Stronnictwo Ludowe w powiecie łańcuckim

• Authors: Dariusz Półćwiartek

Title variants

EN

People’s Party in Łańcut county in the years 1931–1939

Abstracts

EN

People’s Party in Łańcut county was the main political party in the years 1931– 1939. Its leaders: Antoni Dec, Józef Burda, Jan Tepper and Stefan Kozakiewicz were not only the leading members in the county, but also among the district and even in the headquarters. The leaders of People’s Party visited Łańcut. In 1933 in Rakszawa the party members from Łańcut county organized a 25-years jubilee for Wincenty Witos for his time spent in politics and parliament. A year after, Maciej Rataj, a former Marshall of the Seym and a leading member of People’s Party, came to commemorate the consecration of the Party’s banner in Wierzawice. A tragedy occured in June 1933 in Grodzisko Dolne in Łańcut county. Two intervening policemen and five civilians died, while another civilian with severe wounds died in the hospital. People’s Party in Łańcut county was one of the best when it came to organization in 1938. According to police sources, the party had 56 associations in the district in Lviv province, and it was the 6th result out of 22 districts. When it came to the number of members, the district took third place.

PL

Stronnictwo Ludowe w powiecie łańcuckim w latach 1931-1939 było główną siłą polityczną. Jego przywódcy: Antoni Dec, Józef Burda, Jan Tepper i Stefan Kozakiewicz należeli do czołowych działaczy ruchu ludowego nie tylko w powiecie, ale także w strukturach okręgowych i centralnych. Powiat łańcucki był odwiedzany przez liderów Stronnictwa. W Rakszawie w 1933 roku ludowcy zorganizowali Wincentemu Witosowi jubileusz 25-lecia pracy politycznej i parlamentarnej. Rok później do Wierzawic na poświęcenie sztandaru koła SL przyjechał czołowy działacz Stronnictwa, były marszałek Sejmu Maciej Rataj. W czerwcu 1933 roku w powiecie łańcuckim doszło do tragicznych zajść w Grodzisku Dolnym, których skutkiem była śmierć dwóch policjantów i sześciu osób cywilnych. W 1938 roku struktury Stronnictwa Ludowego w powiecie łańcuckim należały do najlepiej zorganizowanych w kraju. Według źródeł policyjnych, SL posiadało tu 56 kół i był to szósty wynik na 22 powiaty województwa lwowskiego. Natomiast pod względem liczby członków powiat łańcucki znajdował się na trzecim miejscu.

Keywords

PL

Stronnictwo Ludowe; Wincenty Witos w Rakszawie; Maciej Rataj w Wierzawicach; wybory parlamentarne w 1935 i 1938 roku; Święto Czynu Chłopskiego; strajk chłopski w 1937 roku; Józef Burda; Antoni Dec; Jan Tepper; Stefan Kozakiewicz; Powiat łańcucki

EN

Łańcut county; People’s Party; Wincenty Witos in Rakszawa; Maciej Rataj in Wierzawice; parliamentary elections in 1935 and in 1938; Czynu Chłopskiego holiday; Great; Peasant Uprising in 1937; Józef Burda; Antoni Dec; Jan Tepper; Stefan Kozakiewicz__

• Publisher: Archiwum Państwowe w Rzeszowie / Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Rzeszowie
• Journal: Prace Historyczno-Archiwalne
• Year: 2022
• Volume: Tom XXXIV
• Pages: 113-146

Dates

published

2022

Contributors

author

Dariusz Półćwiartek

• Zespół Szkół Licealnych w Leżajsku im. Bolesława Chrobrego.
• Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie Oddział w Przemyślu.

