Über den Aufbau des Wörterbuchs der geflügelten Worte der modernen deutschen Schriftsprache (für Belarussen, die Deutsch als Fremdsprache studieren oder lernen)

• Authors: Albina Tepljakowa

Title variants

EN

About the structure of the dictionary of winged words in the modern literary German language (for Belarusians studying German as a foreign language)

PL

O strukturze słownika skrzydlatych słów współczesnego języka niemieckiego (dla Białorusinów uczących się języka niemieckiego jako obcego)

RU

О структуре словаря крылатых слов современного немецкого языка (для белорусов, изучающих немецкий язык как иностранный)

Abstracts

EN

The article is devoted to the structural description of the dictionary of the winged words used in modern literary German language. It is suitable for Belarusians studying German as a foreign language. It shows texts as a source of winged words in the German language; principles of dictionary building, its scope, as well as examples of lexicographic descriptions of winged words as dated as the actual German sources themselves. Each and every German winged word in the dictionary has an equivalent in the Belarusian language. Therefore, the dictionary can be useful for Germans studying Belarusian as well.

PL

Artykuł poświęcony jest opisowi struktury słownika skrzydlatych słów powszechnie używanych we współczesnym języku niemieckim. Słownik adresowany jest do Białorusinów, którzy studiują język niemiecki jako obcy. Rozpatrywane są źródła tekstowe skrzydlatych słów w języku niemieckim, zasady konstruowania słownika, jego objętość, budowa hasła słownikowego oraz przytaczane są przykłady opisu leksykograficznego skrzydlatych wyrażeń o rodowodzie niemieckim. Każde niemieckie skrzydlate wyrażenie posiada odpowiednik białoruski, dlatego słownik może być przydatny również jako słownik przekładowy dla Niemców uczących się języka białoruskiego.

RU

Статья посвящена описанию структуры словаря употребительных крылатых выражений в современном немецком литературном языке. Словарь предназначен для белорусов, которые изучают немецкий язык как иностранный. Рассматриваются текстовые источники крылатых слов в немецком языке, принципы построения словаря, его объем, структура словарной статьи, а также приводятся примеры лексикографического описания крылатых выражений, восходящих к собственно немецким источникам. К каждому немецкому крылатому выражению в словаре приводится соответствие в белорусском языке. Поэтому словарь может быть полезен в качестве переводного также и немцам, изучающим белорусский язык.

DE

Der Artikel ist der Beschreibung der Wörterbuchstruktur der gebräuchlichen geflügelten Worte in der modernen deutschen Schriftsprache gewidmet. Dieses Wörterbuch richtet sich an Belarussen, die Deutsch als Fremdsprache studieren oder lernen. Die vorliegende Arbeit liefert Textquellen der geflügelten Worte in der deutschen Sprache, die Prinzipien des Aufbaus des Wörterbuchs, seinen Umfang, die Struktur des Wörterbuchartikels und auch die Beispiele der lexikografischen Beschreibung von geflügelten Worten aus deutschen Quellen. Zu jedem deutschen geflügelten Wort im Wörterbuch kann ein Äquivalent in der belarussischen Sprache zugewiesen werden. Daher könnte das Wörterbuch auch von Deutschsprachigen, die die belarussische Sprache studieren oder lernen, als bersetzungswörterbuch eingesetzt werden.

