Historia mówiona w badaniach Polonii argentyńskiej w perspektywie językoznawczej i literaturoznawczej – uwagi wstępne

• Authors: Adrianna Seniów , Nina Pielacińska

Title variants

EN

Oral history in the study of the Polish community in Argentina from a linguistic and literary perspective – introductory remarks

Abstracts

EN

In the article, we propose the inclusion of methods used in linguistics and literary studies in the analysis of biographical narratives of representatives of the Polish community in Argentina collected by the KARTA Centre and the History Meeting House as part of the Oral History Archive. The use of methods developed on the basis of these disciplines in the study of oral accounts of the Polish community in Argentina may become an important step not only broadening the research perspective, but above all, bringing closer a fuller understanding of the Polish diaspora in the country on La Plata.

PL

W artykule postulujemy włączenie metod stosowanych w językoznawstwie i literaturoznawstwie do analizy narracji biograficznych przedstawicieli Polonii argentyńskiej zebranych przez Ośrodek KARTA i Dom Spotkań z Historią w ramach Archiwum Historii Mówionej. Wykorzystanie w badaniach relacji mówionych Polonii argentyńskiej metod wypracowanych na gruncie tych nauk może stać się istotnym krokiem nie tylko poszerzającym perspektywę badawczą, ale przede wszystkim przybliżającym do uzyskania pełniejszej wiedzy na temat polskiej diaspory w kraju nad La Platą.

Keywords

PL

Polonia argentyńska; Archiwum Historii Mówionej; oral history; literaturoznawstwo; językoznawstwo; badania (auto)biograficzne; język Polonii

EN

Polonia Argentina; Oral History Archive; oral history; literary studies; linguistics; (auto)biographical research; Polonia language

• Publisher: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
• Journal: Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
• Year: 2022
• Volume: 12
• Pages: 202-224