• https://orcid.org/0000000309104693

reviewer

Jolanta Kamińska-Kwak

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000251188459

reviewer

Stanisław Stępień

• Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu

• https://orcid.org/000000032401256X

References

• Źródła:
• Archiwum Akt Nowych: Zespół: Urząd Wojewódzki Lwowski.
• Archiwum Akt Nowych: Zespół: Komenda Wojewódzka Policji Państwowej we Lwowie
• Archiwum Akt Nowych: Zespół: Komenda Powiatowa Policji Państwowej w Łańcucie
• Archiwum Akt Nowych: Zespół: MSW
• Archiwum Państwowe w Rzeszowie: Zespół: KW PZPR w Rzeszowie – zbiory.
• Archiwum Państwowe w Rzeszowie: Zespół: 958, Starostwo Powiatowe w Łańcucie.
• AIPN Rz, 055/52, t. III, Kontrwywiadowcze charakterystyki po zagadnieniu prawicy wiejskiej. Powiaty: Leżajsk, Sanok, Strzyżów za lata 1959-1965.
• Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie:Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie: Fond 205, opys 1, sprawa 484, 486, 487, 491, 493, 494.
• Wspomnienia:
• Madejczyk J., Wspomnienia, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1956. Stryczek J., Chłopskim piórem, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1957. Witos W., Moje wspomnienia, t. III, Instytut Literacki, Paryż 1956.
• Prasa:
• „Piast” 1931–1939.
• „Zielony Sztandar” 1931–1933.
• Materiały źródłowe do historii polskiego ruchu ludowego, t. III: 1931–1939, zebrali i opracowali J. Borkowski i J. Kowal, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1966.
• Opracowania:
• Borkowski J., Postawa polityczna chłopów polskich w latach 1930–1935, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1970.
• Borkowski J., Działalność społeczno-polityczna i postawa chłopów w latach 1918-1939 [w:] Historia chłopów polskich, red. S. Inglot, t. III, Warszawa 1980.
• Borkowski J., Ludowcy w II Rzeczypospolitej, cz. 2, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1987.
• Fołta W., Ruch ludowy w Przeworskiem, Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1975.
• Gmitruk J., Geneza Strajku Chłopskiego w sierpniu 1937 roku [w:] Wielki Strajk Chłopski w 1937 roku. Uwarunkowania i konsekwencje, red. W. Wierzbieniec, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2008.
• Hampel J., Życie ekonomiczno-społeczne i stosunki polityczne w okresie II Rzeczypołośników Ziemi Leżajskiej, Leżajsk 1996.
• Kołodziejczyk A., Bitwa Warszawska Dniem Czynu Chłopskiego 1920-1995, Klub Parlamentarny PSL, Warszawa 1995.
• Kołodziejczyk A., Maciej Rataj (1884-1940), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1991.
• Kołodziejczyk A., Ruch ludowy a Kościół rzymskokatolicki w latach II Rzeczypospolitej, Warszawa 2002.
• Kowal J., Wybory w 1938 r. w świetle materiałów Stronnictwa Ludowego, „Roczniki Dziejów Ruchu Ludowego” 1966, nr 8.
• Łuczak A., Samorząd terytorialny w programach i działalności stronnictw ludowych 1918-1939, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1973.
• Półćwiartek D., Poświęcenia sztandarów Stronnictwa Ludowego w powiatach łańcuckim i niżańskim 1933-1938 [w:] Szkice z dziejów Polski południowo-wschodniej cyna Wydawnicza Mercator, Przemyśl 2005.
• Półćwiartek D., Ruch ludowy na Leżajszczyźnie w latach 1919-1939, „Almanach Leżajski” 2008, z. 2.
• Półćwiartek D., Strajk chłopski w województwie lwowskim w 1937 r. [w:] Wielki Strajk Chłopski w 1937 roku. Uwarunkowania i konsekwencje, red. W. Wierzbieniec, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2008.
• Serafin F., Małopolsko-śląska organizacja stronnictwa ludowego w latach 1931-1933,
• Źródła internetowe: https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/franciszek-molenda

Identifiers

DOI

10.30657/pha.34.2022.06

Biblioteka Nauki

2233049