Nie tylko „Chłop polski”. Poznańska szkoła socjologii Znanieckiego jako problem socjologiczny i badawczy

• Authors: Jacek Kubera

Title variants

EN

Not only The Polish Peasant. Znaniecki’s Poznań School of Sociology as a sociological and a research issue

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Podobnie jak Émile Durkheim w B ordeaux, tak Florian Znaniecki w Poznaniu stworzył własną szkołę socjologiczną. Pojęcie to odnosi się w tym przypadku do dydaktycznej, badawczej, naukowej i organizacyjnej działalności F. Znanieckiego i jego współpracowników w latach 1920–1939 podejmowanej przez nich przede wszystkim w ramach dwóch niezależnych instytucji: Uniwersytetu Poznańskiego i założonego w Poznaniu Polskiego Instytutu Socjologicznego. Poznań stanowił centrum działalności szkoły, jednak jej oddziaływanie było dalece szersze. Przejawiało się w inicjatywach integrujących różne środowiska socjologiczne w Polsce, utrzymywaniu kontaktu z innymi ośrodkami akademickimi w Europie i w Stanach Zjednoczonych, a także w podejmowaniu pracy naukowej lub zakładaniu własnych instytutów badawczych w nowych miejscach w Polsce i poza jej granicami przez wychowanków F. Znanieckiego. Artykuł wskazuje na wybrane najważniejsze cechy poznańskiej szkoły socjologicznej, do których zaliczyć można przyjęcie reprezentowanego przez F. Znanieckiego poglądu na przedmiot socjologii oraz wytworzenie się bliskiej więzi między nim („Mistrzem”) a jego uczniami i współpracownikami. W końcowej części artykuł przedstawia niektóre szczegółowe kwestie, których wyjaśnienie pozwoliłoby lepiej zrozumieć charakter rozwoju szkoły Znanieckiego, a w szerszym ujęciu – socjologii polskiej i jej związków z socjologią europejską i amerykańską.

EN

Just like Émile Durkheim in Bordeaux, Florian Znaniecki established in Poznań his own School of Sociology. By referring to the school, it is meant educational, research, academic and organisational activities on the part of F. Znaniecki and his co-workers in 1920–1939, undertaken primarily in two institutions: the Poznań University and the Polish Institute of Sociology established also in Poznań. While the city was the heart of the School’s operations, its influence was much stronger. This was reflected in the initiatives which integrated various sociological circles in Poland, maintaining contacts with other academic centres, specifically in the US, engaging in academic work or establishing own research institutes in new locations in Poland and abroad by Znaniecki’s disciples. The article indicates selected major characteristics of the Poznań School of Sociology including the adoption of a specific viewpoint represented by Znaniecki about sociology and forging closer bonds between him and his disciples. In the final part, the article indicates certain detailed issues which, when explained, would let us better understand the nature of the development of Znaniecki’s school and, in a broader approach, Polish sociology and its relations with European and American sociology.

Keywords

PL

szkoła socjologiczna, historia socjologii, Florian Znaniecki, socjologia polska, Poznań

EN

schools of sociological thought, history of sociology, Florian Znaniecki, Polish sociology, Poznań

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2019
• Volume: LXVIII (68)
• Issue: 4

Dates

published

2019-12-23

Contributors

author

Jacek Kubera

Identifiers

DOI

10.26485/PS/2019/68.4/6