К вопросу о межъязыковой омонимии в славянских языках: общий теоретический и практический обзор проблематики

• Authors: Alexandr Savchenko , Mikhail Khmelevsky

Title variants

EN

On the question of inter-Slavic homonymy: General theoretical and practical review

PL

Do zagadnienia homonimii międzysłowiańskiej: ogólny teoretyczny i praktyczny przegląd problematyki

Abstracts

PL

Artykuł odnosi się do bardzo aktualnego tematu homonimii międzyjęzykowej. Zagadnienie to rozpatrywane jest na wszystkich poziomach języka: słownictwa, morfologii, składni, stylistyki, frazeologii. Podano teoretyczne uzasadnienie przyczyn powstawania homonimów międzyjęzykowych, analizowane są zwłaszcza całkowite i częściowe pary homonimów. Problematyka ta nabiera szczególnego znaczenia w przypadku języków blisko spokrewnionych; przede wszystkim jest ważna dla społeczności słowiańskiej, która w porównaniu z innymi indoeuropejskimi grupami językowymi uległa rozpadowi stosunkowo późno (V–VI w. n.e.). Zagadnieniu temu w slawistyce poświęca się wiele uwagi, jednak aktualność deklarowanego badania polega głównie na tym, że jego wynikiem stał się szeroki przegląd wszystkich trzech grup języków słowiańskich, począwszy od rosyjskiego i ukraińskiego na wschodzie, polskiego, czeskiego i słowackiego na zachodzie, serbskiego, chorwackiego, bułgarskiego na południu świata słowiańskiego, a na peryferyjnym słoweńskim kończąc.

EN

The article deals with the very topical theme of interlingual homonymy. This issue is considered at all levels of the language: phonetics, lexis, semantics, morphology, syntax, stylistics and phraseology. A theoretical substantiation of the reasons for the emergence of homonyms is given, and complete and partial pairs of homonyms are considered. This issue is important, especially for closely related languages, in particular for the Slavic community, which disintegrated relatively late, when compared with other Indo-European language groups (V–VI centuries AD). Much attention is paid to this issue in Slavic studies, however, the timeliness of the current article lies in the fact that it offers a broad overview with the maximum possible coverage of all three groups of Slavic languages, geographically starting with Russian and Ukrainian in the east, Polish, Czech and Slovak in the west, Serbian, Croatian, Bulgarian in the south of the Slavic world and ending with peripheral Slovenian.

RU

Статья обращена к весьма актуальной теме межъязыковой омонимии. Данный вопрос рассматривается на всех уровнях языка: лексика, морфология, синтаксис, стилистика, фразеология. Дается теоретическое обоснование причин возникновения межъязыковых омонимов, особо рассматриваются полные и неполные пары омонимов. Эта проблематика приобретает чрезвычайное значение в случае  близкородственных языков, в первую очередь, она важна для славянской общности, сравнительно поздно распавшейся, если сопоставлять с другими индоевропейскими языковыми группами (V–VI вв. н..э.). Данному вопросу в славистике уделяется большое внимание, однако актуальность заявленного исследования состоит в том, его результатом стал широкий обзор с максимально возможным охватом всех трех групп славянских языков, географически начиная с русского и украинского на востоке, польского, чешского и словацкого на западе, сербского, хорватского, болгарского на юге Славянского мира и заканчивая периферийным словенским.

Keywords

EN

Slavic languages; interlingual homonymy; lexis; semantics; phraseology; stylistics

PL

języki słowiańskie; homonimia międzyjęzykowa; słownictwo; semantyka; frazeologia; stylistyka

RU

славянские языки; межъязыковая омонимия; лексика; семантика; фразеология; стилистика

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Językoznawstwo
• Year: 2023
• Volume: 18
• Issue: 1
• Pages: 161-170

Dates

published

2023

Contributors

author

Alexandr Savchenko

• Taibei State University Chenchzhi

• https://orcid.org/0000000243379925

author

Mikhail Khmelevsky

• St. Petersburg State University

• https://orcid.org/0000000219805453

References

• Anić V. (1994), Rječnik hrvatskoga jezika, Zagreb.
• Brückner A. (1957), Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa.
• Dal' V.I. (1978), Tolkovyy slovar' zhivogo velikorusskogo yazyka, T. 1, Russkiy yazyk, Moskva.
• Etimologicheskiy slovar' slavyanskikh yazykov: Praslavyanskiy leksicheskiy fond, (1979), O.N. Trubacheva (red.), Vyp. 6, Russkiy yazyk. Moskva.
• Fasmer M. (1986), Etimologicheskiy slovar' russkogo yazyka, T. 3, Progress, Moskva.
• Fedorchuk Ye.V. (2001), Mezh''yazykovyye omonimy i paronimy v blizkorodstvennykh yazykakh (na materiale russkogo i ukrainskogo yazykov). Avtoreferat na sois. uch. st. k.f.n., MGU, Moskva.
• Khmelevskiy M.S. (2023), Yazykovoy i kul'turologicheskiy kontinuum sovremennoy Yuzhnoy Slavii: serbskiy, khorvat·skiy, bosniyskiy i chernogorskiy yazyki (pro et contra), „Studia Slavica Hungaricae”, s. 75–80.
• Kusal K. (2002), Rosyjsko-polski miȩdzyjȩzykowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Kusal' K.Ch. (2006), Russko-pol'skaya mezh''yazykovaya omonimiya kak leksikograficheskaya problema, Izd-vo S.-Peterb. un-ta, Sankt-Peterburg.
• Machek V. (1957), Etymologický slovník jazyka českého a slovenského, Praha.
• Michatek L.A. (1903), Differentsial'nyy bolgaro-russkiy slovar', Sankt-Peterburg.
• Michatek L.A. (1910), Differentsial'nyy bolgaro-russkiy slovar', Sankt-Peterburg.
• Mokiyenko V., Stepanova L., Malinovski T. (1995), Russkaya frazeologiya dlya chekhov, Vyd. Univerzity Palackého, Olomouc.
• Rejzek J. (2001), Český etymologický slovník, Praha.
• Skok P.(1971–1974), Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika. D. 1, Zagreb.
• Slovnik ukraїns'koї movi (1976), T. 7, Naukova dumka, Kiїv.
• Słownik frazeologiczny PWN (1995), PWN, Warszawa.
• Snoj M. (2016), Slovenski etimološki slovar, Ljubljana.
• Wielki słownik języka polskiego PWN (2018), T. I, PWN, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.25312/2391-5137.18/2023_16asmk

Biblioteka Nauki

34655907