Treść i dynamika objawienia imienia Bożego w Księdze Wyjścia. Część I: Analiza narracji Wj 3,16–24,18

• Authors: Piotr Pasierski

Title variants

EN

The Content and Dynamics of the Revelation of the Divine Name in the Book of Exodus. Part I: Analysis of the Narrative Exod 3:16–24:18

Abstracts

EN

The article addresses the significance of the formulas of the Divine Name: יְהוָה, אֶהְיֶה אֲשֶׁר אֶהְיֶה, and אֶהְיֶה (Exod 3:14–15). Referring to the narrative character of the Book of Exodus and assuming that the ambiguous formulas of the Divine Name in the initial part of the story are elements of a deliberate literary strategy, the author proposes interpreting these formulas using a narrative method. An analysis of two narrative sections of the Book of Exodus (3:16–18:27; 19:1–24:18) reveals that God, whose presence is initially depicted as concealed, is later portrayed, through the presentation of the Name formulas, as manifesting His presence through active intervention. The narrated events, in which YHWH acts on behalf of the Israelites against their enemies (Exod 3:16–18:27) and subsequently leads them to covenantal commitment (Exod 19:1–24:18), present God-YHWH as being. This notion clearly aligns with the declaration embedded in the Name formulas.

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie znaczenia formuł imienia Bożego: יְהוָה, אֶהְיֶה אֲשֶׁר אֶהְיֶה oraz אֶהְיֶה (Wj 3,14-15). Odwołując się do narracyjnego charakteru Księgi Wyjścia oraz przyjmując założenie, że niejednoznaczne formuły imienia Bożego w początkowej części opowieści stanowią element przemyślanej strategii literackiej, autor proponuje tłumaczenie tych formuł za pomocą metody narratywnej. Przeprowadzona analiza dwóch fragmentów narracji Księgi Wyjścia (3,16–18,27; 19,1–24,18) pozwala zauważyć, iż Bóg, którego obecność na początkowym etapie opowieści zaprezentowana zostaje jako niejawna, wraz z przedstawieniem formuł imienia, ukazany zostaje jako manifestujący swoją obecność w aktywnym działaniu. Opowiedziane wydarzenia, w których JHWH jest podmiotem działającym na rzecz Izraelitów przeciw ich wrogom (Wj 3,16–18,27), a następnie doprowadzającym ich do zawarcia przymierza (Wj 19,1–24,18), ukazują Boga-JHWH jako będącego, co w czytelny sposób koresponduje z deklaracją zawartą w formułach imienia.

Keywords

EN

Divine Name; Book of Exodus; I Am who I Am; Narrative analysis; YHWH; Sinai Covenant; Exodus

PL

Imię Boże; Księga Wyjścia; Jahwe; Analiza narracji; Jestem który Jestem; Przymierze synajskie; Exodus

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2024
• Volume: 54
• Pages: 7-17

