Mediacja w sprawach nieletnich – skuteczny środek wychowawczy czy błędna regulacja?

• Authors: Liliana Indan-Pykno

Title variants

EN

Mediation in juvenile delinquency cases – an effective educational measure or wrong regulation?

Abstracts

EN

Liliana Indan-Pykno aim in this paper is to present the issues concerning application of the institution of mediation in juvenile delinquency proceedings, and to examine the reasonability of actions taken by the legislator in this regard as well as accompanying doubts. Since the inclusion of the mediation institution in the Act on Juvenile Delinquency Proceedings, this regulation has had many supporters and opponents. Thus, the following question arose, Does mediation in juvenile delinquency proceedings really make sense? The literature emphasizes the positive impact of mediation upon shaping the behaviour of juveniles by making them aware of the harmfulness of their actions and the need to redress the damage through contact with the victim. On the other hand, critics emphasize a certain artificial character of mediation in such cases. Mediation may not correct educational mistakes made over many years; however, the fact that it raises doubts should not lead to a complete elimination of the institution of mediation in juvenile delinquency cases. Mediation should continue to apply to juvenile offenders who do not show a high level of demoralization or those whose cases are heard for the first time by family courts.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie zagadnień dotyczących stosowania instytucji mediacji w postępowaniach o wykroczenia nieletnich, omówienie zasadności działań podejmowanych przez ustawodawcę w tym zakresie i towarzyszących im wątpliwości. Od momentu wprowadzenia instytucji mediacji do ustawy Prawo o postępowaniu w sprawach nieletnich regulacja ta ma zarówno wielu zwolenników, jak i przeciwników. Rodzi się więc pytanie – czy mediacja w sprawach nieletnich sprawców przestępstw ma rzeczywiście sens? W literaturze podkreśla się pozytywny wpływ mediacji na kształtowanie zachowań nieletnich poprzez uświadomienie im w drodze kontaktu z ofiarą zakresu szkodliwości ich czynu i konieczności jego zadośćuczynienia. Krytyczne głosy akcentują natomiast pewną sztuczność mediacji w tego rodzaju sprawach. Nie jest możliwe naprawienie w wyniku mediacji błędów wychowawczych popełnionych na przestrzeni lat. Podnoszone wątpliwości nie wykluczają jednak całkowicie instytucji mediacji w sprawach nieletnich. Mediacja w dalszym ciągu powinna mieć zastosowanie do nieletnich sprawców, którzy nie wykazują się wysokim poziomem zdemoralizowania, lub do tych, którzy przed sądem rodzinnym stają po raz pierwszy.

Keywords

PL

mediacja; postępowanie w sprawach nieletnich; środek wychowawczy

EN

mediation; mediation in juvenile delinquency proceedings; educational measure

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Forum Polityki Kryminalnej
• Year: 2022
• Issue: 2(4)
• Pages: 1-13

Dates

published

2022

Contributors

author

Liliana Indan-Pykno

• Kujawsko-Pomorska Izba Adwokacka w Toruniu

• https://orcid.org/0000000293924514

References

• Bieńkowska E., Mediacja w sprawach nieletnich, Ministerstwo Sprawiedliwości, Warszawa 2009.
• Błaszczyk M., Społeczne uwarunkowania przestępczości nieletnich, s. 1–7, http://www.kurator.org.pl/pliki/opracowania/Spoleczne_uwarunkowania_przestepczosci_nieletnich.pdf [dostęp: 18.09.2022].
• Bojarski T., Kruk E., Skrętowicz E., Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz, wyd. V, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
• Broński W., Mediacja w sprawach karnych i nieletnich w prawie europejskim, „Roczniki Nauk Prawnych” 2013, t. 23, nr 2, s. 7–21.
• Czarnecki P., Status pokrzywdzonego w postępowaniu w sprawach nieletnich, „Przegląd Sądowy” 2021, nr 1, s. 59–72.
• Górecki P., Konarska-Wrzosek V., Postępowanie w sprawach nieletnich. Komentarz, wyd. II, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2019.
• Kalisz A., Zienkiewicz A., Mediacja sądowa i pozasądowa. Zarys wykładu, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
• Konarska-Wrzosek V., Postępowanie mediacyjne w sprawach nieletnich, „Przegląd Sądowy” 2000, nr 4, s. 62–69.
• Kruk E., Mediacja w prawie karnym wykonawczym, w: Arbitraż i mediacja: aktualne problemy teorii i praktyki funkcjonowania sądów polubownych i ośrodków mediacyjnych. III Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Nałęczów Zdrój, 8–10 maja 2009 r., Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Rzeszów 2009, s. 195–210.
• Kujan P., Mediacja w sprawach nieletnich w doświadczeniach i opiniach uczestników postępowania mediacyjnego i mediatorów (na przykładzie województwa śląskiego), praca doktorska, Uniwersytet Śląski, 2009.
• Lewicka-Zelent A., Profilaktyczny i resocjalizacyjny wymiar mediacji w sprawach nieletnich, „Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej” 2017, nr 28, s. 209–221.
• Nowak A., Mediacja w postępowaniu z nieletnimi, „Chowanna” 2006, t. 2 (27): Resocjalizacja młodzieży niedostosowanej społecznie – wybrane konteksty, s. 116–125.
• Rękas A., Rozwój mediacji w Polsce – zagadnienia prawne i praktyczne, w: Mediacja i arbitraż jako sposoby polubownego rozstrzygania sporów, red. D. Czura-Kalinowska, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji, Poznań 2009, s. 55–69.
• Urbańska M., Mediacja w sprawach nieletnich – wymiar wychowawczy, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2021, t. 40, z. 1, s. 129–142.

Identifiers

DOI

10.31261/FPK.2022.04.01

Biblioteka Nauki

27316296