Czas poróżnienia: retoryka zatargu o strategie polityczne wobec pandemii covid-19

• Authors: Michał Mokrzan

Title variants

EN

Time of differend: the rhetoric of the argument over the policy towards the covid-19 pandemic

Abstracts

EN

According to the Jean-François Lyotard’s postulate about the need to testify about differences, in the following article rhetorical analysis of the multidimensional nature of the dispute about the policy towards the covid-19 pandemic has been made. ”Pandemic policies” are material-semiotic strategies of dealing with a crisis situation used by political entities. By emphasizing the role of conflict and rituals of identification and exclusion in social processes, Kenneth Burke’s rhetorical theory is a cognitively valuable supplement to the Lyotard’s concept. The use of the dramatic pentad to analyze the rhetoric of the dispute over reactions to the covid-19 pandemic allowed the author to answer the following research questions: What elements create a social drama (rhetorical situation)? What is the action about and on what stage does it take place? Who are the characters of this action, what means do they take and what is the purpose of using them? And finally, what relations (ratios) constituting the difference – a rhetorical situation itself – determine the motives of social actors’ actions?

PL

Akceptując postulat Jean-Françoisa Lyotarda, mówiący o konieczności świadczenia o poróżnieniach, w artykule poddałem analizie retorycznej wielowymiarowy charakter zatargu o polityki wobec pandemii covid-19. ‘Polityki pandemiczne’ to stosowane przez podmioty polityczne materialno-semiotyczne strategie radzenia sobie z sytuacją kryzysową. Za sprawą akcentowania roli konfliktu oraz rytuałów identyfikacji i wykluczenia w procesach społecznych, teoria retoryczna Kennetha Burke’a stanowi wartościowe poznawczo uzupełnienie wspomnianej Lyotardowskiej koncepcji poróżnienia. Zastosowanie pentady dramatystycznej do analizy retoryki zatargu o reakcje na pandemię covid-19 pozwoliło autorowi udzielić odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Jakie elementy tworzą dramat społeczny (sytuację retoryczną)? Czego dotyczy działanie oraz na jakiej scenie się ono rozgrywa? Kim są postaci owego działania, jakie podejmują środki i jaki jest cel ich użycia? I wreszcie, jakie relacje (ratios), konstytuujące poróżnienie – samo będące sytuacją retoryczną – stanowią instancję determinującą motywy działania aktorów społecznych?

Keywords

PL

retoryka zatargu; poróżnienie; pentada dramatyczna; retoryka pandemiczna

EN

the rhetoric of the argument; differend; dramatic pentad; pandemic rhetoric

• Publisher: Polskie Towarzystwo Retoryczne
• Journal: Res Rhetorica
• Year: 2023
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 163-179

Dates

published

2023

Contributors

author

Michał Mokrzan

• Uniwersytet Wrocławski, Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej

References

• Arystoteles. 1988. Retoryka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Banasiak, Bogdan. 2010. „Poróżnienie, albo «zadanie myślenia»”. W Jean-François Lyotard. Poróżnienie, XI-XXVIII. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bitzer, Lloyd. 1968. „The rhetorical situation”. Philosophy & Rhetoric 1 (3): 1-15.
• Burke, Kenneth. 1941. The philosophy of literary form. Studies in symbolic action. Baton Rouge: Louisiana State University Press.
• Burke, Kenneth. 1962. „What are the signs of what? A theory of ‘Entitlement’”. Anthropological Linguistics 4 (6): 1–23.
• Burke, Kenneth. 1966. Language as symbolic action. Essays on life, literature, and method. Berkeley – Los Angeles: University of California Press.
• Burke, Kenneth. 1969a. A rhetoric of motives. Berkeley – Los Angeles: University of California Press.
• Burke, Kenneth. 1969b. A grammar of motives. Berkeley – Los Angeles: University of California Press.
• Burke, Kenneth. 2008. „Tradycyjne zasady retoryki”. W Retoryka, M. Skwara (red.), 35-85. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
• German, Kathleen. 2009. „Dramatism and dramatistic pentad”. W Encyclopedia of communication theory, S. W. Littlejohn, K. A. Foss (red.), 320–322. Los Angeles, London, New Delhi: Sage.
• Jasinski, James. 2001. „Introduction: on defining rhetoric as an object of intellectual inquiry”. W Sourcebook on rhetoric: key concepts in contemporary rhetorical studies, J. Jasinski (red.) xiii-xxxv. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications.
• Lyotard, Jean-François. 2010. Poróżnienie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Nelson, John. 1987. „Seven rhetorics of inquiry: a provocation”. W The rhetoric of the human sciences. Language and argument in scholarship and public affairs, J. Nelson, A. Megill, D. McCloskey (red.) 407-434. Madison: The University of Wisconsin Press.
• Schütz, Alfred. 2008. O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej. Kraków: Nomos.
• Vatz, Richard. 1973. „The myth of the rhetorical situation”. Philosophy & Rhetoric 6 (3): 154: 161.
• Dziemianowicz-Bąk, Agnieszka. 2021. https://www.facebook.com/dziemianowiczbak, dostęp: 20.06.2022.
• Konfederacja. 2020. https://twitter.com/KONFEDERACJA_/status/1343686356434882561, dostęp: 20.06.2022.
• Konfederacja. 2022. https://www.facebook.com/photo?fbid=484941139667298&set=a.332193044942109, dostęp: 20.06.2022.
• Lewica. 2022a. https://twitter.com/__lewica/status/1487377237540327426?lang=ar, dostęp: 20.06.2022.
• Lewica. 2022b. https://twitter.com/__Lewica/status/1489568418294636549, dostęp: 20.06.2022.
• Wawer, Michał. 2021. https://twitter.com/RuchNarodowy/status/1463130216386031625, dostęp: 18.06.2022.
• Gowork.pl. www.gowork.pl/forum/koronawirus/koronawirus-nie-istnieje, dostęp: 18.06.2022.

Identifiers

DOI

10.29107/rr2023.1.10

Biblioteka Nauki

2232058