Złożenia z komponentem "biało" w językach słowiańskich

• Authors: Włodzimierz Wysoczański

Title variants

EN

Compound units with the lexical component ‘white’ (‘biało’) in Slavic languages

Abstracts

EN

Among compound units with the name of white (biało) in linguistic resources compound units, in particular, clearly constitute a group. The material of Slavic languages under consideration confirms a large number of compound units with reference to the white color of non-terminological character. Within them one can distinguish several basic thematic fields, the most representative of which are referring to a human being, first of all to the external appearance and social dimension of life, as well as animals located in the subject area. The terminological resource of compounds with the “white” component is also rich, which are mainly biological terms ‒ botanical and zoological, anatomical-medical and technical, to a lesser extent belonging to other elements of the world.

PL

Wśród jednostek z nazwą barwy białej w zasobie językowym wyraźną grupę stanowią złożenia. Rozpatrywany materiał języków słowiańskich poświadcza dużą liczebność kompozycji z odwołaniem do barwy białej o charakterze nieterminologicznym. W ich obrębie można wyróżnić kilka zasadniczych pól tematycznych, z których najbardziej reprezentatywne są odnoszące się do człowieka, przede wszystkim do wyglądu zewnętrznego oraz społecznego wymiaru życia, a także mieszczące się w polu tematycznym zwierzęta. Bogaty jest też zasób terminologiczny złożeń z komponentem biało, który stanowią głównie terminy biologiczne – botaniczne i zoologiczne, anatomiczno-medyczne i techniczne, w mniejszym stopniu należące do innych elementów świata.

Keywords

PL

barwa biała; analiza kolorystyczna; złożenia; języki słowiańskie

EN

white color (biały); color analysis; compound units; Slavic languages

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Językoznawstwo
• Year: 2020
• Volume: 14
• Pages: 29-46

Dates

published

2020

Contributors

author

Włodzimierz   Wysoczański

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000335163240

References

• Ampel-Rudolf M. (1994), Kolory. Z badań leksykalnych i składniowo-semantycznych języka polskiego, Rzeszów.
• Blicharski M. (1973), Złożenia rzeczownikowe współczesnego języka rosyjskiego, Opole.
• Blicharski M. (1977), Złożenia imienne w języku rosyjskim i polskim. Studium kontrastywne, Warszawa–Wrocław.
• Blicharski M. (1980), Struktura semantyczna rzeczowników złożonych z odrzeczownikowym tematem w drugim członie w języku rosyjskim i polskim, [w:] M. Blicharski (red.), Semantyka w badaniach konfrontatywnych języka rosyjskiego i polskiego, Katowice.
• Budniak D. (1987), Studium konfrontatywne łączliwości leksykalnej rosyjskich i polskich leksemów oznaczających kolor, Opole.
• Grzegorczykowa R. (1984), Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, Warszawa.
• Ignatowicz-Skowrońska J. (2010), Wyrażenie „biały kruk” w dziejach języka polskiego, „Studia Językoznawcze”, t. 9.
• Kulpina W. (1998), Określenia koloru włosów w języku polskim i rosyjskim, „Studia Rossica”, t. VI.
• Kurzowa Z. (1976), Złożenia imienne we współczesnym języku polskim, Warszawa–Kraków.
• Ostrowska Е. (1948a), Z historii przymiotników złożonych typu „biało-czerwony” i „jasnoniebieski”, „Język Polski”, nr XXVIII, z. 1.
• Ostrowska Е. (1948b), Z historii przymiotników złożonych typu „biało-czerwony” i „jasnoniebieski”, „Język Polski”, nr XXVIII, z. 2.
• Osuchowska D. (2010), Łączliwość leksykalna przymiotnika biały w ujęciu diachronicznym, „Podkarpackie Forum Filologiczne. Seria Językoznawstwo”.
• Rudnik-Karwatowa Z. (2007), Ekspansja struktur złożeniowych w językach słowiańskich. Diagnoza i rokowania, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, LXIII.
• Skorupska-Raczyńska E. (2003), Frazeologizmy z komponentem czarny, biały, szary w polszczyźnie historycznej, „Studia Językoznawcze”, t. 2, Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny.
• Tokarski R. (1995), Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, Lublin.
• Waszakowa K. (2000), Struktura znaczeniowa podstawowych nazw barw. Założenia opisu porównawczego, [w:] R. Grzegorczykowa, K. Waszakowa (red.), Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw. Nazwy wymiarów. Predykaty mentalne, cz. 1, Warszawa.
• Waszakowa K. (2003), Językowe i kulturowe odniesienia nazwy barwy żółtej we współczesnej polszczyźnie, [w:] R. Grzegorczykowa, K. Waszakowa (red.), Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw. Nazwy wymiarów. Predykaty mentalne, cz. 2, Warszawa.
• Wysoczański W. (2014), Nowe (na tle dawniejszych) zestawienia i niektóre połączenia wyrazowe z komponentem-nazwą barwy białej, [w:] D. Dziadosz, A. Krzanowska, A. Szlachta (red.), Stałość i zmienność w językach i kulturach świata, t. I, Szczecin.
• Zaręba A. (1954), Nazwy barw w dialektach i historii języka polskiego, Wrocław.
• Zych A. (1999), Struktura i semantyka polskich i rosyjskich gniazd słowotwórczych z przymiotnikami wyjściowymi nazywającymi barwę, Katowice.

Identifiers

DOI

10.25312/2391-5137.14/2020_02ww

Biblioteka Nauki

2192867