Keywords

DE

die moderne deutsche Sprache; die moderne belarussische Sprache; geflügelte Worte; Textquellen; das Wörterbuch

EN

literary German language; literary Belarusian language; winged words; textual sources; dictionary

PL

współczesny język niemiecki; współczesny język białoruski; skrzydlate słowa; słownik; źródła tekstowe

RU

современный немецкий язык; современный белорусский язык; крылатые слова; текстовые источники; словарь

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Językoznawstwo
• Year: 2020
• Volume: 14
• Pages: 108-127

Dates

published

2020

Contributors

author

Albina Tepljakowa

• Mogiljower Staatliche Universität namens A. Kuleschow

• https://orcid.org/0000000158048945

References

• Büchmann G. (1972), Geflügelte Worte. Der Zitatenschatz des deutschen Volkes, Berlin.
• CepljakovaA.D. (2007), Struktura, semantyka і funkcyі zapazychanyh krylatyh slou u belaruskaj move, “Slavjanskaja frazeologija v areal’nom, istoricheskomi etnokul’turnomaspektah”, Gomel’, ss. 236–240.
• Cepljakova A.D. (2009a), Anglamounyja zapazychannі krylatyh slou u suchasnaj belaruskaj lіtaraturnaj move (kol’kasny sklad і krynіcy pahodzhannja), “Vesnіk Mazyrskaga dzjarzhaunaga pedagagіchnaga unіversіteta imja І.P. Shamjakіna”, 2 (23), ss. 162–166.
• Cepljakova A.D. (2009b), Njameckamounyja zapazychannі krylatyh slou u suchasnaj belaruskaj lіtaraturnaj move (kol’kasny sklad і krynіcy pahodzhannja), “Vesnіk Magіljouskaga dzjarzhaunaga unіversіteta іmja A.A. Kuljashova”, 1 (32), ss. 137–143.
• CepljakovaA.D. (2009v), Frankamounyja zapazychannі krylatyh slou u suchasnaj belaruskaj lіtaraturnaj move (kol’kasny sklad і krynіcy pahodzhannja), “Vesnik Bresckaga dzjarzhaunaga unіversіteta imja A. S. Pushkіna”, seryja fіlalagіchnyh navuk, 2 (12), ss. 109–116.
• Cepljakova A.D. (2015), Іnshamounyja zapazychannі krylatyh slou u suchasnaj belaruskaj move, “Teoreticheskie i prakticheskie predposylki podgotovki polilingval’nyh specialistov v vuze”, Mogilev, ss. 74–77.
• Cepljakova A.D., Іvanova, S.F. (2010a), Lacіnskіja zapazychannі krylatyh slou u suchasnaj belaruskaj lіtaraturnaj move (kol’kasny sklad, formy uzhyvannja і krynіcy pahodzhannja), “Vesnіk Mazyrskaga dzjarzhaunaga pedagagіchnaga unіversіteta imja І.P. Shamjakіna”, 1 (26), ss. 88–93.
• Cepljakova A.D., Іvanova S.F. (2010b), Starazhytnagrechaskіja zapazychannі krylatyh slou u suchasnaj belaruskaj lіtaraturnaj move (kol’kasny sklad, formy uzhyvannja і krynіcy pahodzhannja), “Vesnik Polackaga dzjarzhaunaga unіversіteta”, seryja A, 7, ss. 176–179.
• Djadechko L.P. (2002), Krylatyje slova kak ob’ekt lingvisticheskogo opisanija: istorija i sovremennost’, Kiev.
• Djadechko L.P. (2006), “Krylatyj slova zvuk”, ili Russkaja eptologija, Kiev.
• Ivanov E.E. (2003), O rekkurentnyh prototipah krylatyh fraz, “Slavjanskaja frazeologija v areal’nom, istoricheskom i etnokul’turnom aspektah”, Gomel’, ss. 74–78.