Dates

published

2024

Contributors

author

Piotr Pasierski

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0009000066658671

References

• Abba, R. 1961. The Divine Name Yahweh. Journal of Biblical Literature, 80 (4), 320–28.
• Alter, R. 2011. The Art of Biblical Narrative. New York: Basic Books.
• Bal, M. 2012. Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji. Tłumaczy E. Kraskowska, E. Rajewska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Barr, J. 1969. The Symbolism of Names in the Old Testament. Bulletin of the John Rylands Library, 51 (2), 11–29.
• Beitzel, B. J. 1980. Exodus 3:14 And The Divine Name: A Case Of Biblical Paronomasia. Trinity Journal, 1 (1), 5–20.
• Berlin, A. 1994. Poetics and Interpretation of Biblical Narrative. Winona Lake: Eisenbrauns.
• Bermond, C. 1968. Kombinacje syntaktyczne między funkcjami a sekwencjami narracyjnymi. Tłumaczy Kwiatkowski, W. Pamiętnik Literacki: Czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, 59 (4): 285–91.
• Brownlee, W. H. 1977. The Ineffable Name of God. Bulletin of the American Schools of Oriental Research, 226 (1977), 39–46.
• Chatman, S. 1980. Story and Discourse Narrative Structure in Fiction and Film, Ithaca: Cornell University Press.
• Chatman, S. 1984. O teorii opowiadania. Tłumaczy Fessel, I. Pamiętnik Literacki: Czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, 4 (75), 199–222.
• De Vaux, R. 1970a. Obecność i nieobecność Boga w historii według Starego Testamentu. Tłumaczy Bernatek, J. Concilium. Wybór artykółów., 6–10, 251–259.
• De Vaux, R. 1970b. The Revelation of the Divine Name Yhwh. W: Durham, J.I., Porter, J.I. (red.), Proclamation and Presence: Old Testament Essays in Honour of Gwynne Henton Davies. London: John Knox Press, 48–75.
• Durham, J. I. 1987. Exodus (Word Biblical Commentary; 3). Dallas: Zondervan Academic.
• Fokkelman, J. P. 1987. Exodus. W: R. Alter, F. Kremode (red.), The literary guide to the Bible. Cambridge: Belknap Press, 56–65.
• Jeanrond, W. G. 1988. Text and Interpretation as Categories of Theological Thinking. New York: Wipf and Stock Publishers.
• Jouon, P., Muraoka T. 2006. A Grammar of Biblical Hebrew. Roma: Editrice Pontificio Istituto Biblico.
• Kort, W. A. 1988. Story, Text and Scripture: Literary Interests in Biblical Narrative. London: Penn State University Press.
• Kürte, S. 2013. The Appeal of Exodus. The Characters God, Moses and Israel in the Rhetoric of the Book of Exodus. Great Britain: Paternoster.
• Leder, A. C. 2001. The Coherence of Exodus: Narrative Unity and Meaning. Calvin Theological Journal, 36 (2), 251–69.
• Lambdin, T. O. 2011. Wprowadzenie do Hebrajskiego Biblijnego. Tłumaczy H. Drawnel, B. Sokal. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Marks, H. 1995. Biblical naming and poetic etymology. Journal of Biblical Literature, 114 (1), 21–42.
• Noegel, S. B. 2021. „Wordplay” in Ancient Near Eastern Texts (Ancient Near East Monographs; 26). Atlanta: SBL Press.
• Opade, F. O. 2021. A kernel literal analysis of God’s revealed name in Exodus 3:14. African Theological Journal for Church and Society, 2 (2), 3–18.
• Pawłowski, Z. 1999. Forma i struktura literacka Księgi Wyjścia 19-24. Collectanea Theologica, 69 (3), 13–26.
• Pawłowski, Z. 2017. Bóg i tożsamość Mojżesza. Lektura narracyjna Exodus 2,1–3,15. The Biblical Annals, 7 (2), 187–205.
• Rendsburg, G. A. 2016. The Literary Unity of the Exodus Narrative. W: J.K. Hoffmeier, A.R. Millard, G.A. Rendsburg (red.), Did I Not Bring Israel Out of Egypt? Biblical, Archaeological, and Egyptological Perspectives on the Exodus Narratives, Winona Lake: Eisenbrauns, 113–32.
• Rimmon-Kenan, S. 1983. Narrative Fiction: Contemporary Poetics. New York: Routledge.
• Schniedewind, W. M. 2009. Calling God names: an inner‐biblical approach to the Tetragrammaton. W: D. A. Green, L.S. Lieber (red.), Scriptural Exegesis: The Shapes of Culture and the Religious Imagination: Essays in Honour of Michael Fishbane. New York, Oxford University Press, 74–86.
• Sonnet, J-P. 2010. Ehyeh asher ehyeh (Exodus 3:14): Gods Narrative Identity among Suspense, Curiosity, and Surprise. Poetics Today, 31 (2), 331–51.
• Sternberg, M. 1985. The Poetics of Biblical Narrative: Ideological Literature and the Drama of Reading. Bloomington: Indiana University Press.
• Surls, A.D. 2017. Making sense of the Divine Name in the Book of Exodus: from etymology to literary onomastics. Winona Lake: Eisenbrauns.
• Van Wolde, E. J. 2021. Not the Name Alone: A Linguistic Study of Exodus 3:14–15. Vetus Testamentum, 71 (4–5), 784–800.
• Waltke, B.K., O'Connor, M. 1990. Introduction to Biblical Hebrew Syntax. Winona Lake: Eisenbrauns.
• Waszkowiak, J.J. 2016. Tłumaczenia i interpretacje: (Wj 3,14a). Biblica et Patristica Toruniensa, 9 (1), 133–51.

Identifiers

DOI

10.26142/stgd-2024-001

Biblioteka Nauki

55995486