Funkcja cytatu z Ps 78,2 w Ewangelii Mateusza

• Authors: Piotr Herok

Title variants

EN

Function of the Quotation from Ps 78:2 in the Gospel of Matthew

Abstracts

EN

In this article, the author examines the function of the quotation from Ps 78:2 in the Gospel of Matthew.After outlining the original Hebrew context of the verse, he compares it with its ancient Greek translations. Next, the author presents the textual form and meaning of Ps 78:2in its new context of Mt 13:35. Finally, he examines the meaning of the verse for the entire first Gospel, with particular emphasis on Matthew’s use of the term παραβολή and his theological concept concerning the identity of Jesus, based on five marked quotations from thePsalms.

PL

W niniejszym artykule autor bada funkcję, jaką pełni cytat z Ps 78,2 w Ewangelii Mateusza. Po zarysowaniu oryginalnego hebrajskiego kontekstu analizowanego wersetu autor porównuje go z jego starożytnymi tłumaczeniami greckimi. W kolejnym kroku przedstawia formę tekstualną i znaczenie Ps 78,2 w nowym kontekście Mt 13,35. Następnie prezentuje znaczenie badanego wersetu dla całej pierwszej Ewangelii, ze szczególnym uwzględnieniem użycia przez Mateusza terminu παραβολή oraz jego koncepcji teologicznej, dotyczącej tożsamości Jezusa, bazującej na pięciu oznaczonych cytatach z Psalmów.

Keywords

EN

Gospel of Matthew; Psalms; quotations; Septuagint; Son of David; Jesus’ messianic identity

PL

Ewangelia Mateusza; Psalmy; cytaty; Septuaginta; Syn Dawida; mesjańska tożsamość Jezusa

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
• Year: 2023
• Volume: 43
• Issue: 2
• Pages: 15-36

