przedwiedzy, predestynacji i łaski Bożej z wolną wolą. Fragmenty filozoficzne. Tłum. Andrzej P. Stefańczyk. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Św. Anzelm z Canterbury. 2016. Fragmenty filozoficzne. W O zgodności przedwiedzy, predestynacji i łaski Bożej z wolną wolą. Fragmenty filozoficzne. Tłum. Andrzej P. Stefańczyk. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Św. Anzelm z Canterbury. 2015. O Gramatyku. W O Gramatyku. Dialog o Paronimach. Red. Monika Malmon. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Arystoteles. 2003. Hermeneutyka. W Arystoteles. Dzieła wszystkie. T. 1. Tłum. Kazimierz Leśniak. Warszawa: PWN.
• Św. Augustyn z Hippony. 1994. Wyznania. Tłum. Zygmunt Kubiak. Kraków: Znak.
• Św. Augustyn z Hippony. 2001. O naturze dobra. W Dialogi filozoficzne. Tłum. Maria Maykowska. Kraków: Znak.
• Św. Augustyn z Hippony. Contra Secundam Iuliani Responsionem Imperfectum Opus. W Patrologiae cursus completus. Red. Jacques-Paul Migne. Parisiis 1865.
• Grzesik Tadeusz. 2012. Proces racjonalizacji wiary na tle sporu tzw. dialektyków z antydialektykami. W Przewodnik po filozofii średniowiecznej. Red. Agnieszka Kijewska. Kraków: WAM.
• King Peter. 2004. Anselm’s philosophy of language. W The Cambridge Companion to Anselm. Red. Brian Davies, Brian Leftow. Cambridge University Press.
• Swieżawski Stefan. 2012. Dzieje europejskiej filozofii klasycznej. Warszawa: PWN.
• Orygenes. 1996. O zasadach. Tłum. Stanisław Kalinkowski. Kraków: WAM.
• Zieliński Edward I. 2012. Wiara poszukująca zrozumienia: św. Anzelm z Aosty. W Przewodnik po filozofii średniowiecznej. Red. Agnieszka Kijewska. Kraków: WAM.

Identifiers

DOI

10.25167/sth.4132

Biblioteka Nauki

2119779