Odpowiedzialność cywilna uczelni za szkody wyrządzone przez molestowanie seksualne pracowników lub studentów

• Authors: Anna Wilk

Title variants

EN

Compensation liability of universities for damages caused by sexual harassment of employees and students

Abstracts

EN

If a university employee commits acts against the sexual freedom of other employees or students, the problem of the university’s liability for damages arises. This liability finds legal grounds in the provisions of the Civil Code (primarily Article 430 of the Civil Code), as well as in the provisions of the Labor Code regarding the employer›s liability for sexual harassment, which is a violation of the principle of equal treatment in employment. Therefore, the Author analyzes the premises for the application of these provisions, their mutual relations, and the most important practical problems related to their application, including, in particular, the problem of the relationship between the performance of entrusted activities and causing damage, which is of fundamental importance in the context of Art. 430 CC.

PL

W przypadku popełnienia przez pracownika uczelni czynów skierowanych przeciwko wolności seksualnej innych pracowników lub studentów powstaje problem odpowiedzialności odszkodowawczej uczelni za wyrządzoną szkodę. Odpowiedzialność ta znajduje podstawy prawne w przepisach kodeksu cywilnego (przede wszystkim art. 430 k.c.), jak i w przepisach kodeksu pracy, dotyczących odpowiedzialności pracodawcy za molestowanie seksualne, stanowiące naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu. W artykule omówiono przesłanki zastosowania tych przepisów, ich wzajemne relacje, a także najważniejsze problemy praktyczne związane z ich zastosowaniem, w tym zwłaszcza problem związku pomiędzy wykonywaniem powierzonych czynności a wyrządzeniem szkody, mający fundamentalne znaczenie w kontekście art. 430 k.c.

Keywords

PL

odpowiedzialność; uczelnia; student; pracownik; zwierzchnik

EN

liability; university; student; employee; superior

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Forum Polityki Kryminalnej
• Year: 2023
• Issue: 2(6)
• Pages: 1-22

