Czas na analizę! O potrzebie seminariów historii mówionej

• Authors: Jakub Gałęziowski

Title variants

EN

Time for analysis! On the need for oral history seminars

Abstracts

EN

The article diagnoses the need to create a space for collaborative analysis of interviews in the frame of oral history, which as a research practice and civic activity has long been present both in Polish historiography and in Polish culture. According to the author, after many years of improving methodological skills of interviewing, processing and archiving oral accounts, advancing ethical reflection, the time has come to disseminate oral sources, as well as to undertake analytical work on both existing material and newly collected interviews. This text is an encouragement to participate in the Oral History Seminars, which will aim to bring together theoretical and methodological reflection from representatives of various disciplines, centers and organizations that practice oral history in Poland.

PL

W artykule zdiagnozowana została potrzeba stworzenia przestrzeni do wspólnej analizy wywiadów w ramie historii mówionej, która jako praktyka badawcza i aktywność obywatelska jest już od dawna obecna zarówno w polskiej historiografii, jak i szerzej w polskiej kulturze. Po wielu latach doskonalenia warsztatu metodologicznego w zakresie prowadzenia wywiadów, ich opracowania i archiwizacji, a także pogłębiania refleksji etycznej, przyszedł czas na upowszechnianie źródeł ustnych oraz podejmowanie pracy analitycznej zarówno istniejących już materiałów, jak i nowo pozyskiwanych wywiadów. Tekst jest zachętą do udziału w Seminariach Historii Mówionej, których celem poza kolektywną interpretacją źródeł będzie namysł teoretyczny, metodologiczny i etyczny nad oral history, do którego zaproszeni są przedstawiciele różnych dyscyplin, ośrodków i organizacji praktykujących historię mówioną w Polsce.

Keywords

PL

historia mówiona w Polsce; seminaria historii mówionej; metodologia; analiza; interpretacja; etyka; multidyscyplinarność

EN

oral history in Poland; oral history seminars; methodology; analysis; interpretation; ethics; multidisciplinarity

• Publisher: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
• Journal: Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
• Year: 2022
• Volume: 12
• Pages: 226-246