Dates

published

2022

Contributors

author

Adrianna Seniów

• Uniwersytet Szczeciński

• https://orcid.org/0000000309523759

author

Nina Pielacińska

• Uniwersytet Szczeciński

• https://orcid.org/0000000248399335

References

• Abrams L., Wkład teorii w historię mówioną, [w:] P. Thompson, J. Bornat, Głos przeszłości.
• Wprowadzenie do historii mówionej, Warszawa 2021, s. 243–256.
• Bańkowska E., Język zbiorowości polonijnej w Argentynie, [w:] Język polski poza granicami kraju, red. S. Dubisz, Opole 1997, s. 286–292.
• Ciesek-Ślizowska B., Duda B., Sujkowska-Sobisz K., O (nie)widoczności prowadzącego spotkanie ze świadkiem historii - wstępna typologia ról inicjujących wywiady narracyjne, „LingVaria”, nr 1 (29/2020), s. 47–58.
• Ciesek-Ślizowska B., Duda B., Władza nad dyskursem w narracji wspomnieniowej. Przypadek Archiwum Historii Mówionej, „Tekst i dyskurs – text und dyskurs”, nr 13 (2020), s. 63–79.
• Cuéntame tu Historia 2014. Historias familiares de inmigrantes polacos que colonizaron Wanda a partir del ańo 1936, red. M.N. Jejer, Posadas 2016.
• Cuéntame tu Historia. Historias familiares de la inmigración polaca que colonizó Wanda a partir del ańo 1936, red. M.N. Jejer, Posadas 2012.
• Cygan S., Z gwary świętokrzyskiej. Świat dawnej wsi w relacjach mieszkańców. Pogwarki. Twórczość ludowa. Słowniczek, Kielce 2009.
• Czermińska M., Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie, wyzwanie, Kraków 2020.
• Czermińska M., Badania nad prozą niefikcjonalną – sukcesy, pułapki, osobliwości, [w:] Wiedza o literaturze i edukacja. Księga referatów Zjazdu Polonistów, Warszawa 1995, red. T. Michałowska, Z. Goliński, Z. Jarosiński, Warszawa 1996, s. 436–449.
• García B., Sepúlveda X., La historia oral en América Latina. „Secuencia”, nr 1 (1985), s. 162–
• Gocół D., Linguists towards Oral History Texts. Changes within the Meaning of the Term and Research Possibilities, „Acta Humana”, nr 7 (2016), s. 47–61.
• Guillermo-Sajdak M., Bilingwizm polsko-hiszpański w Argentynie. Drogi akulturacji polskich emigrantów w Buenos Aires, Córdobie, Santa Fé oraz Misiones, Warszawa 2015.
• Guillermo-Sajdak M., Język hiszpański – język argentyński – język polski. Charakterystyka języka polonijnego używanego w Argentynie, „Ameryka Łacińska”, nr 2 (80/2013), s. 116–133.
• Handbook of oral history, red. T.L. Charlton, L.E. Myers, R. Sharpless, Oxford 2006.
• Handke K., Socjologia języka, Warszawa 2008.
• Historia mówiona w świetle etnolingwistyki, red. S. Niebrzegowska-Bartmińska, S. Wasiuta, Lublin 2008.
• Kałążny J., Kategoria pamięci zbiorowej w badaniach literaturoznawczych, „Kultura Współczesna”, nr 3 (2007), s. 85–103.
• Kałwa D., Historia mówiona w krajach postkomunistycznych. Rekonesans, „Kultura i Historia”, t. 18 (2010), http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/1887 (dostęp: 15 v 2022 r.).
• Kudela-Świątek W., Historyk na rozstaju dróg badawczych. Interdyscyplinarny charakter współczesnej oral history, [w:] Przeszłość we współczesnej narracji kulturowej: studia i szkice kulturoznawcze, t. 2, red. P. Plichta, Kraków 2011, s. 11–21.
• Kudela-Świątek W., Lost in Argentina: o XVII International Oral History Conference: the Challenges of Oral History in the 21st Century: Diversity, Inequality and Identity Construction, Buenos Aires 4–7 IX 2012 r., „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej ”, r. 2 (2012), s. 287–291.
• Kudela-Świątek W., Odpamiętane. O historii mówionej na przykładzie narracji kazachstańskich Polaków o represjach na tle narodowościowym i religijnym, Kraków 2013.
• Kurkowska-Budzan M., Filipkowski P., Wstęp do polskiego wydania Głosu przeszłości, [w:] P. Thomson, J. Bornat, Głos przeszłości. Wprowadzenie do historii mówionej, Warszawa 2021, s. 11–28.
• Lipińska E., Seretny A., Język odziedziczony – polszczyzna pokoleń polonijnych, „Poradnik Językowy”, nr 10 (2016), s. 45–61.
• Lis-Kozłowski S., 70 lat Polaków w Misiones. Odczyt wygłoszony w Ognisku Polskim dn. 3.9.67, „Kurier Polski”, nr 524 (1967), s. 4.
• Łuba J., Społeczne archiwa polonijne, [w:] Archiwistyka społeczna, red. K. Ziętal, Warszawa 2012, s. 47–52.
• Marczewska M., Językoznawca wobec oral history, [w:] Historia mówiona w świetle nauk humanistycznych i społecznych, red. S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, M. Szumiło, Lublin 2014, s. 133–148.