• Ivanov E.E. (2007), Osnovnyje ponjatija kachestva lingvisticheskogo obrazovanija, “Vostochnoslavjanskie jazyki v evropejskom jazykovom kontekste”, Mogilev, ss. 8–12.
• Ivanov E.E. (2008), Kachestvo lingvisticheskogo obrazovanija v Respublike Belarus’ (v aspekte mezhkul’turnoj kommunikacii), “Problemy kachestva obrazovanija v Belorussii i Rossii v kontekste integracionnyh processov”, Moskva, 1, ss. 161–170.
• Ivanov E. E. (2012), Obshchnost’ zadach prepodavanija russkogo i inostrannyh jazykov belorusam (v aspekte mezhkul’turnoj kommunikacii), “Vostochnoslavjanskie jazyki i literatury v evropejskom kontekste”, Mogilev, ss. 3–7.
• Ivanov E.E. (2013a), Belorusskaja paremiologija i aforistika v obshcheevropejskom kontekste (aktual’nyje problemy izuchenija), “XV Mіzhnarodny z’ezd slavіstau = XV Mezhdunarodnyj s’ezd slavistov = XV International Congress of Slavists”, Mіnsk, 1, ss. 322–333.
• Ivanov E.E. (2013b), Belorusskaja paremiologija i aforistika v obshcheevropejskom kontekste (aktual’nyje problemy izuchenija), “Nationales und Internationales in der slawischen Praseologie”, Greifswald, ss. 111–116.
• Ivanov E. (2016), Aphorism as a Unit of Language and Speech, “EUROPHRAS 2016: Word Combinations in the Linguistic System and Language Use: Theoretical, Methodological and Integrated Approaches”, Trier, S. 42.
• Ivanov E.E. (2018), Problema ob’joma i differenciacii klassa vysshih (aforisticheskih) edinic jazyka (na materiale russkogo i belorusskogo jazykov), “Vostochnoslavjanskie jazyki i literatury v evropejskom kontekste – V”, Mogilev, ss. 28–32.
• IvanovE.E. (2000), Jazykovaja priroda krylatyh slov, “Prablemy belaruskaga lіtaraturaznaustva”, Mіnsk, ss. 303–312.
• Ivanov E.E., Ivanova S.F. (2012), Vostochnoslavjanskaja idiomatika v evropejskom jazykovom kontekste, “Itogi nauchnyh issledovanij uchenyhMGUim. A. A. Kuleshova”, Mogilev, ss. 208–212.
• Іvanou Ya.Ya. (2005), Krylatyja slovy, “Belaruskі fal’klor”: encyklapedyja”, Mіnsk, 1, ss. 729–730.
• Іvanou Ya.Ya. (2011), Krylatyja afaryzmy u belaruskaj move: z іnshamounyh lіtaraturnyh і fal’klornyh krynіc VIII st. da n. e. – XX st.: tlumachal’ny slounіk, Magіljou.
• ІvanouYa. Ya. (2014), Belaruskіja prykazkі z bіblіjnyh krynіc (materyjaly da ruska-belaruskaanglіjskaga slounіka bіbleіzmau), “Avraamievskie chtenija”, Smolensk, ss. 11–24.
• Іvanou Ya.Ya. (2016a), Unіversal’nae і nacyjanal’nae u frazealagіchnaj і paremіjalagіchnaj padsіstemah belaruskaj movy u eurapejskіm mounym kanteksce (aktualnasc’, metadalogіja, perspektyvy dasledavannja), “Slavjanskaja frazeologija v sinhronii i diahronii”, 3, ss. 46–49.
• Іvanou Ya.Ya. (2016b), Frazealogіja, paremіjalogіja, afarystyka belaruskaj movy і іh suvjazі z іnshymі movamі jak napramak dasledavannjau navukovajshkoly pa belaruskamu і agul’namu movaznaustvu u MDU іmja A.A. Kuljashova (1995–2015), “Itogi nauchnyh issledovanij uchenyh MGU im. A.A. Kuleshova 2015 g.”, Mogilev, ss. 91–93.