Dates

published

2022

Contributors

author

Jakub Gałęziowski

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000315954598

References

• Biografia a tożsamość narodowa, red. M. Czyżewski, A. Piotrowski, A. Rokuszewska-Pawełek, Łódź 1996.
• Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Wybór Tekstów, red. R. Dopierała, K. Waniek, Łódź 2016.
• Chorązki M., Świadek, protokół przesłuchania świadka oraz relacje jako źródło do badania dziejów historii najnowszej. Podobieństwa i różnice w pracy prokuratora IPN i historyka „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 5 (2015), s. 57–75.
• Filipkowski P., Historia mówiona i wojna. Doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych, Wrocław 2010.
• Filipkowski P., Historia mówiona jako historia faktyczna albo jak „odantropologizować” opowieści o przeszłości?, „Rocznik Antropologii Historii”, nr 5 (2015), s. 91–108.
• Filipkowski P., Wylegała A., Kurkowska-Budzan M., Jarząbek M., Historia mówiona w Polsce. Głosy w dyskusji (podczas konferencji „Oral History in Central-Eastern Europe: Current Research Areas, Challenges and Specificity”, Łódź, 17–18 września 2015 r.), „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 5 (2015), s. 293–308.
• Filipkowski P., Kurkowska-Budzan M., Rakowski T., Stasiak M., Reanimacje i rewitalizacje – relacje ustne jako czynnik innowacji w badaniach historycznych. Głosy w dyskusji, „Rocznik Antropologii Historii”, t. 12 (2019), s. 311–320.
• Frisch M., A Shared Authority: Essays on the Craft and Meaning of Oral History, Albany–New York 1990.
• Gałęziowski J., Oral History and Biographical Method. Common Framework and Distinctions Resulting from Different Research Perspectives, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. XV (2019), nr 2, s. 76–103.
• Gałęziowski J., „I never thought I could be seen as an oral historian” – Fritz Schütze about the autobiographical narrative interview and oral history in conversation with Jakub Gałęziowski, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 11 (2021), s. 238–260.
• Gałęziowski J., Kaźmierska K., Together or apart. Doing biographical research and oral history in interdisciplinary context, „Current Sociology”, 2022, online first, https://doi.org/10.1177/00113921221132752.
• Garfinkel H., Studia z etnometodologii, tłum. A. Szulżycka, wyd. 2, Warszawa 2020.
• Jarska N., Kobiety z marmuru. Robotnice w Polsce w latach 1945–1960, Warszawa 2015.
• Januszewska E., Lewandowska I., Seminarium biograficzne w naukach społecznych, czyli jak rozmawiać o relacjach ustnych w różnych kontekstach, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 3 (2013), s. 299–303.
• Jarząbek M., Kategoria doświadczenia w interpretacji nagrań historii mówionej, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 10 (2020), s. 38–52.
• Kałwa D., Kozetka historyka: oral history w badaniach życia prywatnego, [w:] Rodzina – prywatność – intymność. Dzieje rodziny polskiej w kontekście europejskim. Sympozjum na XVII Powszechnym Zjeździe Historyków Polskich (Kraków 15–18 września 2004). Zbiór studiów, red. D. Kałwa, A. Walaszek, A. Żarnowska, Warszawa 2006, s. 181–190.
• Kałwa D., Historia mówiona w krajach postkomunistycznych. Rekonesans, „Kultura i Historia”, nr 18 (2010), http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/1887 (dostęp: 18 IX 2022 r.).
• Kałwa D., Historia mówiona w polskich badaniach dziejów najnowszych, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 7 (2017), s. 163–183.
• Kaźmierska K., Analyzing Biographical Data – Different Approaches of Doing Biographical Research.
• „Qualitative Sociology Review”, t. x (2014), nr 1, s. 6–17.
• Kaźmierska K., An Interview with Professor Fritz Schütze: Biography and Contribution to Interpretative Sociology. „Qualitative Sociology Review”, t. x (2014), nr 1, s. 284–359.
• Kaźmierska K., Autobiograficzny wywiad narracyjny – kwestie etyczne i metodologiczne w kontekście archiwizacji narracji, „Studia Socjologiczne”, 2014, nr 3, s. 221–238.
• Kaźmierska K., Wygnańska J., Workshops as an Essential Practice in Doing Biographical Research, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. XV (2019), nr 2, s. 164–177.
• Kersten K., Relacje jako typ źródła historycznego, [w:] Pamiętnik X Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Lublinie 17–21 września 1968 r. Referaty plenarne. Sekcje VII–XI, Warszawa 1968, s. 316–329.
• Kersten K., Historyk – twórcą źródeł, „Kwartalnik Historyczny”, 1971, nr 2, s. 313–329.
