Językowy obraz deszczu we frazeologii polskiej i chińskiej – analiza porównawcza

• Authors: Anna Sroka , Natalia Nowicka

Title variants

EN

The linguistic image of rain in Polish and Chinese phraseology - a comparative analysis

Abstracts

EN

The aim of this article is to compare the linguistic pictures of rain in Polish and Chinese phraseology, to show their similarities and divergences, and to present the valuation of the ‘rain’ element itself. The study also attempts to find the reasons for the differences existing in linguistic interpretations of reality created by Polish and Chinese people. The semantic-lexical and comparative analysis was carried out using the theory and tools of the linguistic picture of the world, which makes it possible to learn and understand non-superficially the culture preserved in the language of given nations. The research includes the lexicographic data extracted from Polish and Chinese monolingual dictionaries (general and phraseological) and from Chinese-English bilingual dictionaries. The analysis showed, inter alia, that the reconstructed worldviews share common features resulting from both the physical characteristics of rain and the communicative function of language. The discrepancies are, however, more visible, and the linguistic pictures specific to Polish and Chinese highlight the differences in the perception of reality by the users of these languages.

PL

Celem artykułu jest porównanie językowych obrazów deszczu występujących we frazeologii polskiej i chińskiej, ukazanie ich podobieństw i rozbieżności oraz przedstawienie wartościowania samego elementu deszczu. Praca stanowi również próbę odnalezienia przyczyn różnic w wykreowanych przez Polaków i Chińczyków w językowych interpretacjach rzeczywistości. Do analizy semantyczno-leksykalnej i komparatystycznej wykorzystane zostały założenia oraz narzędzia JOS, dzięki którym możliwe jest niepowierzchowne poznanie i zrozumienie kultury utrwalonej w języku danych narodów. W badaniu wykorzystane zostały dane leksykograficzne wyekscerpowane z polskich i chińskich słowników jednojęzycznych (ogólnych i frazeologicznych) oraz chińsko-angielskich słowników dwujęzycznych. Analiza wykazała między innymi, że obrazy te mają wspólne cechy wynikające z kwestii fizycznych, jak również z komunikatywnej funkcji języka. Rozbieżności są jednak bardziej uwidocznione, a językowe obrazy deszczu specyficzne dla języka polskiego i chińskiego uwydatniają różnice w postrzeganiu rzeczywistości przez użytkowników tych języków.

Keywords

PL

językowy obraz świata; frazeologia; leksykografia; język chiński; język polski; chengyu; deszcz

EN

linguistic picture of the world; phraseology; lexicography; Mandarin Chinese; Polish; chengyu; rain

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Językoznawstwo
• Year: 2024
• Volume: 20
• Issue: 1
• Pages: 161-178