Dates

published

2023

Contributors

author

Anna Wilk

• Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej

• https://orcid.org/0000000290739153

References

• Borecki P., Odpowiedzialność kościelnych osób prawnych za czyny pedofilskie duchownego – wyrok na miarę precedensu. Uwagi w sprawie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2020 r., sygn. II CSK 124/19, „Studia Prawa Publicznego” 2020, nr 3, s. 33–52.
• Boruta I., Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu – nowe pojęcia, „Monitor Prawa Pracy” 2004, nr 2, s. 38–50.
• Czapnik S., Piekło to inni. Kościół rzymskokatolicki w Polsce wobec duchownych molestujących seksualnie dzieci, w: Religia i Kościoły w polskiej przestrzeni publicznej, red. A. Kusztal, S. Czapnik, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2015, s. 167–194.
• Dörre-Nowak D., Czy na pewno każde molestowanie jest dyskryminacją?, „Studia z Zakresu Prawa Pracy” 2003/2004, t. 7, s. 155–160.
• Doświadczenie molestowania wśród studentów i studentek. Analiza i zalecenia, Raport Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2018, https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/Do%C5%9Bwiadczenie%20molestowania%20w%C5%9Br%C3%B3d%20studentek%20i%20student%C3%B3w%2C%202018.pdf [dostęp: 26.09.2023].
• Doyle T.P., Clericalism: Enabler of Clergy Sexual Abuse, “Pastoral Psychology” 2006, vol. 54 (3), s. 189–213.
• Gajda M., Analiza problemu molestowania seksualnego w miejscu pracy, „Monitor Prawa Pracy” 2015, nr 9, s. 465–470.
• Głowacka A., Odpowiedzialność osób prawnych Kościoła katolickiego za czyny niedozwolone, w: „Acta Erasmiana”, t. 9, Wrocław 2015, s. 151–160.
• Kister P., Kocjan J., Patykowska I., Tencer B., Urbańska A., Badanie molestowania seksualnego na uczelni: powszechność zjawiska oraz analiza wsparcia na Uniwersytetach Jagiellońskim, Warszawskim oraz Wrocławskim dla osób studiujących, które go doświadczają, Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Warszawa 2022.
• Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, wyd. 10, C.H. Beck, Warszawa 2021, Legalis.
• Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, wyd. 3, C.H. Beck, Warszawa 2023, Legalis.
• Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, red. M. Gutowski, wyd. 3, C.H. Beck, Warszawa 2022, Legalis.
• Kodeks pracy. Komentarz, red. A. Sobczyk, wyd. 5, C.H. Beck, Warszawa 2020, Legalis.
• Kodeks pracy. Komentarz, red. K. Walczak, wyd. 32, C.H. Beck, Warszawa 2021, Legalis.
• Kodeks pracy. Komentarz, red. W. Muszalski, K. Walczak, wyd. 13, C.H. Beck, Warszawa 2021, Legalis.
• Komunikat z badań CBOS BS/164/2013 – Prestiż zawodów, Warszawa, listopad 2013 r., https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_164_13.PDF [dostęp: 26.09.2023].
• Kondek J.M., W sprawie wykładni pojęcia „przy wykonywaniu czynności” na gruncie art. 430 k.c., „Forum Prawnicze” 2019, nr 1, s. 17–37.
• Kosik J., Powierzona czynność czy powierzony zakres działania? (Uwagi na marginesie art. 145 k.z. i art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r.), „Nowe Prawo” 1961, nr 1, s. 45–55.
• Kuba M., Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu pracowniczym, Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
• Kusz E., Wykorzystanie seksualne małoletnich przez osoby duchowne: analiza zjawiska,
• „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2015, vol. 14, nr 1, s. 30–49.
• Łętowska E., Odpowiedzialność Kościoła za szkody wyrządzone przez księży, „Państwo i Prawo” 2015, nr 3, s. 6–20.
• Łętowska E., Odpowiedzialność „za” księży – dyskusja ciągle niezakończona, w: Czynić postęp w prawie. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Birucie Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, red. W. Robaczyński, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2017, s. 300–310.
• Machnikowski P., Odpowiedzialność za podwładnego, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2009, nr 3161, Prawo, 308, s. 358–370.
• Marciniak J., Mobbing, dyskryminacja, molestowanie. Przeciwdziałanie w praktyce, Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
• Nesterowicz M., Odpowiedzialność cywilna Kościoła katolickiego za molestowanie małoletnich przez księży (prawo USA i prawo polskie), „Przegląd Sądowy” 2014, nr 1, s. 14–20.
• Radwański Z., Olejniczak A., Grykiel J., Zobowiązania – część ogólna, wyd. 15, C.H. Beck, Warszawa 2022.
• Ratecka A., Sprawiedliwość w czasach #MeToo, w: Utopie kobiet. 100 lat praw wyborczych kobiet (1918–2018), red. K. Slany i in., Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2021, s. 289–308.
• Rembieliński A., Odpowiedzialność cywilna za szkodę wyrządzoną przez podwładnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1969.
• Sieczych A., Odpowiedzialność odszkodowawcza związków wyznaniowych za przestępstwa seksualne popełnione przez duchownych w USA i w Polsce (casus Kościoła katolickiego), „Państwo i Prawo” 2017, nr 1, s. 64–72.
• System prawa prywatnego, t. 6: Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, wyd. 3, C.H. Beck, Warszawa 2018.
• Wilejczyk M., Teorie prawa deliktów, C.H. Beck, Warszawa 2021.
• Wilk A., Odpowiedzialność kościelnych osób prawnych za szkody wyrządzone wskutek przestępstw seksualnych popełnionych przez duchownych. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 31 marca 2020 r., II CSK 124/19, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020, nr 10, s. 54–60.
• Wilk A., Odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu szkód wyrządzonych przez cudze czyny zabronione o charakterze seksualnym, C.H. Beck, Warszawa 2021.
• Wilk A., Prawne i kryminologiczne aspekty przestępczości seksualnej duchownych, „Problemy Prawa Karnego” 2022, t. 6, nr 1, s. 1–26.
• Wilk A., Prawo cywilne wobec problemu odpowiedzialności Kościoła za szkody wyrządzone przez przestępstwa seksualne duchownych, w: Państwo wobec religii. Teraźniejszość i przeszłość, red. M. Stanulewicz, E. Plewa, C. Linowski, ArchaeGraph Wydawnictwo Naukowe, Łódź 2021, s. 405–419.
• Zmarzlik J., Gdy sprawcą jest duchowny, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2015, nr 1, s. 9–13.

Identifiers

DOI

10.31261/FPK.2023.06.01

Biblioteka Nauki

27316318