Substancjalizm i antysubstancjalizm w teologii chrześcijańskiej

• Authors: Piotr Liszka

Title variants

Substancjalizm i antysubstancjalizm w teologii chrześcijańskiej

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Substancja jest kategorią istotną w refleksji nad bytem istniejącym realnie. W dziejach myśli jedni uznawali istnienie tylko jednego rodzaju substancji (monizm, materializm, panteizm), inni przyjmowali istnienie dwóch rodzajów substancji. Oprócz substancji materialnej jest też substancja duchowa (Bóg, anioł, dusza ludzka). Kategoria ta jest ważna w chrześcijańskiej refleksji teologicznej. W dziejach myśli filozoficznej i teologicznej pojawiały się różne postawy. Refleksja integralna łączy ją z innymi kategoriami, takimi jak relacja, wyposażenie wewnętrzne, wygląd i działanie. Błędem jest ograniczenie się tylko do substancji, albo rezygnacja z niej, ale też zaniechanie mówienia o niej.

EN

Substance is an important category in reflection on a being existing in reality. In the history of thought, some recognized the existence of only one type of substance (monism, materialism, pantheism), others accepted the existence of two types of substances. In addition to the material substance, there is also the spiritual substance (God, angel, human soul). This category is important in Christian theological reflection. There were various attitudes in the history of philosophical and theological thought. Integral reflection connects it with other categories, such as: relationship, interior capacity, appearance and operation. It is a mistake to limit yourself only to the substance, to give it up, or seize talking about it.

Keywords

PL

substancja; substancjalizm; antysubstancjalizm; filozofia; teologia; integralność; substancja; substancjalizm; antysubstancjalizm; filozofia; teologia; integralność

EN

substance; substantialism; anti-substantialism; philosophy; theology; integrity

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Collegium Bobolanum
• Journal: Studia Bobolanum
• Year: 2020
• Volume: 31
• Issue: 1
• Pages: 139-153

Dates

published

2020-11-10

Contributors

author

Piotr Liszka

• Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu Wrocław

• https://orcid.org/0000-0003-4484-0768

References

• Ardanaz Fernández Santiago. „El pensamiento religioso en la época hispanoromana”. W Historia de la Teologia Española. T. 1: Desde sus orígenes hasta fines del siglo XVI, redakcja Melquiades Andrés Martinez, 21-256. Madrid: Fundación Universitaria Española, 1983.
• Barré Henri. Trinité que j’adore. Paris: P. Lethielleux, 1965.
• Bartnik Czesław Stanisław. Historia i myśl. Lublin: nakładem autora, 1995.
• Bartnik Czesław Stanisław. Personalizm. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2000.
• Bierdiajew Mikołaj. Rosyjska idea. Wyd. 2, poprawione. Warszawa: Fronda, 1999.
• Buttiglione Rocco. Myśl Karola Wojtyły. Tłumaczenie Jarosław Merecki. Lublin: TN KUL,1996.
• Clément Oscar. L’Eglise orthodoxe. Paris: Presses Universitaires de France, 1965.
• Congar Yves. Wierzę w Ducha Świętego. T. 3: Rzeka życia płynie na Wschodzie i na Zachodzie (Ap 22,1). Tłumaczenie Lucyna Rutkowska. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów Promic, 1996.
• Croce Benedetto. La mia filosofia. Milano: Adelfi Edizioni, 1993.
• Gallego Slavadores Juan Jóse. „El nominalismo, como opción metodológica y sus conscuencias en la teología actual”. W Actas del I Symposion de Teología Histórica (29-31 mayo 1980), 165-195. Valencia: Facultad de Teología, 1981.
• Garrijo-Guembe Miguel María. „Bibliografia sobre la Trinidad en la teología ortodoxa (1945-77)”. W Estudios Trinitarios, nr 2-3(1977): 369-441. (Numero extraordinario: Bibliografia teológico-católica sobre el misterio trinitario).
• Guilbaut Serge. Jak Nowy Jork ukradł ideę sztuki nowoczesnej. Ekspresjonizm abstrakcyjny, wolność i zimna wojna. Tłumaczenie Ewa Mikina, Warszawa: Hotel Sztuki 1992.
• Huculak Benedykt. „Indole della teologia trinitaria greca”, Antonianum, nr 1 (1992): 129-167.
• Jusiak Janusz. „Whiteheadiańska koncepcja Sfer przestrzenno-czasowych”. W Przestrzeń w nauce współczesnej, redakcja Stefan Symotiuk,
• Grzegorz Nowak. T. 2, 165-173. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1999.
• Kiwka Mirosław. Rozumieć filozofię. Wrocław: atla 2, 2007.
• Kurdziałek Marian. „Dlaczego św. Tomasz z Akwinu komentował De Trinitate i De hebdomadibus Boecjusza?”. Roczniki Filozoficzne XXXV, z.1 (1987): 222-232.
• Lafont Ghislain. Storia teologica della Chiesa. Itinerario e forme della teologia. Torino: Edicioni San Paolo, 1997.
• Liszka Piotr. Duch Święty, który od Ojca i (Syna) pochodzi. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny, 2000.
• Liszka Piotr. Charyzmatyczna moc życia zakonnego. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny, 1996.
• Lluch Baixauli Miguel. „La Katholische Weltanschauung de Romano Gardini”. Scripta Theologica, nr 30 (1998): 629-658.
• Mancuso Victo. „Hegel: la salvezza trinitaria della historia”. W La Trinità e il pensare. Figuri percorsi prospettive, redakcja Piero Coda, A. Tapken, 21-43. Roma: Città Nuova, 1997.
• Sánchez Gil Francisco Victor. „La teología española hasta la ilustración 1680-1750”. W Historia de la Teologia Española. T. 1: Desde sus orígenes hasta fines del siglo XVI, redakcja Melquiades Andrés Martinez, 357-442. Madrid: Fundación Universitaria Española, 1987.
• Saranaya Jóse. „Okres scholastyczny”. W Louis Illanes, Jóse I. Saranyana, Historia teologii, 27-236. Tłumaczenie Piotr Rak. Kraków: Wydawnictwo M, 1997.
• Tupikowski Jerzy. Relacje między Bogiem a światem w ujęciu św. Tomasza z Akwinu u A.N. Whiteheada. Lublin 1999 (mszp. doktoratu).
• Whitehead Alfred North. Process and Reality, New York: Harper Torchbooks, 1969.

Identifiers

DOI

10.30439/2020.1.7