Działalność Związku Młodzieży Polskiej Pochodzenia Żydowskiego „Żagiew” w Łodzi w latach I wojny światowej (1914–1918)

• Authors: Aneta Stawiszyńska

Title variants

EN

The activity of the Association of Polish Youth of Jewish Origin “Żagiew” in Łódź during the First World War (1914–1918)

Abstracts

EN

For a few years on the grounds of Łódź, the Youth Union of Polish Jewish Origin „Żagiew” was established, bringing together Jewish youth. The organization represented the direction of assimilation. During the Great War, Poland was actively involved in activities related to the Polish cause, such as in the celebration of Polish national anniversaries. Also, „Żagiew”, both during the war and after the war, saw the solution of the Jewish question in an independent Polish state, and thus the members were arguing with Zionist organizations who sought settlement outside of Poland. „Żagwi” organization in Lodz did not have too much influence in the Jewish youth environment.

PL

Przez kilka lat na terenie Łodzi działał Związek Młodzieży Polskiego Pochodzenia Żydowskiego „Żagiew”, skupiający młodzież żydowską. Organizacja reprezentowała kierunek asymilatorski. W czasie Wielkiej Wojny członkowie organizacji aktywnie angażowali się w działania związane z kwestią polską, na przykład w obchody rocznic polskich. „Żagiew”, zarówno w czasie wojny, jak i po jej zakończeniu, widziała rozwiązanie kwestii żydowskiej w niepodległym państwie polskim, a także dyskutowali z organizacjami syjonistycznymi, które dążyły do osiedlenia się mniejszości żydowskiej poza Polską. Organizacja „Żagwi” w Łodzi nie miała jednak zbyt dużego wpływu na żydowskie środowisko młodzieżowe.

Keywords

PL

Łódź 1914-1918; Związek Młodzieży Polskiej Pochodzenia Żydowskiego „Żagiew”; Żydzi w Łodz

EN

Lodz 1914-1918; Association of Polish Youth of Jewish Origin „Żagiew”; Jews in Lodz

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Kultura i Wychowanie
• Year: 2018
• Volume: 14
• Issue: 2
• Pages: 9-23

