Obraz szkoły i edukacji uczniów głuchych w Polsce w wypowiedziach dorosłych osób niesłyszących

• Authors: Karolina Ruta-Korytowska , Marta Wrześniewska-Pietrzak

Title variants

EN

A picture of school and the education of deaf students in Poland derived from texts written by deaf adults

Abstracts

EN

The aim of this article is to present the ways of valuating educational experience of deaf students that graduated from ordinary schools or special schools for the deaf. The first part of this publication indicates the ways of educating deaf in Poland in the past and nowadays. The analyzed texts were written in Polish by deaf adults. Conveyed analyses have shown that the educational system described by the deaf is typical for the educational system of 80. and 90. last century. The deaf authors of the analyzed texts describe the problems and consequences of oral method of education. Their remarks are similar to aspects discussed by academics and specialists concerned about the ways of educating the deaf students in Poland nowadays.

PL

Celem artykułu jest wskazanie sposobów wartościowania doświadczeń edukacyjnych głuchych, którzy kształcili się w różnego rodzaju placówkach (szkołach ogólnodostępnych, ośrodkach specjalnych). Część analityczną tekstu poprzedza krótki rys historyczny sposobów edukacji osób niesłyszących w Polsce na przestrzeni wieków. Z wypowiedzi głuchych, które stanowią podstawę materiałową analiz, wyłania się obraz szkoły i sposobów kształcenia obecny w latach 80. i 90. ubiegłego wieku. Piszący wskazują na problemy i konsekwencje wynikające z kształcenia oralistycznego. Ich spostrzeżenia są podobne do argumentów podnoszonych dziś przez środowisko akademickie i specjalistów zajmujących się kształceniem osób głuchych w Polsce.

Keywords

PL

edukacja głuchych; kształcenie niesłyszących w Polsce; obraz szkoły w wypowiedziach głuchych

EN

deaf education; history of deaf education in Poland

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Kultura i Wychowanie
• Year: 2018
• Volume: 14
• Issue: 2
• Pages: 55-71

Dates

published

2018

Contributors

author

Karolina Ruta-Korytowska

• Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/000000031534532X

author

Marta Wrześniewska-Pietrzak

• Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000296672519

References

• Bouvet D., Mowa dziecka. Wychowanie dwujęzykowe dziecka niesłyszącego, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996.
• Butkiewicz A., Czajkowska-Kisil M., Głusi i nie(do)słyszący na uczelni wyższej, [w:] M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.
• Czajkowska-Kisil M., Klimczewska A., Rola języka migowego w kształtowaniu tożsamości, [w:] E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych, Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki, Łódź 2007.
• Czajkowska-Kisil M., Siepkowska A., Sak M., Edukacja głuchych w Polsce, [w:] M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.
• Jachimowska K., Komunikacyjne aspekty tekstów pisanych przez osoby z dysfunkcją słuchu, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012.
• Januszewicz M., Jura M., Kowal J., Każdy ma prawo do nauki. Prawo głuchych do dostępu do języka i edukacji, [w:] M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.
• Krakowiak K., Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narząd słuchu, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012.
• Podgórska-Jachnik D., Głusi. Emancypacje, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi, Łódź 2013.
• Podgórska-Jachnik D., Historia wychowania i edukacji głuchych z perspektywy surdopedagogiki początku XXI wieku, [w:] J. Błeszyński, D. Baczała, J. Binnebesel (red.), Historyczne dyskursy nad pedagogiką specjalną, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej, Łódź 2008.
• Polok M. (red.), Głusi mówią, Baterex Jan i Kazimierz Kwaśniewicz, Racibórz 2008.
• Rutkowski P., Talipska M., Kształcenie akademickie głuchych, M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.
• Sak M., Kształcenie głuchych w szkołach masowych i w klasach mieszanych z innymi niepełnosprawnościami, M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.
• Słownik języka polskiego PWN on-line, http://sjp.pwn.pl (dostęp: 2.10.2017).
• Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.
• Szczepankowski B., Niesłyszący – głusi – głuchoniemi. Wyrównywanie szans, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1999.
• Świdziński M., Fabisiak S., Dwujęzyczność – zagrożenie, wyzwanie, jedyna szansa, „Audiofonologia” 2010, t. 26, s. 15–19.
• Świdziński M., Jak głusi przyswajają język: o językach migowych i miganych, [w:] I. Grzesiak (red.), Język migowy we współczesnym szkolnictwie na świecie i w Polsce, Stanisław Sumowski, Malbork 2007.
• Tomaszewski P., Polski język migowy (PJM) – mity i fakty, „Poradnik Językowy”, nr 6/2004, s. 59–72.
• Wiśniewska A., Egzaminy zewnętrzne a uczniowie z wadą słuchu – studium przypadku, Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki, Łódź 2016.
• Wrześniewska-Pietrzak M., Aksjologiczne wyznaczniki tożsamości w wypowiedziach głuchych i czasopiśmie środowiskowym „Świat Ciszy”, Wydawnictwo Rys, Poznań 2017.
• Wrześniewska-Pietrzak M., Szkoła i edukacja głuchych z perspektywy (byłych) uczniów, [w druku].
• Wzorek A., Rodzina z dzieckiem z zaburzeniami słuchu – spojrzenie systemowe, „Psychoterapia”, nr 4(151)/2009, s. 53–64.
• Żmigrodzki P. (red.), Wielki słownik języka polskiego, http://www.wsjp.pl (dostęp: 2.10.2017).

Identifiers

DOI

10.25312/2083-2923.14/2018_55-71

Biblioteka Nauki

2216435