«Над кем смеётесь?», или о специфике создания комического в украинском языке (на примере романа О. Черногуза «Аристократ из Вапнярки»)

• Authors: Alexandr Savchenko , Mikhail Khmelevskiy

Title variants

EN

«What are you laughing at?» – about the specifics of creation of comic effect in Ukranian (on an example of the novel by O. Chernoguz «Aristocrat from Vapniarka»)

Abstracts

PL

Zjawisko humoru można badać na różnych poziomach jego manifestacji, zarówno w ujęciu jednostkowym, jak i globalnym. Jednocześnie indywidualny aspekt humoru nie zaprzecza swoistości jego narodowego kolorytu, ponieważ rozumienie humoru, śmieszność i komizm kształtuje się historycznie w ramach wyobrażenia osoby o konkretnym tle kulturowym, poglądzie świata, ideologii i faktach dotyczących rzeczywistości, które otaczają nie tylko jedną osobę, ale grupę jednostek, a szerzej - naród. W artykule omówiono lingwistyczną analizę specyfiki humoru narodowego. Zdefiniowane zjawisko jest uważane za indywidualne na ogólnopolskim przykładzie dwóch blisko spokrewnionych języków: ukraińskiego i rosyjskiego, w ujęciu porównawczym. Jako konkretny przykład przejawu takiej specyfiki narodowej została przytoczona powieść współczesnego ukraińskiego satyryka, pisarza O. Czornohuza. Liczne przykłady zaczerpnięte z tekstu (w większości stałe porównania), a także osobiste spostrzeżenia na temat mowy potocznej Ukraińców, opisywane są w sposób kontrastywny jako specyfika ukraińskiego humoru. Podkreślona została narodowa tożsamość ukraińskiego humoru, dokonano analizy narodowych obrazów związanych z tworzeniem komicznego efektu charakterystycznego dla ukraińskiej kultury śmiechu, zakorzenionej w specyfice sztuki ludowej.

EN

The phenomenon of humor can be examined at the different levels of its manifestation, both at the individual and at the universal. At the same time, the individual aspect of humor does not deny the fact of its nation color, as understanding of humorous, ridiculous, and comical is formed historically within the framework of a person‘s imagination of the concrete cultural background, world view, ideology and facts of reality which surround not only the one individual, but the group of individuals, and wider – a nation.Given article deals with linguistic analysis of specific of national humor. Marked phenomenon is regarded as individual one within the nationwide example of two closely related languages: Ukrainian and Russian, in their comparative analysis. As an concrete example of the manifestation of such national specific was taken the novel of modern Ukrainian satirist, writer O. Chornohuz. Numerous examples taken from the text (mostly stable comparisons), as well as personal observations on the colloquial speech of the Ukrainians, are described in a contrasting manner as the specific nature of Ukrainian humor. It is emphasized national identity of the Ukrainian humor, analyzes the national images involved in the creation of comic effect, characteristic for the Ukrainian laughter culture, rooted in the depth of folk art.

Keywords

EN

Ukranian language; phraseology; comparative fixed idioms; idiomatic expressions; culturology; humour in a language and literature

PL

język ukraiński; frazeologia; trwałe wyrażenia porównawcze; idiomy; kulturologia; humor w języku i literaturze

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Językoznawstwo
• Year: 2017
• Volume: 11
• Pages: 57-70

Dates

published

2017

Contributors

author

Alexandr Savchenko

• Petersburski Uniwersytet Państwowy
• National Chengchi University (Taiwan)

author

Mikhail Khmelevskiy

• Petersburski Uniwersytet Państwowy
• National Chengchi University (Taiwan)

References

• Баран Я.И., Фразеологiя у системi мови, Ивано-Франковск 1997.
• Ворона Я.М., Iронiчнi стiйкi порiвняння як рiзновид экспресивноϊ енантiомiϊ в украϊнскiй мовi // „Науковi записки Нiжинського державного унiверситету iм. М. Гоголя”, Нежин 2011, c. 55–60.
• Козырев В.А., Черняк В.Д., Лексические приметы эпохи в неологических словарях //„Русистика: лингвистическая парадигма конца 20 века”, Санкт-Петербург 1998.
• Кузнецова И.В., Устойчивые сравнения русского языка (в сопоставлении с украинскими и сербохорватскими): Дис. ... канд. филол. наук, Санкт-Петербург 1995.
• Кузнецова И.В., Библейская фразеология и языковая игра // „Сибирский филологический журнал”, № 2, 2013, c. 212–219.
• Кузнецова И.В., Языковая игра в библейской фразеологии разных языков // „Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae. Сер.: „Гуманитарные науки, социальные науки и юриспруденция”, vol. 59, Number 2 December 2014, Budapest: Akadémiai Kiadó, c. 337–351.
• Мокиенко В.М., Проблемы ареального описания восточнославянской фразеологии //„Сравнительно-типологические исследования славянских языков и литератур”, Ленинград 1983, c. 40–53.
• Мокиенко В.М., О словаре русских народных сравнений // „Вопросы теории и истории языка”, Санкт-Петербург 1993, c. 173–178.
• «Народ скаже – як зав’яже»: Украϊнськi народнi прислiв’я, приказки, загадки, Киев, 1973.
• Окороков В., Смех и метафора (логика трансляции смыслов) // „Збiрник наукових праць з фiлософiï та фiлологiϊ. „Логос i праксис смiху”, Одесса 2004, c. 64–70.
• Шумейко О.А., Мовнi засоби творення комiчного в сучаснiй украϊнскiй поезiϊ (на материалi творiв другоϊ половини ХХ столiття), Харьков 2009.

Identifiers

DOI

10.25312/2391-5137.11/2017_57-70

Biblioteka Nauki

2206747