Konsekwencje wprowadzenia do Kodeksu karnego możliwości wymierzenia kary nieredukowalnego dożywotniego pozbawienia wolności w aspekcie stosowania ekstradycji i wykonywania europejskiego nakazu aresztowania

• Authors: Tomasz Tyburcy , Piotr Rogoziński

Title variants

EN

Consequences of introducing the possibility of imposing an irreducible life sentence into the criminal code with regard to extradition and the execution of the European arrest warrant

Abstracts

EN

The Act of 7 July 2022 amending the Act – Criminal Code and certain other acts introduced into the Criminal Code the possibility of imposing a sentence of life imprisonment without parole. The legislator provided for two grounds for the optional imposition of an irreducible life imprisonment sentence. The first of them (Article 77 § 3 of the Criminal Code) is based on formal grounds: previous conviction for a specific type of crime (against life and health, freedom, sexual freedom, public security or of a terrorist nature) to life imprisonment or imprisonment for a term of not less than 20 years. The second ground (Article 77 § 4 of the Criminal Code) operates on a substantive condition: that the nature and circumstances of the act and the personal characteristics of the perpetrator indicate that the perpetrator’s remaining at liberty will cause a permanent danger to the life, health, freedom or sexual freedom of others. The thesis of this article is that the provisions of Article 77 § 3 and 4 of the Criminal Code are incompatible with Article 3 of the ECHR, which prohibits torture and inhuman or degrading treatment or punishment and that, as a result of the introduction of this type of punishment in Polish law, we may unfortunately realistically expect the refusal of other states to hand over those prosecuted for crimes punishable by such punishment or sentenced to such punishment.

PL

Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw wprowadziła do Kodeksu karnego możliwość wymierzenia kary dożywotniego pozbawienia wolności z zakazem ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie. Ustawodawca przewidział dwie podstawy do fakultatywnego orzeczenia kary nieredukowalnego dożywotniego pozbawienia wolności. Pierwsza z nich (art. 77 § 3 k.k.) opiera się na przesłankach formalnych, tj. uprzednim skazaniu za określony rodzaj przestępstwa (przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub o charakterze terrorystycznym) na karę dożywotniego pozbawienia wolności lub karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 20 lat. Natomiast druga podstawa (art. 77 § 4 k.k.) operuje warunkiem materialnym, tj. stwierdzeniem, że charakter i okoliczności czynu oraz właściwości osobiste sprawcy wskazują, iż pozostawanie sprawcy na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób. Tezą niniejszego artykułu jest, że w wyniku wprowadzenia przepisów art. 77 § 3 i 4 k.k. możemy, niestety, realnie spodziewać się odmów wydawania przez inne państwa ściganych za przestępstwa zagrożone taką karą albo skazanych na takie kary.

Keywords

PL

dożywotnie pozbawienie wolności; nieredukowalne dożywotnie pozbawienie wolności; warunkowe zwolnienie; zakaz warunkowego zwolnienia; Europejski Nakaz Aresztowania; ekstradycja

EN

life imprisonment; life imprisonment without parole; parole; conditional release; prohibition of conditional release; European arrest warrant; extradition

• Publisher: Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
• Journal: Ius Novum
• Year: 2023
• Volume: 17
• Issue: 4
• Pages: 95-111

Dates

published

2023

Contributors

author

Tomasz Tyburcy

• Menedżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie

• https://orcid.org/0000000185496460

author

Piotr Rogoziński

• Uniwersytet Gdański

• https://orcid.org/0000000240522482

References

• Barwina Z., Zasada wzajemnego uznawania w sprawach karnych, Warszawa 2012.
• Bulenda T., Klimczak J., Woźniakowska-Fajst D., Młodzi zabójcy skazani na karę dożywotnego pozbawienia wolności – sylwetka, czyn, polityka karania, w: Dożywotnie pozbawienie wolności. Zabójca, jego zbrodnia i kara, red. A. Rzepliński, M. Ejchart-Dubois, M. Niełaczna, Warszawa 2017, Legalis.
• Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część II. Komentarz do art. 53–116, red. W. Wróbel, Warszawa 2016.
• Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 2, red. J. Grajewski, Warszawa 2013.
• Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. T. Grzegorczyk, LEX/el. 2003.
• Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. D. Drajewicz, art. 607r, Legalis.
• Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, art. 607r, Legalis.
• Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el. 2023.
• Komentarz aktualizowany do art. 425–673 Kodeksu postępowania karnego, red. L.K. Paprzycki, LEX/el. 2015.
• Hermeliński W., Nita B., Kara dożywotniego pozbawienia wolności bez dostępu do warunkowego przedterminowego zwolnienia – refleksje w kontekście gwarancji wynikających z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, „Palestra” 2018, nr 10.
• Kluza J., Kara bezwzględnego dożywotniego pozbawienia wolności w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Prokuratura i Prawo” 2021, nr 1.
• Nita-Światłowska B., Możliwość orzeczenia kary dożywotniego pozbawienia wolności bez dostępu do warunkowego przedterminowego zwolnienia jako przeszkoda ekstradycyjna wynikająca z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, „Europejski Przegląd Sądowy” 2017, nr 6.
• Opinia Rady Legislacyjnej z dnia 29 października 2021 r. o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (UD 281) z dnia 16 września r. i powołane tam wyroki ETPC, https://www.gov.pl/web/radalegislacyjna/opinia-z-29-pazdziernika-2021-r-o-projekcie-ustawy-o-zmianie-ustawy--kodeks-karny-orazniektorych-innych-ustaw-ud-281-z-dnia-16-wrzesnia-2021-r.
• Płatek M., Opinia prawna na temat Projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk 2154), s. 20–21, https://orka.sejm.gov.pl/rexdomk8.nsf/0/EB55C-1136FABB1F0C1258232004C80B4/%24File/i331-18A.rtf.
• Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej, red. M. Kenig-Witkowska, Warszawa 2015.
• Szwarc M., Decyzje ramowe jako instrument harmonizacji ustawodawstwa karnego państw członkowskich, „Państwo i Prawo” 2005, z. 7.
• Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2020.
• Wilk L., Kara dożywotniego pozbawienia wolności a instytucje warunkowego zwolnienia i prawa łaski, „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 10.

Identifiers

DOI

10.26399/iusnovum.v17.4.2023.31/t.tyburcy/p.rogozinski

Biblioteka Nauki

28407822