Dates

published

2023

Contributors

author

Piotr Herok

• Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego

• https://orcid.org/0000000157062366

References

• Beaton Richard. 2002. Isaiah’s Christ in Matthew’s Gospel. Cambridge – New York: Cambridge University Press.
• Campbell Antony F. 1979. „Psalm 78: A Contribution to the Theology of Tenth Century Israel”. Catholic Biblical Quarterly 41 (1): 51–79.
• Clines David J. A. 2011. The Dictionary of Classical Hebrew. T. 5. Sheffield: Sheffield Academic Press.
• Daly-Denton Margaret. 2000. David in the Fourth Gospel: The Johannine Reception of the Psalms. Leiden – Boston, MA – Köln: Brill.
• Davies William D., Allison Dale C. 2001. A Critical and Exegetical Commentary on the Gospel according to Saint Matthew. T. 2. London – New York: T & T Clark.
• Davies William D., Allison Dale C. 2004. A Critical and Exegetical Commentary on the Gospel according to Saint Matthew. T. 3. London – New York: T & T Clark.
• Euzebiusz z Cezarei. Commentaria in Psalmos. Migne PG 23:904d-905b.
• Evans Craig A. 2012. Matthew. Cambridge, U.K. – New York, NY: Cambridge University Press.
• France Richard T. 2007. The Gospel of Matthew. Grand Rapids, MI: Eerdmans.
• France Richard T. 2008. Matthew and Jerusalem. W Built upon the Rock: Studies in the Gospel of Matthew. Red. Daniel M. Gurtner, John Nolland, 108–127. Grand Rapids, MI – Cambridge, U.K.: Eerdmans.
• Frisch Amos. 2009. „Ephraim and Treachery, Loyalty and (the House of) David: The Meaning of a Structural Parallel in Psalm 78”. Vetus Testamentum 59 (2): 190–198.
• Gesenius Wilhelm H. F. 201318. Hebräisches und Aramäisches Handwörterbuch über das Alte Testament. Heidelberg: Springer.
• Gnilka Joachim. 1986. Das Matthäusevangelium: T. 1: Kommentar zu Kap. 1,1 – 13,58. Freiburg – Basel – Wien: Herder.
• Goldingay John. 2007. Psalms. T. 2: Psalms 42–89. Grand Rapids, MI: Baker Academic.
• Guenter Kenneth E. 2016. „‘Blessed Is He Who Comes’: Psalm 118 and Jesus’s Triumphal Entry”. Bibliotheca Sacra 173 (692): 425–447.
• Gundry Robert H. 19942. Matthew: A Commentary on His Handbook for a Mixed Church under Persecution. Grand Rapids, MI: Eerdmans.
• Hamp Vinzenz. 1977. “ חידה ḥîḏāh”. TWAT 2: 870–874.
• Hauck Friedrich. 1999. “παραβολή”. TDNT 5: 751–760.
• Hossfeld Frank-Lothar, Zenger Erich. 2005. Psalms 2: A Commentary on Psalms 51–100. Red. Klaus Baltzer. Minneapolis, MN: Fortress Press.
• Hossfeld Frank-Lothar, Zenger Erich. 2011. Psalms 3: A Commentary on Psalms 101–150. Red. Klaus Baltzer. Minneapolis, MN: Fortress Press.
• Jeremias Joachim. 1963. The Parables of Jesus. New York: Charles Scribner’s Sons.
• Jongkind Dirk. 2007. Scribal Habits of Codex Sinaiticus. Piscataway, NJ: Gorgias Press.
• Kingsbury Jack D. 1976. „The Title ‘Son of David’ in Matthew’s Gospel”. Journal of Biblical Literature 95 (4): 591–602.
• Koch Klaus. 1991. Qädäm: Heilsgeschichte als mythische Urzeit im Alten (und Neuen) Testament. W Spuren des hebräischen Denkens: Beiträge zur alttestamentlichen Theologie. Gesammelte Aufsätze. Cz. 1, 248–280. Neukirchen-Vluyn: Neukirchener.
• Luz Ulrich. 2001. Matthew 8–20: A Commentary. Minneapolis, MN: Fortress Press.
• Menken Maarten J.J. 1998. Isaiah and the ‘Hidden Things’: The Quotation from Psalm 78,2 in Matthew 13,35. W The Use of Sacred Books in the Ancient World. Red. Leonard V. Rutgers, Peter W. van der Horst, H. W. Havelaar, Lieve Teugels, 61–77. Leuven: Peeters.
• Menken Maarten J.J. 2004. The Psalms in Matthew’s Gospel. W The Psalms in the New Testament. Red. Steve Moyise, Maarten J. J. Menken, 61–82. London – New York, NY: T & T Clark.
• Metzger Bruce M. 1994. A Textual Commentary on the Greek New Testament: A Second Edition. A Companion Volume to the United Bible Societies’ Greek New Testament (Fourth Revised Edition). Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.
• Miler Jean. 1999. Les Citations d’Accomplissement dans l’Évangile de Matthieu: Quand Dieu se rend présent en toute humanité. Roma: Editrice Pontificio Istituto Biblico.
• Münch Christian. 2004. Die Gleichnisse Jesu im Matthäusevangelium: Eine Studie zu ihrer Form und Funktion. Neukirchen-Vluyn: Neukirchener.
• Muraoka Takamitsu. 2009. A Greek-English Lexicon of the Septuagint. Leuven – Paris – Walpole, MA: Peeters.
• Orygenes. 2015. Die neuen Psalmenhomilien. Eine kritische Edition des Codex Monacensis Graecus 314. Red. Lorenzo Perrone. Berlin – München – Boston, MA: De Gruyter.
• Paciorek Antoni. 2005. Ewangelia według świętego Mateusza. Rozdziały 1–13. Cz. 1. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
• Paciorek Antoni. 2008. Ewangelia Według Świętego Mateusza. Rozdziały 14–28. Cz. 2. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
• Roloff Jürgen. 2005. Jesu Gleichnisse im Matthäusevangelium: Ein Kommentar zu Matt 13,1-52. Neukirchen-Vluyn: Neukirchener.
• Schnackenburg Rudolf. 1985. Matthäusevangelium. T. 1: 1,1–16,20. Würzburg: Echter Verlag.
• Sider John W. 1981. „The Meaning of Parabole in the Usage of the Synoptic Evangelists”. Biblica 62 (4): 453–470.
• Stec David M. Red. 2004. The Targum of Psalms: Translated, with a Critical Introduction, Apparatus, and Notes. Collegeville, MI: The Liturgical Press.
• Swanson Reuben J. 1995. New Testament Greek Manuscripts: Variant Readings Arranged in Horizontal Lines against Codex Vaticanus. Matthew. Sheffield – Pasadena, CA: Sheffield Academic Press.
• Wagner Thomas. 2014. „Recounting חידות מני־קדם in Psalm 78: What Are the ‘Riddles’ About?”. Journal of Hebrew Scriptures 14: 1–21.
• Zimmermann Ruben. 2007. Die Gleichnisse Jesu. W Kompendium der Gleichnisse Jesu. Red. Ruben Zimmermann, 3–44. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus.
• Zimmermann Ruben. 2015. „Parables in Matthew. Tradition, Interpretation and Function in the Gospel”, 159–184 (18.08.2023) http://www.academia.edu.
• Żywica Zdzisław. 2003. Mateuszowe formuły i cytaty wypełnienia. W Pieśniami dla mnie twoje przykazania. Red. Waldemar Chrostowski, 470–486. Warszawa: Vocatio.

Identifiers

DOI

10.25167/sth.5236

Biblioteka Nauki

28408345