• Kierzkowski M., Frisch M., „Nie marnujcie czasu…”. Moje spotkania z oral history – rozmowa Michała Kierzkowskiego z Michaelem Frischem w Buffalo, w stanie Nowy Jork w 2008 r.,„Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, t. 10 (2020), s. 214–234.
• Klich-Kluczewska B., Przez dziurkę od klucza. Życie prywatne w Krakowie (1945–1989), Warszawa 2005.
• Kudela-Świątek W., Marriage of convenience... In search of new analytical methods in oral history, „Theatrum Historiae”, nr 14, s. 49–67.
• Kudela-Świątek W., Odpamiętane: o historii mówionej na przykładzie narracji kazachstańskich Polaków o represjach na tle narodowościowym i religijnym, Kraków 2013.
• Kurkowska-Budzan M., Antykomunistyczne podziemie zbrojne na Białostocczyźnie. Analiza współczesnej symbolizacji przeszłości, Kraków 2009.
• Kurkowska-Budzan M., Historia zwykłych ludzi. Współczesna angielska historiografia dziejów społecznych, Kraków 2003.
• Kurkowska-Budzan M., Ile cukru w cukrze, czyli ile historii w historii mówionej?, [w:] Klio na wolności. Historiografia dziejów najnowszych po 1989 roku, red. M. Kruszyński [et al.], Lublin 2016, s. 117–124.
• Kurkowska-Budzan M., Informator, świadek historii, narrator – kilka wątków epistemologicznych i etycznych oral history, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 1 (2011), s. 9–34.
• Kurkowska-Budzan M., Stasiak M., Stadion na peryferiach, Kraków 2016.
• Kurkowska-Budzan M., Soroko E., Stasiak M., Wywiad ustrukturyzowany w badaniach historycznych. Propozycja procedury badawczej, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 10 (2020), s. 8–36.
• Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Kraków 2012.
• Opowiedzieć uniwersytet. Łódź akademicka w biografiach wpisanych w losy Uniwersytetu Łódzkiego, red. K. Kaźmierska, K. Waniek, A. Zysiak, Łódź 2015.
• Portelli A., Co stanowi o odmienności historii mówionej, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, numer specjalny, 2018, s. 23–38.
• Profesor Niezwyczajny: wspomnienia profesorów Politechniki Krakowskiej, red. J. Gałęziowski, J. Komperda, K. Żłobecka, Kraków 2011.
• Rakowski T., Historia mówiona i źródła etnograficzne jako „wiedza pewna”. Przypadek potransformacyjnej historii Torgutów w zachodniej Mongolii oraz historii wsi Broniów w centralnej Polsce, „Rocznik Antropologii Historii”, nr 5 (2015), s. 59–90.
• Riemann G., A Situation, a Narrative, and a Life History. The Case of Natalia, „Qualitative Sociology Review”, t. x (2014), nr 1, s. 20–37.
• Riemann G., Schütze F., Some Notes on a Student Research Workshop on Biography Analysis, Interaction Analysis, and Analysis of Social Worlds, „Biography and Society: Newsletter of
• the International Sociological Association Research Committee”, t. 38 (1987), nr 8, s. 54–70.
• Schütze F., Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne, tłum. K. Waniek, [w:] Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Kraków 2012, s. 141–278.
• Stasiak M., „Czy więc byliśmy i jesteśmy naiwni…?” Jeszcze jeden głos w debacie nad wykorzystaniem relacji ustnych w badaniach najnowszej historii Polski, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, r. 8 (2018), s. 29–61.
• Stasiak M., Polio w Polsce 1945–1989: studium z historii niepełnosprawności, Kraków 2021.
• Straczuk J., Filipkowski P., Archiwizacja danych jakościowych. Wprowadzenie, „Studia socjologiczne”, nr 3 (2014), s. 161–166.
• Szpak E., Między osiedlem a zagrodą. Życie codzienne mieszkańców PGR-ów, Warszawa 2005.
• Szpak E., Mentalność ludności wiejskiej w PRL. Studium zmian, Warszawa 2013.
• Thompson P., The Edwardians: the remaking of British society, London 1975.
• Thompson P., Bornat J., Głos przeszłości. Wprowadzenie do historii mówionej, tłum. P. Tomanek, Warszawa 2021.
• Wylegała A., Przesiedlenia a pamięć: studium (nie)pamięci społecznej na przykładzie ukraińskiej Galicji i polskich „Ziem Odzyskanych”, Toruń 2014.
• Wylegała A., Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce, Wołowiec 2021.
• Wylegała A., Pamiętniki konkursowe oraz współczesne wywiady jako komplementarne źródła do badania chłopskiego doświadczenia reformy rolnej, „Kultura i Społeczeństwo”, t. 66 (2022), nr 2, s. 185–211.
• Zespół Archiwum Danych Jakościowych przy if is pa n, Archiwum Danych Jakościowych przy IFiS PAN, „Kultura i społeczeństwo”, nr 1 (2019), s. 83–88.
• Żołnierze ludowego Wojska Polskiego. Historie mówione, red. K. Kaźmierska, J. Pałka, Łódź 2018.

Identifiers

DOI

10.26774/wrhm.358

Biblioteka Nauki

31803961