O przynależności wyznaniowej „Psałterza Dawidowego” Mikołaja Reja w świetle nowych ustaleń chronologii pierwodruku (1543)

• Authors: Danuta Kowalska

Title variants

EN

The religious background of Psalterz Dawidow by Mikolaj Rej in the light of new chronological findings of its first edition

Abstracts

EN

The article discusses religious belonging of Psalterz Dawidow by Mikolaj Rej in the light of a complete original copy discovered by S. Siess-Krzyszkowski in 2019 in the University Library of Erlangen in Germany, which contains impressed date and place of publication (1543). It also presents existing research in this area as well as points to new facts, which might be useful in establishing the religious background of the translation.

PL

W artykule podjęto problematykę związaną z przynależnością wyznaniową Psałterza Dawidowego Mikołaja Reja w kontekście odkrytego przez S. Siessa-Krzyszkowskiego w 2019 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej w Erlangen w Niemczech kompletnego egzemplarza pierwodruku, z wytłoczoną datą i miejscem wydania (1543). Przedstawiono dotychczasowy stan badań w tym zakresie oraz wskazano nowe fakty, które mogą być pomocne w ustaleniu cech konfesyjnych przekładu.

Keywords

EN

Mikołaj Rej; Psałterz Dawidów; Reformation in Poland; 16th century

PL

Mikołaj Rej; Psałterz Dawidów; reformacja w Polsce; XVI w.

• Publisher: Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
• Journal: Język - Szkoła - Religia
• Year: 2022
• Volume: 17
• Pages: 35-50

Dates

published

2022

Contributors

author

Danuta Kowalska

• Uniwersytet Łódzki

References

• Barycz H. (1956), U kolebki małopolskiego ruchu reformacyjnego, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, t. 1, Warszawa.
• Bełcikowski A. (1867), Mikołaj Rej z Nagłowic, „Pamiętnik Naukowy, Literacki i Artystyczny” z. 1.
• Bełcikowski A. (1886), Ze studiów nad literaturą polską, Warszawa.
• Brückner A. (1902a), „Psałterz Dawidów”, (Mikołaj Rej z Nagłowic), wyd. Stanisław Ptaszycki, Petersburg 1901 [recenzja], „Pamiętnik Literacki” t. 1.
• Brückner A. (1902b), Psałterze polskie do połowy XVI wieku, Kraków.
• Brückner A. (1905), Mikołaj Rej. Studium krytyczne, Kraków. Brückner A. (1921), Pierwociny luterskie: „Kupiec” Rejowy, „Reformacja w Polsce” nr 2.
• Brückner A. (1922), Mikołaj Rej. Człowiek i dzieło, Lwów.
• Bukowski J. (1883), Dzieje reformacji w Polsce, t. 1, Początki i terytorialne rozprzestrzenienie się reformacji, Kraków.
• Chrzanowski I., Kot S. (1927), Humanizm i reformacja w Polsce. Wybór źródeł dla ćwiczeń uniwersyteckich, Lwów.
• Górski K. (1962), Zagadnienia słownictwa reformacji polskiej, w: Odrodzenie w Polsce, t. 3: Historia języka, cz. 2, red. M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Warszawa.
• Grabowski T. (1906), Z dziejów literatury kalwińskiej w Polsce (1550–1650), Kraków.
• Hernas C. (1961), Hejnały polskie. Studium z historii poezji melicznej, Wrocław.
• Janik M. (1923), Mikołaja Reja żywot i pisma, Kraków.
• Katalog druków XVI wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie (1998), t. 2, cz. 1, Warszawa, poz. 1550.
• Kossowska M. (1968), Biblia w języku polskim, t. 1, Poznań.
• Kowalska D. (2013), Sztuka słowa Mikołaja Reja. Studium stylistycznojęzykowe „Psałterza Dawidowego”, Łódź.
• Kowalska D. (2016), Osobliwości leksykalne w „Psałterzu Dawidowym” Mikołaja Reja, „Roczniki Humanistyczne” z. 6.
• Kowalska D. (2017), Czy Mikołaj Rej jest autorem prozatorskiej parafrazy Psałterza Dawidowego? O dylematach badacza w ustalaniu autorstwa dawnych tekstów, „Roczniki Humanistyczne. Językoznawstwo”, z. 6.
• Leszczyński R. (2005), Psałterz prozą Mikołaja Reja, „Jednota” nr 1–2.
• Maciuszko J.T. (2002), Mikołaj Rej. Zapomniany teolog ewangelicki z XVI w., Warszawa.
• Nowak Z. (1970), Mikołaja Reja literacka służba reformacji, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” XV.
• Rej M. (1543), Psałterz Dawidow, ktory jest práwy fundament wszytkiego pismá krześcijáńskiego, teraz nowo práwie ná polski język przełożon, ácz nie jednákością słow, co być nie może, ale iż wżdy położenie rzeczy w káżdem wierszu według łáciń-skiego języká sie zámyka,Kraków. Edycja A: egzemplarz Biblioteki Uniwersyteckiej w Erlangen (sygn. H00/THL-II 39), http://digital.bib-bvb.de/view/bvbmets/vie-wer.0.6.4.jsp?folder_id=0&dvs=1641836476626~468&pid=14127301&locale-=pl&usePid1=true&usePid2=true. Edycja B: egzemplarz Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, https://crispa.uw.edu.pl/object/files/563064/display/Default.
• Siess-Krzyszkowski S. (2019), Psałterz Dawidow w przekładzie Mikołaja Reja. Nowe ustalenia chronologii wydań i impresorów, „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi” t. 13.
• SPXVI] Słownik polszczyzny XVI w. (1966–2020), red. M.R. Mayenowa i in., t. 1–38, Wrocław – Warszawa.
• Windakiewicz S. (1938), Poezja ziemiańska, Kraków.
• Witczak T. (1975), Studia nad twórczością Mikołaja Reja, Warszawa – Poznań.

Identifiers

DOI

10.26881/jsr.2022.17.03

Biblioteka Nauki

32083716