PL
Powojenne kroniki szkół wiejskich Kociewia i Żuław z lat 1945–1958 są w niewielkim stopniu nasycone motywami religijnymi. Występują one przede wszystkim we wpisach związanych ze szkolnymi obchodami świąt, a zwłaszcza Bożego Narodzenia. Pozostałe opisane w kronikach obszary szkolnej działalności tylko w skromnym zakresie nawiązują do religijnego wymiaru życia ówczesnej wsi. W dokumentach sporządzanych przez pracowników szkoły w latach 1945–1957 odbija się laicyzacja powojennej edukacji. Analiza językowa pozwala zaobserwować, jak ówczesne władze starały się zapełnić pustkę po rugowanym życiu duchowym nowymi symbolami i rytuałami oraz jak w wiejskich szkołach rodziła się „nowa świecka tradycja” i tworzył się dla tej tradycji nowy język.
EN
The post-war chronicles from village schools in Kociewie and Żuławy over the period 1945–1958 are only slightly saturated with religious motifs which in the school chronicles are usually present in the entries related to schools’ celebrations of holidays, Christmas in particular. The rest of school activity areas specified in the chronicles relate to religious dimension of life in the countryside at that time to a lesser extent. In the documents drawn up by school staff in the years 1945–1957 the secularization of post-war education is reflected. The linguistic analysis allows to observe that the then authorities were trying to fulfill the emptiness after the spiritual life had been weeded out with new symbols and rituals. We can also see that in the village schools a ‘new secular tradition’ was coming to life together with a new language established for that tradition.