Luksusowy egzemplarz Dei Sepolcri Ugo Foscola w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej – pochodzenie i droga do Krakowa

• Authors: Weronika Rostworowska-Kenig

Title variants

EN

A Luxury Copy of Dei Sepolcri by Ugo Foscolo in the Collections of the Jagiellonian Library – its Origin and How It Got to Kraków

Abstracts

EN

This article is devoted to a copy of the first edition of Ugo Foscolo’s Dei Sepolcri from 1807, held in the Jagiellonian Library. However, its aim is not to analyse the text itself but to make an attempt to solve the mystery of whom the work might have originally belonged to. Having identified the donor, a woman named Kicińska, I next managed to get through to Elżbieta Skotnicka née Laśkiewicz, who may have been the owner of a part of the book collection donated in the 1930s. This is attested not only by the blood ties between the two women, but also by the reason why it was likely Skotnicka who acquired the aforementioned copy of the Italian work. Foscolo’s poem is set around the theme of the graves of great and distinguished Italians in the Florentine church of Santa Croce, where the remains of Michał Bogoria Skotnicki, a Polish painter and Elizabeth’s husband, were actually interred several years after its publication. It therefore seemed worthwhile to me to reconstruct the history of this particular work and to present it to the readers of “Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej.”

PL

Artykuł poświęcony jest przechowywanemu w Bibliotece Jagiellońskiej egzemplarzowi pierwszego wydania utworu Dei Sepolcri Ugo Foscola z roku 1807. Celem rozważań nie jest jednak analiza samego tekstu, lecz próba rozwikłania zagadki, do kogo dzieło to pierwotnie mogło należeć. Zidentyfikowawszy osobę ofiarodawczyni – Kicińską, dotarłam następnie do Elżbiety z Laśkiewiczów Skotnickiej, która mogła być właścicielką części przekazanego w latach 30. XX wieku księgozbioru. Wskazują na to nie tylko łączące obie panie więzy krwi, ale również powód, dla którego prawdopodobnie Skotnicka nabyła omawiany egzemplarz włoskiego dzieła. Wokół tematyki grobów wielkich i zasłużonych Włochów we florenckim kościele Santa Croce osnuty jest poemat Foscola, tam zaś kilka lat po jego wydaniu złożono szczątki Michała Bogorii Skotnickiego, polskiego malarza i męża Elżbiety. Zasadnym wydało mi się więc zrekonstruowanie historii tego konkretnego dzieła i przybliżenie jej czytelnikom „Biuletynu Biblioteki Jagiellońskiej”.

Keywords

PL

groby; Ugo Foscolo; Elżbieta z Laśkiewiczów Skotnicka; Florencja; Urszula z Łempickich Kicińska; Anna Kicińska; kościół Santa Croce

EN

tombs; Ugo Foscolo; Elżbieta Skotnicka née Laśkiewicz; Florence; Urszula Kicińska née Łempicka; Anna Kicińska; Santa Croce church

• Publisher: Biblioteka Jagiellońska
• Journal: Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
• Year: 2019-2020
• Volume: 69-70
• Pages: 85-98