• Mazurek J., Kraj a emigracja. Ruch ludowy wobec wychodźstwa chłopskiego do krajów Ameryki Łacińskiej (do 1939 r.), Warszawa 2006.
• Memorias e itinerarios de vida. Inmigración polaca en la Argentina. Historias participantes del Concurso Literario organizado por Ognisko Polskie, red. K. Wardyga, Buenos Aires 2016.
• Niderla A., Historia mówiona a etnolingwistyka, „Etnolingwistyka”, nr 22 (2010), s. 13–27.
• Pelcowa H., Historia mówiona w badaniach dialektologicznych, [w:] Polszczyzna Mazowsza i Podlasia, t. XVII: Językowa przeszłość i współczesność Mazowsza i Podlasia, red. H. Sędziak, D. Czyż, Łomża 2013, s. 27–34.
• Pelcowa H., Ocalić od zapomnienia – historia mówiona w pracy dialektologa, [w:] Historia mówiona w świetle nauk humanistycznych i społecznych, red. S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, M. Szumiło, Lublin 2014, s. 269–281.
• Pelcowa H., Pamięć i historia mówiona (na przykładzie wypowiedzi mieszkańców lubelskich wsi), [w:] Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej. Tradycja dla współczesności. Ciągłość i zmiana, t. 6, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Lublin 2012, s. 155–166.
• Pielacińska N., (Auto)biografia jako medium odzyskiwania tożsamości – doświadczenia Polonii argentyńskiej w świetle wspomnień emigrantów, „Studia Filologiczne”, t. 34 (2021), cz. 2, s. 401–415.
• Pielacińska N., Seniów A., Argentyna w prozie wspomnieniowej Józefy Radzymińskiej. Perspektywa językowo-kulturowa, Szczecin 2020.
• Pindel T., Za horyzont. Polaków latynoamerykańskie przygody, Kraków 2018.
• Polonia argentyńska w piśmiennictwie polskim. Antologia, red. M. Bryszewska, J. Gmitruk, J. Mazurek, Buenos Aires–Warszawa 2004.
• Pyzik S., Polacy w Argentynie, Warszawa 2004.
• Radzymińska J., Biały Orzeł nad Rio de la Plata, Warszawa 1971.
• Roller K., Towards the ‘oral’ in oral history: using historical narratives in linguistics, „Oral History”, nr 43 (1/2015), s. 73–84.
• Schwarzstein D., La Historia Oral En América Latina, „Historia y Fuente Oral”, nr 14 (1995), s. 39–50.
• Schwarzstein D., Una Introducción al Uso de la Historia Oral en el Aula, Buenos Aires 2001.
• Semantyka milczenia 2, red. K. Handke, Warszawa 2002.
• Semantyka milczenia, red. K. Handke, Warszawa 1999.
• Seniów A., Obraz doświadczeń emigracyjnych we wspomnieniach Polonii argentyńskiej, „Studia Filologiczne Uniwersytetu Jana Kochanowskiego”, t. 34 (2/2021), s. 383–400.
• Seniów A., Szkoła Języka i Kultury Polskiej w argentyńskiej Wandzie i jej wpływ na status polszczyzny w zbiorowości polonijnej, „Heteroglossia. Studia kulturoznawczo-filologiczne”, nr 12 (2022), s. 181–194.
• Senkman L., Etnicidad e inmigracion durante el primer peronismo, „Estudios Interdisciplinarios de America Latina y el Caribe”, nr 3/2 (1992), s. 5–38.
• Smolana K., Za Ocean po lepsze życie, [w:] Dzieje Polonii w Ameryce Łacińskiej, red. M. Kula, Wrocław 1983.
• Stemplowski R., Liczebność i rozmieszczenie geograficzne osadników słowiańskich oraz ich dzieci w Misiones (1892–1945), [w:] Polacy, Rusini i Ukraińcy, Argentyńczycy. Osadnictwo w Misiones 1892–2009, red. R. Stemplowski, Warszawa 2013, s. 69–134.
• Stemplowski R., Słowiańskie gospodarstwo rolne w Misiones (1897–1939), [w:] Polacy, Rusini i Ukraińcy, Argentyńczycy. Osadnictwo w Misiones 1892–2009, red. R. Stemplowski, Warszawa 2013, s. 135–194.
• Ślawska M., Leksikon YU mitologije, czyli przeszłość zaklęta w rzeczach, [w:] W kręgu problemów antropologii literatury. Ciało i rzecz w literaturze, red. W. Supa, I. Zdanowicz, Białystok 2016, s. 103–115.
• Śniatkowski S., Milczenie i pauza w gramatyce nadawcy i odbiorcy. Ujęcie lingwoedukacyjne, Kraków 2002.
• Śnieżko D., Pismo i głos: historia i literatura, „Teksty Drugie”, nr 1–2 (2008), s. 9–18.
• Thompson P., Bornat J., Głos przeszłości. Wprowadzenie do historii mówionej, Warszawa 2021.
• Thompson P., The Voice of the Past, Oxford 2003.
• Trefler P., Ukraińcy w Argentynie w latach 1947–2013, „Nowa Ukraina. Zeszyty historyczno-politologiczne”, nr 14 (2014), s. 138–147.
• Zajas P., O naturze pośledniego owada. Nowa propozycja badań nad literaturą niefikcjonalną, „Teksty Drugie”, nr 5 (2009), s. 40–55.
• Żak J., Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2. Korpusu Polskiego, Warszawa 2014.

Identifiers

DOI

10.26774/wrhm.347

Biblioteka Nauki

31803935