Hipparchia i Hypatia – dwa wzorce osobowe starożytnych myślicielek

• Authors: Malwina Marciniszyn-Jedeszko

Title variants

EN

Hypatia and Hipparchia – two role patterns of ancient thinkers

Abstracts

EN

This paper presents two female philosophers, their beliefs, their personal fate and their place in the philosophy of their times, and thus the times after them, although the information about them is certainly not complete. Hipparchia and Hypatia left their mark on the philosophy of the IV century BCE and V century CE. They had expressive views and followers. Both women lived in antiquity, with the life of Hypatia falling at the decline of antiquity, which also was not without significance for her fate. Hypatia (daughter of the philosopher Theon of Alexandria) was a comprehensively educated woman. She was no stranger to philosophy, mathematics and astronomy. She took her interests from her father. Her life and sudden, tragic death were influenced by the formation of the new religion, Christianity, and the new socio-political order in Alexandria. Hipparchia came from Maronea (in Greece), she was the wife of philosopher Krates, with whom she cultivated the kynic philosophy (cynic philosophy). The paper presents not only the history of these two intellectuals, but also the inspiration for the role of women in science today (persistent attitudes, consistency, etc.).

PL

W referacie zostały przedstawione dwie kobiety filozofujące, ich osobiste losy i miejsce w filozofii swoich czasów, choć wiadomości o nich są dalekie od pełności. Hipparchia i Hypatia odcisnęły swoje piętno na filozofii IV w. p.n.e. i V w n.e., miały wyraziste poglądy i swoich zwolenników. Obie kobiety żyły w starożytności, przy czym życie Hypatii przypadło na schyłek starożytności, co także było nie bez znaczenia dla jej losów. Hypatia (córka filozofa Teona), była kobietą wszechstronnie wykształconą. Nieobca była jej nie tylko filozofia, ale i matematyka czy astronomia. Swoje zainteresowania przejęła od ojca. Na jej życie i nagłą, tragiczną śmierć miało wpływ kształtowanie się nowej religii, chrześcijaństwa i nowego porządku społeczno-politycznego w Aleksandrii. Hipparchia pochodziła z Maronei (w Grecji), była żoną filozofa Kratesa i wraz z nim kultywowała filozofię kynicką (cynicką). W referacie została przedstawiona nie tylko historia tych dwóch intelektualistek, lecz również możliwa inspiracja dla roli kobiet w nauce dziś (nieugiętość postaw, konsekwencja, itd.).

Keywords

PL

Hipparchia; Hypatia; cynicy; biskup Cyryl; kobiety filozofujące; wzorzec osobowy

EN

Hipparchia; Hypatia; cynics; bishop Cyril; female philosophers; role pattern

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Kultura i Wychowanie
• Year: 2018
• Volume: 13
• Issue: 1
• Pages: 31-39

Dates

published

2018

Contributors

author

Malwina Marciniszyn-Jedeszko

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Bieżuńska-Małowist I., Kobiety antyku. Talenty, ambicje, namiętności, PWN, Warszawa 1993.
• Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, opr. I. Krońska, PWN, Łódź 1988.
• Dzielska M., Hypatia z Aleksandrii, Universitas, wyd. II poprawione, Kraków 2006.
• Grams L., Hipparchia, Internet Encyclopedia of Philosophy, http://www.iep.utm.edu/hipparch/ (dostęp: 17.09.2017).
• Kołakowski L., O co nas pytają wielcy filozofowie, Znak, seria I–II, Kraków 2005; seria III, Kraków 2006.
• Sokrates Scholastyk, Historia Kościoła, http://www.pistis.pl/biblioteka/sokrates_scholastyk_historia_kosciola.pdf (dostęp: 23.07.2017).
• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, PWN, Warszawa 2005. Zabłocki M., Hypatia, [w:] Tylko dla kobiet, Universal 2005.
• Zimbardo P.G., Psychologia i życie, PWN, Warszawa 2005.

Identifiers

DOI

10.25312/2083-2923.13/2018_31-39

Biblioteka Nauki

2216414