Dates

published

2019-2020

Contributors

author

Weronika Rostworowska-Kenig

• Zamek Królewski na Wawelu

• https://orcid.org/0000000281646430

References

• Boniecki A., Herbarz polski, cz. 1, Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, t. 2, Warszawa 1900.
• Caldini R., Percorso di Stefano Ricci, [w:] tegoż, Stefano Ricci scultore neoclassico, fotografie di A. Sardelli, Livorno 1999, s. 12–47, Firenze Musei.
• Chateaubriand, Pamiętniki zza grobu, wybór, przekł. i kom. J. Guze, Warszawa 1991.
• Ciampi S., Bibliografia critica delle antiche reciproche corrispondenze. Politiche, ecclesiastiche, scientifiche, letterarie, artistiche dell’Italia colla Russia, colla Polonia, ed altre parti settentrionali, il tutto raccolto ed illustrato con brevi cenni biografici delli autori meno conosciuti, Vol. 1, Firenze 1834.
• [Dąbczańska-Budzynowska H.], Pamiętnik, oprac. J. Fijałek, „Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie” IX, 1963, s. 37–360.
• Foscolo U., Dei Sepolcri. Carme, Brescia 1807.
• Foscolo, Ugo, [w:] The New Encyclopædia Britannica, ed. J.E. Safra, Vol. 4, Chicago 2003, s. 897.
• Gazeta Warszawska” 1858, nr 166.
• Gierowski J.A., Historia Włoch, Wrocław 1985.
• Grabowski A., Historyczny opis miasta Krakowa i iego okolic, Kraków 1822.
• Grodziska K., Krakowianki zapomniane. O niezwykłych paniach pochowanych na Cmentarzu Rakowickim 1803–1920, współpr. A. Rudnik, Kraków 2011.
• Jakimowicz I., Tomasz Zieliński i jego zbiory, „Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego”, t. 6, 1970, s. 239–389.
• Jakimowicz I., Tomasz Zieliński. Kolekcjoner i mecenas, Wrocław 1973, Studia z Historii Sztuki, t. 15.
• Katalog Galeryi Miejskiej. Dział II. Sztuka polska od początku XVIII w. po dzień dzisiejszy, Lwów 1908.
• Komorowski W., Sudacka A., Rynek Główny w Krakowie, Wrocław 2008, Nasze Pamiątki i Krajobrazy.
• Koomen A. de, L’Età dei Lumi e il Sublime. I Monumenti a Niccolò Machiavelli e a Vittorio Alfieri, [w:] Il Pantheon di Santa Croce a Firenze, a cura di L. Berti, Firenze 1993, s. 183–220.
• Krakowski P., Ruiny i groby w sztuce preromantyzmu i romantyzmu, „Folia Historiae Artium”, t. 14, 1978, s. 103–129.
• Kremer J., Podróż do Włoch, t. 3, Medyolan, Pawia, Genua, Florencya, Warszawa 1878, Dzieła Józefa Kremera, t. 8.
• Lord Byron, Childe Harold’s Pilgrimage. A Romaunt, London 1812.
• [Louis J.T.] J.L., Przechadzka kronikarza po Rynku krakowskim. Z piętnastu rycinami, Kraków 1890.
• Łepkowski J., Zbiór ś.p. Tomasza Zielińskiego w Kielcach. Oddział Starożytności, Warszawa 1860.
• Michał Skotnicki – herbu Bogoria, [w:] E. Rastawiecki, Słownik malarzów polskich tudzież obcych w Polsce osiadłych lub czasowo w niej przebywających. Z dołączeniem szesnastu rycin, wizerunków celniejszych artystów, t. 2, Warszawa 1851, s. 170.
• Mieroszewscy S. i S., Wspomnienia lat ubiegłych, Kraków 1964.
• Mikocka-Rachubowa K., Canova – jego krąg i Polacy (około 1780–1850), t. 2, Katalog, Warszawa 2001.
• Mikocka-Rachubowa K., Rzeźba włoska w Polsce około 1770–1830. Katalog, Warszawa 2016.
• Mme de Staël Holstein, Corinne ou l’Italie, t. 1–2, Paris 1807.
• Monumenti sepolcrali della Toscana, disegnati da V. Gozzini e incisi da G.P. Lasinio sotto la direzione dei signiori cav. P. Benvenuti e L. de Cambray Digny, Firenze 1819.
• Moreni D., Memoria intorno al risorgimento delle belle arti in Toscana e ai ristoratori delle medesime, Firenze 1812.
• Mrozowska K., Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach od 1795–1850, [w:] M. Chamcówna, K. Mrozowska, Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1765–1850, red. K. Opałek, t. 2, cz. 1, Warszawa–Kraków 1965, s. 61–235, Wydawnictwa Jubileuszowe – Uniwersytet Jagielloński, t. 21.
• O’Connor A., Firenze. La città e la memoria nell’Ottocento, trad. V. Ballarotti, A. O’Connor, Firenze 2008.
