Choroba jako mistyczne uzdrowienie – trzy wczesne świadectwa retoryki naprawczej w judeo-hebrajskim i judeo-chrześcijańskim dyskursie formacyjnym

• Authors: Anna Maria Kapuścińska-Jawara

Title variants

EN

Illness as mystical healing – three early evidence of restorative rhetoric in Judeo-Hebrew and Judeo-Christian formative discourse

Abstracts

EN

Restorative rhetoric related to the rhetoric of corporeality/illness found application in Western research on late antiquity monastic writings already a decade ago. However, these studies are not popular in Poland, which results in the lack of a lively discussion in the academic environment – for example on terminology, which is lacking in the Polish discourse, as well as on the specificity and prospects of using regenerative rhetoric as a methodological proposal. Therefore, this article will be an attempt to initiate a discussion on Polish grounds and to scout possibilities offered by the paradigm of restorative rhetoric in conjunction with the traditional rhetorical analysis (with regard to the subject of disease in the formation literature of the first centuries AD).

PL

Retoryka naprawcza powiązana z retoryką cielesności/choroby już przed dekadą znalazła na Zachodzie zastosowanie w badaniach nad późnoantycznym piśmiennictwem monastycznym. Badania te nie są jednak w Polsce popularne, czego skutkiem jest brak ożywionej dyskusji w środowisku akademickim – chociażby nad terminologią, której brak w rodzimym dyskursie, a także nad specyfiką oraz perspektywami zastosowań retoryki naprawczej jako propozycji metodologicznej. Dlatego niniejszy artykuł będzie próbą zainicjowania dyskusji na gruncie polskim i rekonesansem możliwości, jakie oferuje paradygmat retoryki naprawczej w połączeniu z tradycyjną analizą retoryczną (w odniesieniu do tematyki choroby w literaturze formacyjnej pierwszych wieków po Chrystusie).

Keywords

PL

retoryka naprawcza; retoryka cielesności; choroba; starożytne piśmiennictwo formacyjne

EN

restorative rhetoric; corporeal rhetoric; disease; ancient formative writings

• Publisher: Polskie Towarzystwo Retoryczne
• Journal: Res Rhetorica
• Year: 2023
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 5-17

Dates

published

2023

Contributors

author

Anna Maria Kapuścińska-Jawara

• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Humanistyczny

• https://orcid.org/0000000254407725

References

• Clemens Alexandrinus. 1909. Opera, vol. 3. (Stromata, Buch VII-VIII, Excerpta ex Theodoto, Eclogae propheticae), red. Otto Stählin. Leipzig: Hinrichs.
• Crislip, Andrew. 2012. Thorns in the Flesh: Illness and Sanctity in Late Ancient Christianity. Divinations: Rereading Late Ancient Religion. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
• Drijvers, Hendrik Jan Willem. 1994. Collection of Essays. History and Religion in Late Antique Syria. London: Routledge.
• Filon Aleksandryjski. 1986. Pisma, t. 1. Przełożył Leon Joachimowicz. Warszawa: Pax.
• Helderman, Jan. 1978. „Anapausis in the Epistula Jacobi Apocrypha”. W Nag Hammadi and Gnosis, red. Robert McLachlan Wilson. Leiden: Brill.
• Łucarz, Stanisław. 2007. Grób czy świątynia? Problematyka cielesności w antropologii Klemensa Aleksandryjskiego. Kraków: Ignatianum – WAM.
• Pałucki, Jerzy. 1993. „Chrystus Boski Lekarz w pismach Klemensa Aleksandryjskiego”. W Wczesno-chrześcijańska asceza, red. Franciszek Drączkowski. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Philo Judaeus. 1894. Works, vol. 2. Translated by Charles Duke Yonge. London: George Bell and Sons.
• Piechowiak, Marek. 2009. „Sokrates sam ze sobą rozmawia o sprawiedliwości”. W Kolokwia Platońskie, red. Artur Pacewicz. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
• Platon. Fedon. 1958. Przełożył Władysław Witwicki. Warszawa: PWN.
• Platon. Kriton. 1958. Przełożył Władysław Witwicki. Warszawa: PWN.
• Platon. Timajos. 1960. Przełożył Władysław Witwicki. Warszawa: PWN.
• Reale, Giovanni. 2008. „Ciało ludzkie w myśli greckiej: Homer i Plato”. Ethos, 2-3: 105-118
• Szram, Mariusz. 2019. „Radykalna asceza jako herezja w Diversarum hereseon liber Filastriusza z Brescii i innych wczesnochrześcijańskich katalogach ruchów heretyckich”. W Veni Domine. Księga pamiątkowa w 50. rocznicę święceń biskupich księdza biskupa prof. dr. hab. Juliana Wojtkowskiego, red. Andrzej Kopiczko. Pelplin: Bernardinum.
• Vaught, Jennifer C. (red.). 2010. Rhetorics of Bodily Disease and Health in Medieval and Early Modern England. London: Routledge.
• Vogel de, Cornelia J. 1981. „The Sóma-Séma Formula: Its Function in Plato and Plotinus Compared to Christian Writers”. W: Neoplatonism and Early Christian Thought, red. H.J. Blumenthal, Robert Austin Markus. London: Variorum Publications.
• Vogel de, Cornelia J. 1988. Rethinking Plato and Platonism. Leiden: Brill.
• Zmorzanka, Anna. 2017. „Formuła soma-sema w księdze Tomasza Atlety i jej aspekty ontyczno-etyczne”. Vox Patrum, 67: 767-777

Identifiers

DOI

10.29107/rr2023.1.1

Biblioteka Nauki

2232053