O sztuce (nie tylko) religijnej w powieści Savonarola Marii Gertrudy Skórzewskiej

• Authors: Wiesława Tomaszewska

Title variants

O sztuce (nie tylko) religijnej w powieści Savonarola Marii Gertrudy Skórzewskiej

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Trylogia powieściowa pt. Savonarola Marii Gertrudy Skórzewskiej, niepokalanki z Jazłowca, jest jedyną w literaturze polskiej powieścią o Giròlamo Savonaroli, teologu, kaznodziei, pisarzu religijnym. Podjęta w artykule analiza powieściowej narracji, wyłoniła trzy tekstowe kategorie, a mianowicie: wzniosłość, uobecnienie i prawdziwość jako „prawdę artystyczną”. W takim też horyzoncie został omówiony temat, którym jest obraz kultury Florencji z przełomu XV i XVI w., jej środowiska intelektualnego i artystycznego. Rozważając zawartą w powieści ideę piękna, łączonego z dobrem i prawdą, autorka artykułu omawia dwa kręgi zagadnień, którymi są: 1. konfrontacja dwóch epok jako dwóch formacji moralno-estetycznych, średniowiecza i renesansu, którym odpowiada bądź religijny (Boga jako istoty sprawczej, doskonałości dzieł Bożych), bądź świecki sposób pojmowania dzieła stworzenia; 2. ukierunkowanie narracji na religijnie pojmowaną ideę arcydzieła i na jej różnorakie konkretne realizacje; one to potwierdzają wartość kultury, sztuki i literatury, pozostającej w twórczej relacji do Biblii i wybitnej europejskiej tradycji intelektualnej.

EN

The novel trilogy Savonarola by Maria Gertruda Skórzewska, the Immaculate Virgin from Jazłowiec, is the only novel in the Polish literature about Giròlamo Savonarola, a theologian, preacher and religious writer. The analysis of the novel’s narrative undertaken in the article has identified three textual categories, namely: sublimity, presence and truth as “artistic truth”. In this horizon was discussed the topic of the image of the culture of Florence at the turn of the 15th and 16th centuries as well as its intellectual and artistic environment. Considering the idea of beauty contained in the novel, combined with good and truth, the author of the article discusses two circles of issues: 1. confrontation of two epochs as two moral and aesthetic formations i.e. the Middle Ages and the Renaissance which correspond to either religious (God as the creative force, perfection of the works of God), or a secular way of understanding the work of creation; 2. orienting the narrative on the religiously conceived idea of a masterpiece and its various specific implementations; they confirm the value of culture, art and literature remaining in a creative relation to the Bible and an outstanding European intellectual tradition.

Keywords

PL

kultura religijna; literatura religijna; Giròlamo Savonarola; Maria Gertruda Skórzewska; niepokalanki; kultura religijna; literatura religijna; Giròlamo Savonarola; Maria Gertruda Skórzewska; niepokalanki

EN

religious culture; religious literature; Giròlamo Savonarola; Maria Gertruda Skórzewska; the Immaculate

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Collegium Bobolanum
• Journal: Studia Bobolanum
• Year: 2019
• Volume: 30
• Issue: 3
• Pages: 117-131

Dates

published

2019-10-15

Contributors

author

Wiesława Tomaszewska

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-2766-7943

Identifiers

DOI

10.30439/SB.2019.3.7