Sprawiedliwa wśród Narodów Świata z Sosnowca. Matka Teresa Janina Kierocińska (1885–1946)

• Authors: Maria Misztal

Title variants

EN

A Righteous Among the Nations from Sosnowiec. Mother Teresa Janina Kierocińska (1885–1946)

Abstracts

EN

The largest group among people honored by the Yad Vashem Institute in Jerusalem with the Righteous Among the Nations medal is the Polish. One of them was Mother Teresa Janina Kierocińska (1885–1946), Mother Superior of the Convent of the Carmelites of Infant Jesus in 1921–1946. She offered refuge and hid both Jewish children and adults in the convent house in Sosnowiec. Moreover, she also helped other people repressed by occupational German authorities, e.g., prisoners of concentration camps andmembers of the resistance. This article presents the circumstances resulting in the nun’s involvement in aiding the Jewish community. The contents include large quotes of memories of the convent sisters and inhabitants of Sosnowiec, drawing her picture as the “Mother of the Zagłębie region”.

PL

Wśród osób odznaczonych przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata najliczniejszą grupę stanowią Polacy. Jedną z nich była Matka Teresa Janina Kierocińska (1885–1946), przełożona Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus w latach 1921–1946. W domu zakonnym w Sosnowcu ukrywała zarówno dzieci żydowskie, jak i osoby dorosłe. Pomagała również osobom represjonowanym przez okupacyjne władze niemieckie, m.in. więźniom obozów koncentracyjnych i członkom ruchu oporu. W niniejszym artykule zaprezentowane zostały okoliczności, które sprawiły, że zakonnica zaangażowała się w niesienie pomocy ludności żydowskiej. W tekście obszernie cytowano wspomnienia sióstr zakonnych i mieszkańców Sosnowca, z których wyłania się jej obraz jako „Matki Zagłębia”.

Keywords

PL

Sosnowiec; Żydzi; zagłada; okupacja; Matka Teresa (Janina) Kierocińska

EN

Sosnowiec; Jews; Holocaust; occupation; Mother Teresa Janina Kierocińska

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
• Year: 2023
• Volume: 43
• Issue: 1
• Pages: 145-166

Dates

published

2023

Contributors

author

Maria Misztal

• https://orcid.org/0000000265253215

References

• Brzycki Zygmunt, Bubik Artur. 1983. Policyjne więzienie zastępcze (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. W Więzienia hitlerowskie na Śląsku, w Zagłębiu Dąbrowskim i w Częstochowie 1939–1945. Red. Andrzej Szefer, Katowice: Śląski Instytut Naukowy.
• Grzegorczyk Hanna. Oprac. 2018. Wywiad Theresy Johewet Rosendhal. W Pod znakiem Dzieciątka Jezus. Red. Bogdana Batog, 50. Sosnowiec: Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus.
• Kierocinska Teresa – Janina (17.02.2023). https://righteous.yadvashem.org/?searchType=all&language=en&itemId=4015614&ind=0.
• Kolwas-Soczyńska Mirosława. 2019. Klasztor sióstr karmelitanek Dzieciątka Jezus w Sosnowcu a działalność polskiego ruchu oporu w czasie okupacji niemieckiej (1939–1945). W Wiara i Niepodległość. Religijne i patriotyczne tradycje terenów diecezji sosnowieckiej (XIX–XX wiek). Red. Adam Dziurok, Mariusz Trąba, 343–375. Katowice – Sosnowiec – Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej.
• Krzysztofik Robert, Kantor-Pietraga Iwona, Spórny Tomasz. 2014. Sosnowiec między Sielcem a Zagórzem. Badania przestrzeni i dziejów. Sosnowiec: Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi.
• Marecki Józef. 1997. Zakony żeńskie w Polsce. Słownik. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS.
• Misztal Maria. 2017. „«Spełniłem swój święty obowiązek». Sprawiedliwy wśród Narodów Świata ks. Wincenty Mieczysław Zawadzki (1894–1975)”. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 50 (2): 315–333.
• Misztal Wojciech. 2008. Sługa Boża Matka Teresa od św. Józefa Janina Kierocińska. Matka Zagłębia. Kraków: Wydawnictwo M.
• Mrówczyński Jerzy. 1987. Polscy kandydaci do chwały ołtarzy. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
• Names and Numbers of Righteous Among the Nations – per Country and Ethnic Origin, as of January 1, 2022 (lista Sprawiedliwych wśród Narodów Świata według pochodzenia i miejscazamieszkania, stan z 1 stycznia 2022 r.) (25.01.2023). https://yad.vashem.org/righteous.statistics.html.
• Sadownicza Urszula. 2017. „Dzieje domu zakonnego Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus w Sosnowcu (1925–1989) – wybrane zagadnienia” (cz. 1). Textus et Studia 1 (9): 133–167.
• Szczepańczyk Renata Wiktoria. 2018. „Zaangażowanie sióstr karmelitanek Dzieciątka Jezus w ratowanie ludności żydowskiej”. Życie Konsekrowane 3–4 (131–132): 86–95.
• Szczepańczyk Renata Wiktoria. 2019. Działalność społeczna Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus na terenie Zagłębia Dąbrowskiego w okresie międzywojennym. W Wiara i Niepodległość. Religijne i patriotyczne tradycje terenów diecezji sosnowieckiej (XIX – XX wiek). Red. Adam Dziurok, Mariusz Trąba, 235–259. Katowice – Sosnowiec – Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej.
• Szczepańczyk Renata Wiktoria. 2019. Życie codzienne i „niecodzienne” sióstr karmelitanek Dzieciątka Jezus w okresie okupacji niemieckiej (na przykładzie działalności klasztorów w Sosnowcu i Wolbromiu oraz placówki w Jaworznie). W Wiara i Niepodległość. Religijne i patriotyczne tradycje terenów diecezji sosnowieckiej (XIX–XX wiek). Red. Adam Dziurok, Mariusz Trąba, 301–341. Katowice – Sosnowiec – Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej.
• Szczepańczyk Renata Wiktoria. 2021. Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus w latach 1921–1990. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II.
• Szternfinkiel Eliasz Natan. 2017. Zagłada Żydów z Sosnowca. W Wydanie Krytyczne Prac Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej. Red. Aleksandra Namysło. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma.
• Wiśniewska Monika. 2018. „Fortis Mulieribus. Zakonne sprawiedliwe wśród narodów świata”. Życie Konsekrowane 3–4 (131–132): 96–112.
• Zawadzki, Mieczyslaw (17.02.2023). https://righteous.yadvashem.org/?searchType=all&language=en&itemId=6966675&ind=2.
• Zieliński Jerzy. 2014. Matka Zagłębia. Życie Służebnicy Bożej Teresy Kierocińskiej współzałożycielki Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych.

Identifiers

DOI

10.25167/sth.5054

Biblioteka Nauki

28408368