Dwie zachowane msze ks. Jana Żukowskiego (1870–1911) w kontekście wybranych zagadnień muzycznych i semantycznych

• Authors: Robert Kaczorowski

Title variants

EN

Two Preserved Masses of Fr. Jan Żukowski (1870–1911) in the Context of Selected Musical and Semantic Issues

Abstracts

EN

This article is the first attempt to describe a fragment of the musical work that remains in the shadow of the oblivion of the Polish composer, Fr. Jan Żukowski (1870–1911). After he was ordained priest, Fr. Jan worked in the pastoral ministry, in the bishop’s curia and lectured at the University of Lviv. At the same time, he was a composer. A small musical legacy has been preserved, consisting of two masses and four religious songs. In this article, the author describes the masses. One of them was created for the liturgical Latin text, and the other for the text in Polish, the author of which is also Fr. Jan. These compositions, small in size, testify to the extraordinary musical talent of Fr. John and patriotism brought from the family home, in order to create religious songs in Polish in the difficult times of the Austrian partition and the ubiquitous Germanization, and thus strengthen the sense of national identity among others.

PL

Niniejszy artykuł jest pierwszą próbą opisania fragmentu twórczości muzycznej wciąż pozostającego w cieniu zapomnienia polskiego kompozytora ks. Jana Żukowskiego (1870–1911). Po przyjęciu święceń kapłańskich ks. Jan pracował w duszpasterstwie, w kurii biskupiej oraz wykładał na Uniwersytecie Lwowskim. Jednocześnie był kompozytorem. Zachowała się po nim niewielka spuścizna muzyczna, którą tworzą dwie msze oraz cztery pieśni religijne. W niniejszym artykule autor opisuje msze. Jedna z nich powstała do liturgicznego tekstu łacińskiego, zaś druga do tekstu w języku polskim, której autorem jest również ks. Jan. Te niewielkie w swych rozmiarach kompozycje są świadectwem niezwykłego talentu muzycznego ks. Jana oraz wyniesionego z domu rodzinnego patriotyzmu, aby w trudnych czasach zaboru austriackiego i wszechobecnej germanizacji tworzyć pieśni religijne w języku polskim i w ten sposób umacniać wśród innych poczucie tożsamości narodowej.

Keywords

EN

Jan Żukowski; mass; Polish mass; patriotism; Otton Mieczysław Żukowski

PL

Jan Żukowski; msza; msza polska; patriotyzm; Otton Mieczysław Żukowski

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2022
• Volume: 50
• Pages: 119-135

Dates

published

2022

Contributors

author

Robert Kaczorowski

• Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku

• https://orcid.org/0000000282286801

References

• Gabryel, K. 1983. Żukowski Jan. W: L. Grzebień SJ, H.E. Wyczawski OFM (red.), Słownik polskich teologów katolickich, t. 4, S–Ż, Warszawa, 557–558.
• Gmina i Miasto Nisko. Miasta Partnerskie. Gródek. Wersja elektroniczna: https://www.nisko.pl/samorzad/miasta-partnerskie/grodek (dostęp: 25.07.2022).
• Kaczorowski, R. 2006. Msze na Wielki Post i okres wielkanocny ze „Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego” z 1871 roku. Liturgia Sacra. Liturgia – Musica – Ars, 12 (2), 341–365.
• Kaczorowski, R. 2007a. Msze z okazji wybranych uroczystości ze śpiewnika opublikowanego w Pelplinie w 1871 roku. W: Z. Fabiańska, A. Jarzębska, A. Sitarz (red.), Donum natalicum. Studia Thaddaeo Przybylski octogenario dedicata. Kraków: Musica Iagellonica, 148–175.
• Kaczorowski, R. 2007b. Msze w okresie Adwentu i Bożego Narodzenia ze „Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego” opublikowanego w Pelplinie w 1871 roku. Studia Pelplińskie, 38, 183–201.
• Kaczorowski, R. 2011. Pieśni maryjne Ottona Mieczysława Żukowskiego. Pelplin: Wydawnictwo „Bernardinum”.
• Kaczorowski, R. 2014. Pieśni ku czci Matki Bożej Ottona Mieczysława Żukowskiego oraz ich miejsce w literaturze wokalnej. W: R. Minkiewicz (red.), Musica Vocale. Sacrum i profanum w muzyce wokalnej – studium przypadku. Gdańsk: Wydawnictwo Akademii Muzycznej w Gdańsku, 59–73.
• Kaczorowski, R. 2016. Tak zwane „msze polskie” opublikowane w „Zbiorze pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego oraz w Melodyach do zbioru pieśni nabożnych (…) do grania na organach i śpiewania na cztery głosy” w Pelplinie w 1871 roku. Konkluzja. Studia Pelplińskie, 49, 117–131.
• Kaczorowski, R. 2016. Zachowane msze Ottona Mieczysława Żukowskiego jako przejaw troski o polskość. Zagadnienia semantyczne i muzyczne. Studia Gdańskie, 38, 101–121.
• Kaczorowski, R. 2017. Siedem pieśni religijnych Ottona Mieczysława Żukowskiego (1867–1942) w kontekście zagadnień semantycznych i muzycznych. Poznańskie Studia Teologiczne, 31, 259–274.
• Wołczański, J. 2001. Katalog grobów duchowieństwa rzymskokatolickiego, ormiańskokatolickiego i greckokatolickiego oraz sióstr zakonnych na cmentarzach w Żytomierzu, Czerniowcach i Odessie. Nasza Przeszłość, 95, 357–399.

Identifiers

DOI

10.26142/stgd-2022-010

Biblioteka Nauki

2155012