Pracowite dno sadzawki. Socjologia moralności a literatura piękna

• Authors: Krzysztof Sztalt

Title variants

EN

The workful bottom of the pool. The sociology of morality and fiction

Abstracts

EN

Krzysztof Sztalt’s aim in this article is to highlight the cognitive values of literature in the field of morality and axiology. He begins by listing the functions of literature and emphasizing the cognitive function. He goes on to indicate the differences between literary and scientific cognition. He then considers the possibility of focusing, during the process of the cognition of literary works, on moral and axiological problems. Addressing these problems he cites a specific literary examples. He argues that pre-sociological literary cognition can be no less valuable and important than sociological cognition. In his opinion, both forms of cognition complement each other.

PL

Artykuł w zamierzeniu autora ma uwidaczniać poznawcze walory literatury w zakresie moralności i aksjologii. Tekst zaczyna się od wymienienia funkcji literatury, podkreślając funkcję poznawczą. Wskazuje na różnice poznania literackiego i naukowego. Następnie autor przedstawia możliwość skupienia się, podczas poznania literackiego, na kwestiach moralnych i aksjologicznych, posiłkuje się przy tym konkretnymi przykładami literackimi. Stoi na stanowisku, że przed-socjologiczne poznanie literackie może być nie mniej cenne i doniosłe od poznania socjologicznego. Oba, jego zdaniem, niejako się uzupełniają.

Keywords

PL

dzieło literackie; funkcje literatury; poznawcza funkcja literatury; przedmiot poznania literatury; socjologia moralności; aksjologia; dobro i zło; literatura jako źródło wiedzy przed-socjologicznej

EN

literary work; functions of literature; cognitive function of literature; subject of knowledge of literature; sociology of morality; axiology; good and evil; literature as a source of pre-sociological knowledge

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Year: 2022
• Volume: 13
• Pages: 1-9

Dates

published

2022

Contributors

author

Krzysztof Sztalt

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000345498263

References

• Bourdieu P., 2006: Medytacje pascaliańskie. Przeł. K. Wakar. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Cassirer E., 1971: Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Przeł. A. Staniewska. Warszawa: Czytelnik.
• Hospers J., 1962: Implied Truth in Literature. In: J. Margolis: Philosophy Looks at the Arts. New York: Temple University Press, s. 212-213.
• Ingarden R., 1960: O dziele literackim. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Jakobson R., 1960: Poetyka w świetle językoznawstwa. „Pamiętnik literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej”, nr 51/2, s. 431-473.
• Ossowska M., 1966: Podstawy nauki o moralności. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Ossowska M., 1986: Socjologia moralności. Zarys zagadnień. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Ossowski S., 1967: O osobliwościach nauk społecznych. W: Idem, Dzieła. T. IV. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 286-287.
• Pomian K., 1973: Człowiek pośród rzeczy. Szkice historycznofilozoficzne. Warszawa: Czytelnik.
• Rosner K., 1970: O funkcji poznawczej dzieła literackiego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Schütze F., 1997: Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej. „Studia Socjologiczne”, nr 1, s. 11-56.
• Swieżawski S., 1966: Zagadnienie historii filozofii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Tatarkiewicz W., 1997: Historia filozofii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Identifiers

DOI

10.31261/GSS_SN.2022.13.04

Biblioteka Nauki

27315894