Tomaš Garrigue Masaryk a herbartyzm

• Authors: Sebastian Taboł

Title variants

EN

Tomaš Garrigue Masaryk and Herbartism

Abstracts

EN

Tomaš Garrigue Masaryk is an outstanding figure in Czech history; he was a professor of philosophy and politician, president of Czechoslovakia. Although he died over 80 years ago, his academic achievements are analyzed in terms of philosophy, political science and sociology. This article answers a question that also arises among Czech philosophers – whether Masaryk as a philosopher was a supporter of the philosophy of Jan Fryderyk Herbart? Although in some of his publications Masaryk referred to the works of Herbart’s supporters, this does not prove that he was a Herbartist. If he mentioned Herbart’s philosophy, it was always to make readers aware that he did not agree with his views, which he clearly emphasized.

PL

Tomaš Garrigue Masaryk to wybitna postać w historii Czech, był profesorem filozofii oraz politykiem, prezydentem Czechosłowacji. Choć zmarł ponad 80 lat temu jego dorobek naukowy jest analizowany pod kątem filozoficznym, politologicznym oraz socjologicznym. Niniejszy tekst odpowiada na pytanie, które także pojawia się wśród czeskich filozofów, czy Masaryk jako filozof był zwolennikiem, naśladowcą filozofii Jana Fryderyka Herbarta? Choć w niektórych swoich publikacjach Masaryk powoływał się na prace zwolenników Herbarta, jednak nie świadczy to o tym, iż był herbartystą. Jeśli wspominał filozofię Herbarta to zawsze po to, aby uświadomić czytelnikom, iż nie zgadza się z jego poglądami, co jasno podkreślał.

Keywords

PL

Tomaš Garrigue Masaryk; Jan Fryderyk Herbart; Czechy; herbartyzm; filozofia

EN

Tomaš Garrigue Masaryk; Jan Fryderyk Herbart; Czech Republic; Herbartism; philosophy

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Kultura i Wychowanie
• Year: 2021
• Volume: 19
• Issue: 1
• Pages: 143-153

Dates

published

2021

Contributors

author

Sebastian Taboł

• Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Brzegu

• https://orcid.org/0000000273482173

References

• Bankowicz M., Demokracja według T.G. Masaryka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
• Bankowicz M., Koncepcja demokracji i niepolitycznej polityki Tomasza Garrigue’a Masaryka, „Prace Komisji Środkowoeuropejskiej PAU” 2015, t. XXIII.
• Eberhardt P., Poglądy geopolityczne Tomasza Masaryka, „Przegląd Geograficzny” 2017, nr 2.
• Hilgenheger N., Johann Friedrich Herbart (1776–1841), „Kwartalnik Pedagogiczny” 1999, nr 3–4.
• Kilias J., Narodowość jako problem naukowy. Naród w socjologii czeskiej okresu międzywojennego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2000.
• Krofta K., Duchovní vůdce svého národa, [w:] T.G. Masaryk, Hlava státu Československého a duchovní vůdce svého národa, Na pamět čtvrté volby T.G. Masaryka presidentem Československé republiky dne 24. května 1934, Wydawnictwo Otakata Zahradníka, Praha 1934.
• Łuszczyński A., Myśl polityczno-prawna Tomasza G. Masaryka jako rodzaj mitu państwotwórczego, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2013.
• Łuszczyński A., Wolność w myśleniu Tomasza G. Masaryka, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2019, nr 1.
• Machovec M., Tomaš G. Masaryk, Wydawnictwo Melantrich, Praha 1968.
• Masaryk T.G., Pokus o konkretni logiku, Wydawnictwo Masarykův ústav AV ČR, Praha 2001.
• Masaryk T.G., Sebevražda hromadným jevem společenským moderní osvěty, Wydawnictwo Laichter, Praha 1904.
• Masaryk T.G., Univerzitní přednašky I. Praktická filosofie, Wydawnictwo Ústav TGM a Masarykův ústav a Archiv AV ČR, Praha 2012.
• Masaryk T.G., Versuch einer concreten Logik, Wydawnictwo Verlag von Carl Konegen, Wien 1887.
• Masaryk T.G., Základové konkretne logiky. Třídění a soustava věd, Wydawnictwo Masarykův ústav AV ČR, Praha 2001.
• Matùšek M., Patří Miroslav Tyrš k herbartovské estetické škole?, „Filosofický časopis” 2013, nr 5.
• Nejedlý Z., T.G. Masaryk, t. III, Wydawnictwo Melantrich, Praha 1935.
• Nejedlý Z., T.G. Masaryk, t. I–IV, Wydawnictwo Melantrich, Praha 1932–1937.
• Srovnal J., Masarykova filosofie demkracie a její aktuální principy, [w:] Masarykův sborník XI–XII 1999–2003, Wydawnictwo Masarykův ústav AV ČR, Praha 2004.
• Stępkowski D., Między pedagogiką a filozofią Herbarta, „Roczniki Nauk Społecznych” 2008, nr 2.
• Stępkowski D., Trudności i perspektywy współczesnych badań nad Herbartem (na marginesie monografii Andrzeja Murzyna: J.F. Herbart i jego miejsce w kontekście pokantowskiej myśli idealistycznej), „Przegląd Pedagogiczny” 2008, nr 2.
• Svoboda J., Masarykův realismus a filozofie pozitivismus, Wydawnictwo Filosofický ùstav AV ČR, Praha 2017.
• Tretera I., Herbart a jeho stoupenci na pražské univerzitě, Wydawnictwo Univerzita Karlova, Praha 1989.
• Zumr J., Mame-li kultury, je naší vlastí Evropa. Herbartismus a česká filosofie, Wydawnictwo Filosofický ùstav AV ČR, Praha 1998.
• Zumr J., Některé otázky českého herbartismu, [w:] J. Popelová-Otáhalová, K. Kosík (red.), Filozofie v dějinach českého národa, Wydawnictwo Československé Akademie Věd, Praha 1958.

Identifiers

DOI

10.25312/2083-2923.19/2021_09st

Biblioteka Nauki

2091733