• Іvanou Ya.Ya. (2017a), Afarystychnae vykazvanne jak mounaja madel’ krylatyh slou, “Fіlologіchnі studіi”, 16, ss. 114–121.
• Іvanou Ya.Ya. (2017b), Afarystychnyja adzіnkі u belaruskaj move, Magіljou.
• Іvanou Ya.Ya., Cepljakova A.D. (2019), Lіtaraturnyja krynіcy frazealagіchnyh adzіnak, zapazychanyh z njameckaj movy u belaruskuyu movu (pa-za mezhamі etymalagіchnaga slounіka frazealagіzmau, “Nemeckij jazyk lingvodidakticheskoe obespechenie i metodika prepodavanija”, Mogilev, ss. 82–87.
• Іvanou, Ya.Ya., Іvanova, S.F. (1997), Slounіk belaruskіh prykazak, prymavak і krylatyh vyrazau: lіngvakraіnaznauchy dapamozhnіk, Mіnsk.
• Lepeshau І.Ya. (1986), Krylatyja slovy, “Encyklapedyja lіtaratury і mastactva Belarusі”, Mіnsk, 3, S. 137.
• Lepeshau І.Ya. (1992), Krylatyja slovy і frazealagіzmy, “Rodnae slova”, 9, ss. 38–41.
• Lomakina O.V., Mokienko V.M. (2019), Krylatika v sovremennom kul’turnom kontekste, “Vestnik Rossijskogo universiteta druzhby narodov”, Serija: Teorija jazyka. Semiotika. Semantika, 10, 2, ss. 256–272.
• Mіhnevіch A.Ya. (1994), Krylatyja slovy, “Belaruskaja mova: encyklapedyja”, Mіnsk, ss. 273–274.
• Shulezhkova S.G. (2002), Krylatyje vyrazhenija russkogo jazyka, ih istochniki i razvitie, Moskva.
• Shulezhkova S.G. (2013), Ot zemli obetovannoj k nebesam obetovannym: ocherki o sud’bah biblejskih krylatyh vyrazhenij, Moskva.
• TepljakovaA.D. (2011a), Inojazychnyje zaimstvovanija krylatyh slov v belorusskom i nemeckom jazykah, “Jazyk, kul’tura, obshchestvo”, Moskva, ss. 125–126.
• Tepljakova A.D. (2011b), Istochniki krylatyh vyrazhenij v belorusskom jazyke, “Frazeologija i jazykovaja dinamika”, Greifswald, Sankt-Peterburg, ss. 67–69.
• TepljakowaA. (2019), Die deutschen Entlehnungen geflügelter Worte in der modernen belarussischen Schriftsprache, “Fіlologіchnij chasopis Uman’skogo derzhavnogo pedagogіchnogo unіversitetu іmenі Pavla Tichini”, 1, 13, ss. 122–129.
• Venіdzіktau S.V. (2003), Іnshamounyya krylatyja vyrazy u suchasnaj belaruskaj move, “Studia sławistyczne”, 4, ss. 121–130.
• Venіdzіktau S.V., ІvanouYa.Ya. (2002), Ruskamounyja zapazychannі krylatyh slou u suchasnaj belaruskaj move, “Dziedziсtwo przeszłości związków językowych, literackich i kulturowych polsko-bałto-wschodniosłowiańskich”, Białystok, VIII, ss. 210–217.
• Venіdzіktau S.V., Danіlenka І.L., Іvanova S.F., Іvanou Ya.Ya. (2004), Krylatyja vyrazy u belaruskaj move. Chastka 1. Z іnshamounyh (eurapejskіh і amerykanskіh) krynіc XІІ–XX stst.: tlumachal’ny slounіk, Magіljou.
• Venіdzіktau S.V., Danіlenka І.L., Іvanova S.F., Іvanou Ya.Ya., Cheh V.V. (2006), Krylatyja vyrazy u belaruskaj move. Chastka 2. Z ruskamounyh lіtaraturnyh і fal’klornyh krynіc XІІ– XX stst. : tlumachal’ny slounіk, Magіljou.
• Yankouskі F. (1960), Krylatyja slovy і afaryzmy (z belaruskіh lіtaraturnyh krynіc), Mіnsk.

Identifiers

DOI

10.25312/2391-5137.14/2020_07at

Biblioteka Nauki

2192872