• Pamiętniki krakowskiej rodziny Louisów (1831–1869), oprac. J. Zathey, przedm. J. Bieniarzówna, Kraków 1962, Pamiętniki i Wspomnienia. Seria 1, Pamiętniki Polskie.
• Panzetta A., Nuovo dizionario degli scultori italiani dell’ottocento e del primo novecento, Vol. 2, Torino 2003.
• Pellicer L., Hilaire M., François-Xavier Fabre (1766–1837) de Florence à Montpellier, katalog wystawy Musée Fabre, Montpellier, 14.11.2007–24.02.2008, Galleria d’Arte Moderna, Torino, 11.03.2008–2.06.2008, Paris 2008.
• Piniński P., Ostatni sekret Stuartów. Dzieci Karoliny księżnej Albany, tłum. K. Hildebrandt, Warszawa 2001.
• Przewodnik po Muzeum Narodowem w Krakowie, Kraków 1911.
• Ricci (Stefano), [w:] E. Bénézit, Dictionnaire critique et documentaire des Peintres, Sculpteurs, Dessinateurs et Graveurs, t. 7, Paris 1966, s. 218.
• Ricci Stefano, [w:] Benezit Dictionary of Artists, Vol. 11, Paris 2006, s. 987.
• Ricci Stefano, Bildhauer, [w:] Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart begründet von Ulrich Thieme und Felix Becker, Bd. 28, Hrsg. H. Vollmer, Leipzig 1934, s. 256.
• Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 6, oprac. S. Uruski, współudz. A.A. Kosiński, wykończenie i uzup. A. Włodarski, Warszawa 1909.
• Rostworowska W., Pomnik Michała Bogorii Skotnickiego a nekropolia wawelska na przełomie XVIII i XIX wieku, [w:] Wzgórze wawelskie w słowie i w obrazie. Z badań nad kulturą wieku XIX, red. nauk. J. Winiewicz-Wolska, J. Ziętkiewicz-Kotz, Kraków 2014, s. 117–130.
• Rostworowska-Kenig W., Katedra krakowska w pierwszej połowie XIX wieku – od nekropolii królów do panteonu narodowego, „Studia Waweliana”, t. 19, 2018 [2021], s. 65–86.
• Ryszkiewicz A., Francusko-polskie związki artystyczne w kręgu J.L. Davida, Warszawa 1967, Z Prac Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk.
• Ryszkiewicz A., Michał Bogoria Skotnicki. (Do zagadnienia wpływów angielskich w malarstwie polskim czasów Oświecenia), „Biuletyn Historii Sztuki”, t. 31, 1969, nr 2, s. 209–212.
• Ryszkiewicz A., Polonia florencka na przełomie XVIII i XIX wieku i jej portrecista F.X. Fabre, „Biuletyn Historii Sztuki”, t. 26, 1964, nr 3, s. 169–185.
• Saint-René Taillandier, La Comtesse D’Albany, Paris 1862, Bibliothèque Contemporaine.
• Skotnicki (Michał), [w:] Allgemeines Künstler-Lexikon, Bd. 9, Hrsg. G. Meissner, München–Leipzig 2000, s. 271.
• Skotnicki (Michel ou Michal, comte de), [w:] E. Bénézit, Dictionnaire critique et documentaire des Peintres, Sculpteurs, Dessinateurs et Graveurs, t. 7, Paris 1966, s. 796.
• Skotnicki Michał Graf, [w:] Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart begründet von Ulrich Thieme und Felix Becker, Bd. 31, Hrsg. H. Vollmer, Leipzig 1937, s. 120.
• Skotnicki Michał, [w:] G.K. Nagler, Neues allgemeines Künstler-Lexikon oder Nachrichten von dem Leben und den Werken der Maler, Bildhauer, Baumeister, Kupferstecher, Formschneider, Lithographen, Zeichner, Medailleure, Elfenbeinarbeiter, etc., Bd. 16, München 1846, s. 478.
• Skotnicki, Michal von, [w:] Benezit Dictionary of Artists, Vol. 12, Paris 2006, s. 1309.
• Stecki T.J., Pomnik malarza Skotnickiego we Florencyi, „Tygodnik Illustrowany”, t. 2, 1876, nr 36, s. 146.
• Stendhal, Rome, Naples et Florence, en 1817, Paris 1817.
• Tomalska J., Mróz B., Malarstwo polskie. Kolekcja Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, tłum. K. Sawicka, Białystok 2005, Między Niebem a Ziemią.
• Ugniewska J., Ugo Foscolo, [w:] H. Kralowa i in., Historia literatury włoskiej, t. 2, Od Arkadii po czasy współczesne, Warszawa 1997, s. 102–106.
• Ulewicz T., Juliana Ursyna Niemcewicza: „Groby”. (Przeróbka polska poematu Ugo Foscola Dei Sepolcri), [w:] Miscellanea z okresu Romantyzmu, red. S. Pigoń, Wrocław 1956, s. 34–63, Archiwum Literackie, t. 1.

Identifiers

DOI

10.26106/5gna-c724

Biblioteka Nauki

2143749