Funeralne tradycje polskich emigrantów w XIX-wiecznej Francji. Nekrologi

• Authors: Joanna Jutrznia

Title variants

EN

Funerary traditions of Polish émigrés in XIX century France. Obituaries

Abstracts

EN

The article presents ephemera and commemorative prints as important sources for studying the history of the Polish Great Emigration in France between 1831 and 1871, with a special focus on Paris as the centre of the cultural life of the Polish émigrés. Particular attention has been paid to the obituaries, which constitute a unique testimony to the fate of Polish émigrés, their activities and their impact on socio-political life abroad. The author also attempts to reconstruct funeral customs of the Polish diaspora, pointing to the important role of ephemera in preservation and propagation of specific funeral traditions. The analysis of these texts allows for a better understanding of the individual fates of the émigrés as weel as the broader processes of cultivating their national and religious identity abroad.

PL

Artykuł przedstawia druki ulotne i okolicznościowe jako istotne źródła do badania historii polskiej Wielkiej Emigracji we Francji w latach 1831–1871, ze szczególnym uwzględnieniem Paryża jako centrum życia emigracyjnego. Szczególną uwagę poświęcono nekrologom, które stanowią unikalne świadectwo losów polskich emigrantów, ich działalności oraz wpływu na życie społeczno-polityczne poza granicami kraju. Artykuł podejmuje również próbę rekonstrukcji obyczaju pogrzebowego wśród polskiej diaspory, wskazując na znaczącą rolę druków ulotnych w zachowaniu i propagowaniu tradycji pogrzebowych. Analiza tych tekstów pozwala na lepsze zrozumienie zarówno indywidualnych losów emigrantów, jak i szerszych procesów pielęgnowania tożsamości narodowej i religijnej na obczyźnie.

Keywords

PL

druki ulotne; nekrologi; Wielka Emigracja; Francja; Paryż

EN

ephemera; obituaries; Great Emigration; France; Paris

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
• Journal: Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
• Year: 2023-2024
• Volume: 73-74
• Pages: 5-16

Dates

published

2023-2024

Contributors

author

Joanna Jutrznia

• Uniwersytet Jagielloński, Biblioteka Jagiellońska, Kraków, Polska

• https://orcid.org/0009000453334677

References

• Kraków, Biblioteka Książąt Czartoryskich, rękopis: 6982 III, t. 2, Pogrzeby polskie i nabożeństwa żałobne.
• Paryż, Biblioteka Polska, rękopisy: 2364, 2365.
• Paryż, Biblioteka Polska, Zbiór Nekrologów.
• Biernat A., Górzyński S., Cmentarz Champeaux w Montmorency. Groby polskie, Warszawa 2021.
• Encyklopedia wiedzy o książce, kom. red. A. Birkenmajer i in., Wrocław 1971.
• Encyklopedia współczesnego bibliotekarstwa polskiego, kom. red. K. Głombinowski, B. Świderski, H. Więckowska, Wrocław 1976.
• Estreicher K., Bibliografia polska XIX-go stulecia, „Biblioteka Warszawska” 1862, t. 3, s. 507-550.
• Kolbuszewski J., Z głębokim żalem… O współczesnej nekrologii, Wrocław 1997.
• Migoń K., Bibliologia o drukach ulotnych i okolicznościowych, [w:] Druki ulotne i okolicznościowe. Wartości i funkcje. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej, Wojnowice, 8-10 października 2004, red. nauk. K. Migoń, M. Skalska-Zlat, A. Żbikowska-Migoń; przy współpr. E. Herden, Wrocław 2006, Acta Universitatis Wratislaviensis, nr 2866, s. 9-19.
• Pezda J. Historia Biblioteki Polskiej w Paryżu w latach 1838–1893, Kraków 2013, Studia z Historii XIX Wieku, t. 3.
• Podręczny słownik bibliotekarza, oprac. G. Czapnik, Z. Gruszka, H. Tadeusiewicz, Warszawa 2011.
• Polacy pochowani na cmentarzu Montmartre oraz Saint-Vincent i Batignolles w Paryżu. Praca zbiorowa, red A. Biernat i S. Górzyński, Warszawa 1999.
• Polskie obiekty na Międzynarodowej Liście Programu UNESCO Pamięć Świata, UNESCO, http://www.unesco.pl/komunikacja-i-informacja/pamiec-swiata/polskie-obiekty-na-liscie-pamieci-swiata/ [dostęp: 14.12.2024].
• Pugacewicz I.H., Ceremonie żałobne nie robią się tylko dla zmarłego, bo ten już czuć zaprzestał… – o roli tradycji pogrzebowych i upamiętnianiu zmarłych na emigracji w praktyce dydaktyczno-wychowawczej Szkoły Polskiej na Batignolles, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny” 2019, nr 2 (172), s. 255-273.
• Seroka K., Biblioteka Polska w Paryżu (1838–1871), Warszawa 2017.
• Słownik języka polskiego T. 2, L-P, red. nauk. M. Szymczaka, oprac. haseł A. Bańkowska [i in.], Warszawa 1979.
• Wańczowski M., Burzka-Janik M., Lenart M., Księga żałoby i śmierci, Warszawa 2009, s. 291–292.

Identifiers

DOI

10.26106/bcba-w696

Biblioteka Nauki

61455621