Supervision of weights and measures in early 7th‑century Egyptian Alexandria in the light of the "Vita Joannis Eleemosynarii"

• Authors: Ireneusz Milewski

Title variants

PL

Nadzór nad miarami i wagami w egipskiej Aleksandrii początku VII wieku w świetle "Vita Joannis Eleemosynarii"

Abstracts

PL

W tekście omówiono krótki passus z Vita Joannis Eleemosynarii autorstwa Leoncjusza z cypryjskiego Neapolis, dotyczący okoliczności wprowadzenia przez patriarchę Jana Jałmużnika znormalizowanych miar i wag na terenie Aleksandrii. Wedle autora relacji było to jedno z pierwszych zarządzeń, które patriarcha ogłosił po objęciu tronu. Niestety, tego faktu nie potwierdzają inne źródła. Nie można jednak wykluczyć, iż takowe rozporządzenie rzeczywiście zostało ogłoszone w Aleksandrii krótko po 610 r. Analogiczne rozporządzenia są nam znane z okresu wcześniejszego (schyłek IV–poł. VI w.), za każdym razem jednak były one ogłaszane przez władze świeckie. Autor artykułu, poza analizą interesującego go przekazu, wyjaśnił, dlaczego w tym przypadku edykt normujący stosowane w Aleksandrii miary i wagi mógł być wprowadzony przez lokalnego biskupa, patriarchę Jana. Wypływało to co najmniej z dwóch powodów. Po pierwsze, z roli, jaką biskupi odgrywali w miastach w okresie wczesnobizantyńskim, kiedy kolejni cesarze w obliczu nieudolnej, a przede wszystkim skorumpowanej władzy świeckiej upatrywali w nich gwaranta funkcjonowania państwa. Z tego też względu otrzymali spore przywileje dające im w praktyce władzę lokalnych zarządców, o tyle istotną, gdyż z ich zdaniem, w odróżnieniu od stanowiska władzy świeckiej, z reguły liczyli się mieszkańcy. Drugą kwestią, którą w tym przypadku należy zaakcentować, jest silna pozycja patriarchów aleksandryjskich nie tylko w mieście, gdzie Jan był biskupem, ale również w całym regionie. Ich polityczne i gospodarcze znaczenie w połączeniu z popularnością charyzmatycznych jednostek, jak to było w wypadku Jana Jałmużnika, dawały olbrzymie możliwości działania, w tym również wyręczania czy wręcz zastępowania lokalnej władzy świeckiej w sprawnym administrowaniu miastami.

Keywords

EN

early Byzantium; the early Byzantine economy; weights and measures in early Byzantium

• Publisher: Uniwersytet Gdański
• Journal: Studia z Dziejów Średniowiecza
• Year: 2023
• Issue: 26
• Pages: 110-120

Dates

published

2023

Contributors

author

Ireneusz Milewski

• Uniwersytet Gdański

• https://orcid.org/0000000157438060

Identifiers

DOI

10.26881/sds.2023.26.05

Biblioteka Nauki

28714300