Dates

published

2018

Contributors

author

Aneta Stawiszyńska

• https://orcid.org/0000000211031043

References

• Bandurka M., Narodziny niepodległej Łodzi w świetle ówczesnych źródeł, [w:] S. Pytlas, H. Siemiński (red.), O suwerenność państwową i narodową. W 80-tą rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę. Materiały z sesji naukowej, Łódź 10 XI 1998, Muzeum Tradycji Niepodległościowych, Łódź 1999.
• Biedrzycka A., Kalendarium Lwowa 19181939, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Universitas, Kraków 2012.
• Bogalecki T., Rozbrajanie Niemców na ulicach Łodzi w listopadzie 1918 r., [w:] K. Badziak, J. Szymczak (red.), 75-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę. Materiały z sesji naukowej, Łódź 12 XI 1993, Polskie Towarzystwo Historyczne, Łódź 1993.
• Bojarska A., Urban, Krajowa Agencja Promocyjna, Gdańsk 2000.
• Brzoza Cz., Pryłucki Nojach, Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. nauk. J.M. Majchrowski przy współpracy G. Mazura i K. Stepana, BGW, Warszawa 1994.
• Chwalba A., Historia Polski 1795–1918, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Fałkowski J., Mniejszość żydowska w parlamencie II Rzeczypospolitej (19221939), Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2006.
• Fałkowski J., Posłowie żydowscy w Sejmie Ustawodawczym 19191922, Instytut Filozoficzno-Historyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Częstochowa 2000.
• Fuks M., Prasa żydowska w Polsce w XIX i pierwszej połowie XX wieku (do końca II wojny światowej”), „Roczniki Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, nr 12/1973.
• Fuks M., Pryłucki (Priłucki) Noe (Noach, Nojach), Polski Słownik Biograficzny, t. XXVIII, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Waszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1984–1985.
• Fuks M., Żagiew”. Pismo Młodzieży Polskie Pochodzenia żydowskiego, Polski słownik judaistyczny: dzieje – kultura – religia – ludzie, t. 2, opr. Z. Borzymińska i R. Żebrowski, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
• Gorycki L., Skauting mniejszości narodowych i etnicznych w II Rzeczypospolitej (cz. IV) – Drużyny Skautowe im. berka Joselewicza, „Skaut”, R. XIII, nr 3/2017.
• Guzik, M. Skoczeń, Żydowskie organizacje skautowe w Polsce w latach 1916–1945, „Harcerstwo”, R. XXXII, nr 1/1990.
• Hass L., Do genezy złudzeń parlamentarnych w Polsce międzywojennej: (Sejm i głosowania powszechne w propagandzie politycznej Królestwa 1915–1918), „Kwartalnik Historyczny”, R. 79, nr 1/1972.
• Hrycek M., Wątki antysemickiej w „Kurierze Łódzkim” w okresie międzywojennym, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, t. 17/2012.
• Informator miasta Łodzi z kalendarzem na rok 1919, Magistrat miasta Łodzi, Łódź 1918.
• Jurek K., Lilijka i łódka. Historia harcerstwa polskiego do 1939 roku, Wydawnictwo Księży Młyn, Łódź 2006.
• Jurek K., Organizacja skautowa młodzieży żydowskiej „Harcerz Polski”. Przyczynek do problematyki mniejszości narodowych w ZHP, „Harcerstwo”, R. XXVIII, nr 6/1986.
• Kałuski M., W podzięce i ku pamięci Jankielom, Warszawa 2001.
• Kaszubina W., Notatki o prasie łódzkiej, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, nr 7/1/1968.
• Klimecki M., Lwów 1918–1919. Z dziejów walk o polskie Kresy, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2016.
• Klimecki M., Wojna polsko-ukraińska. Lwów i Galicja Wschodnia 1918–1919. Pierwszy konflikt zbrojny odrodzonej Polski, Bellona, Warszawa 2014.
• Kozłowski Cz. (red.), Słownik organizacji młodzieżowych w Polsce 1918–1970, Iskry, Warszawa 1971.
• Kwiecień S., Kartka z dziejów prasy dla dzieci i młodzieży w okresie autonomii galicyjskiej, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoveinsis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”, t. XIII/2015.
• Landau-Czajka A., Odrodzona Polska czy odrodzona ojczyzna? Odzyskanie niepodległości w świetle polskojęzycznej prasy żydowskiej 1918–1929, „Dzieje Najnowsze”, R. XLIII, z. 3/2011.
• Lichten J., Uwagi o asymilacji i akulturacji Żydów w Polsce w latach 1863–1943, „Znak”, R. XL, z. 5–6/1988.
• Pajewski J., Historia powszechna 1871–1918, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1971.
• Polonsky A., Dzieje Żydów w Polsce i Rosji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
• Rachalewski S., Zastygły nurt życia. Łódź, która odeszła , Zarząd miasta Łodzi, Łódź 1938.
• Rudnicki Sz., Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2015.
• Starzycka M., Przetrwali na Piotrkowskiej. Mała łódzka historia, „Kronika Miasta Łodzi”, nr 1–2/2015.
• Stawiszyńska A., Łódź w latach I wojny światowej, Napoleon V, Oświęcim 2016.
• Stawiszyńska A., Problemy wychowawcze w łódzkich szkołach średnich w latach I wojny światowej, „Kultura i Wychowanie”, t. VI/2013.
• Tomaszewski J., Lwów, 22 listopada 1918 r., „Przegląd Historyczny”, t. 75/1984.
• Urbaniak R., Z dziejów prasy łódzkiej – „Republika” 1923–1925, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, t. 82/2008.
• Wachowska B., Tradycje powstania listopadowego (1880–1942), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, t. 16/1983.
• Załęczny J., Obchody kościuszkowskie w 1917 r. elementem kształtowania tożsamości Polaków: (na podstawie pamiątek ze zbiorów Muzeum Niepodległości), „Niepodległość i Pamięć”, t. 22/3(51)/2015.
• Żebrowski R., Drużyny Harcerskie im. Berka Joselewicza, Polski słownik judaistyczny: dzieje – kultura – religia – ludzie, t. 1, opr. Z. Borzymińska i R. Żebrowski, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
• Żebrowski R., Ha-Szomer, Polski słownik judaistyczny: dzieje – kultura – religia – ludzie, t. 1, opr. Z. Borzymińska i R. Żebrowski, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
• Żebrowski R., Związek Akademickiej Młodzieży Zjednoczeniowej, Polski słownik judaistyczny: dzieje – kultura – religia – ludzie, t. 2, opr. Z. Borzymińska i R. Żebrowski, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
• Żebrowski R, Żagiew, Polski słownik judaistyczny: dzieje – kultura – religia – ludzie, t. 2, opr. Z. Borzymińska i R. Żebrowski, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2003.
• Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon, pod red. J. Tomaszewskiego i A. Żbikowskiego, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2001.

Identifiers

DOI

10.25312/2083-2923.14/2018_9-24

Biblioteka Nauki

2216439