Dates

published

2024

Contributors

author

Anna Sroka

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego

• https://orcid.org/0000000181602625

author

Natalia Nowicka

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego

• https://orcid.org/0000000263500526

References

• Bartmiński J. (2010), Jak zrekonstruować językowo-kulturowy obraz Europy?, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury”, t. 22, s. 121–127.
• Bartmiński J. (2020), Frazeologia a językowy obraz świata, [w:] M. Rak, V.M. Mokienko (red.), Słowiańska frazeologia gwarowa II, t. 3, Kraków, s. 53–62.
• Bawej I. (2012), Związki frazeologiczne jako źródło błędów w kontekście językowego obrazu świata (na materiale języka polskiego i języka niemieckiego), „Lingwistyka Stosowana”, nr 5, s. 175–188.
• Baza wiedzy frazeologicznej, https://www.frazeologia.pl/index.php/bazawiedzyfrazeologicznej [dostęp: 14.07.2022].
• Binek B. (2018), Symbolika chińskiego jednorożca qílín oraz chengyu zawierające znak qílín, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Humanistyczne”, nr 9, s. 23–36.
• Chlebda W. (1991), Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, Opole.
• Chlebda W. (2001), Frazematyka, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin, s. 335–342.
• Grzegorczykowa R. (2015), Co to jest językowy obraz świata i dlaczego warto go badać?, „Poradnik Językowy”, nr 1, s. 7–13.
• He Y. (2005), Xiàndài Hànyǔ Yǔfǎ Xīn Tàn [A New Probe into Modern Chinese Grammar], Taiwan.
• Hu Y. (1979), Xiàndài Hànyǔ [Modern Chinese], Szanghaj.
• Huang B., Liao X. (2015), Xiàndài Hànyǔ Cídiǎn [Modern Chinese Dictionary], Pekin.
• Kaczmarek M. (2019), Zakres odzwierciedlania paradygmatu związków idiomatycznych w wybranych podręcznikach do nauki języka polskiego jako obcego (poziom B2–C2), Rozprawa doktorska, Poznań.
• Klasyfikacje frazeologizmów, https://frazeologia.pl/index.php/klasyfikacje-frazeologizmow [dostęp: 25.02.2022].
• Kopylova V.E. (2010), Phraseology of The Russian language as a reflection of language world picture, „Lingvokul'turologiya”.
• Kövecses Z. (2000), Metaphor and Culture, „Acta Universitatis Sapientiae, Philologica”, no. 2(2), s. 197–220.
• Kowalikowa J. (2001), Świat roślin w przysłowiach koreańskich, „Język a Kultura”, t. 16, s. 139–147.
• Lewicki A.M., Pajdzińska A. (2001), Frazeologia, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin, s. 315–334.
• Li L. (2019), The Nature of Disaster in China: The 1931 Yangzi River Flood by Chris Courtney (review), „Journal of Interdisciplinary History”, vol. 50, no. 2, s. 310–311.
• Maćkiewicz J. (1999), Kategoryzacja a językowy obraz świata, [w:] J. Bartmiński (red.), Językowy obraz świata, Lublin, s. 51–59.
• Madeja A. (2007), Co należy wiedzieć, chcąc uczyć cudzoziemców frazeologii?, [w:] A. Achtelik, J. Tambor (red.), Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, Katowice.
• Müldner-Nieckowski P. (2004), Wprowadzenie do frazeologii, [w:] P. Müldner-Nieckowski, Ł. Müldner-Nieckowski (red.), Nowy szkolny słownik frazeologiczny, Warszawa, s. 13–26.
• Müldner-Nieckowski P. (2020), Wyimki z osobistego notatnika z uwagami dotyczącymi teorii frazeologii, [w:] K. Wojan (red.), Wokół pewnego cytatu, Warszawa, s. 295–336.
• Qin J. (2020), Estudio contrastivo y semántico de refranes en lengua china y lengua española. Problemas de traducción y de equivalencia, Praca doktorska, Alicante.
• Rak M. (2021), Polska frazematyka gwarowa – stan badań (za pięciolecie 2015–2020), metody i perspektywy, [w:] K. Rutkowska, S. Niebrzegowska-Bartmińska (red.), Wartości w językowym obrazie świata Litwinów i Polaków, t. 2, Wilno, s. 229–241.
• Sarek K. (2016), Symbolika nefrytu w języku i kulturze chińskiej, Warszawa.
• Skorupka S. (1969), Podstawy klasyfikacji jednostek frazeologicznych, „Prace Filologiczne”, t. 19, s. 219–226.
• Słownik języka polskiego, https://sjp.pwn.pl/slowniki/zwi%C4%85zek%20frazeologiczny.html [dostęp: 13.07.2022].
• Sroka-Grądziel A. (2018), Z zagadnień leksykografii polsko-chińskiej, „Gdańskie Studia Azji Wschodniej”, z. 18, s. 30–42.
• Stefańska E. (2018), Frazeologiczny obraz świata w aspekcie lingwistyki antropologicznej (na przykładzie funkcjonowania związków frazeologicznych we współczesnym języku rosyjskim, „Language and Literary Studies of Warsaw”, nr 8, s. 151–166.
• Stoch N. (2016), Distinctive Features of Chinese Proverbs: A Comparative Study of Suyu and Yanyu and Other Types of Shuyu, „Roczniki Humanistyczne”, t. 64, z. 9, s. 47–68.
• Stypa H. (2007), O (nie)przetłumaczalności związków frazeologicznych – polskie ekwiwalenty zerowe frazeologizmów zoonimicznych w języku niemieckim, „Rocznik Przekładoznawczy”, nr 3/4, s. 225–237.
• Sun W. (1989), 汉语熟语学 Hànyǔ shúyǔ xué [Chinese Phraseology], Changchun.

Identifiers

DOI

10.25312/j.5817

Biblioteka Nauki

38081814