Jednostki - postawy - struktura społeczna (na przykładzie wybranych bohaterów dystopijnych powieści Margaret Atwood)

• Authors: Maria Banaś

Title variants

EN

Individuals - attitudes - social structure (on the example of selected dystopian characters from Margaret Atwood’s novels)

Abstracts

EN

This article presents a sociological analysis of the literary dystopias of Canadian novelist Margaret Atwood: the MaddAddam trilogy and The Handmaid’s Tale and its 2020 sequel Testaments. Maria Anna Banaś regards as key issues and contexts those that clearly and unambiguously build Atwood’s image of the social world, and which Banaś reads through the prism of the sociology of literature. The basic question is, What is the structure of the social world in Atwood’s works? Banaś seeks answers by referring, among other ideas, to Robert K. Merton’s types of adaptation of individuals to the changing social structure.

PL

Niniejsze studium to socjologiczna analiza dystopii literackich  kanadyjskiej powieściopisarki Margaret Atwood: trylogii MaddAddam, Opowieści podręcznej a także jej kontynuacji, opublikowanych w 2020 roku  Testamentów. Za kluczowe przyjmuje się tu te  zagadnienia i konteksty,  które w sposób wyraźny i jednoznaczny budują obraz świata społecznego zarysowanego w powieściach kanadyjskiej pisarki, odczytywane będą przez pryzmat socjologii literatury. Zaś podstawowym pytanie brzmi – jak przedstawia się struktura świata społecznego w omawianych powieściach? Odpowiedzi na nie autorka będzie poszukiwała odwołując się, między innymi do koncepcji Roberta K. Mertona odnoszącej się do typów indywidualnego przystosowania się jednostek do zmieniających się warunków struktury społecznej.

Keywords

PL

dystopia; świat społeczny; socjologia literatury; Margaret Atwood

EN

dystopia; social world; sociology of literature; Margaret Atwood

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Year: 2022
• Volume: 13
• Pages: 1-21

Dates

published

2022

Contributors

author

Maria Banaś

• Politechnika Śląska

• https://orcid.org/0000000315190903

References

• Aronson E., Wilson D.T., Akert R.M., 1997: Psychologia społeczna. Serce i umysł. Przeł. A. Bezwińska et al. Poznań: Zysk i S-ka.
• Atwood M., 2003: Oryks i Derkacz. Przeł. M. Hesko-Kołodzińska. Poznań: Zysk i S-ka.
• Atwood M., 2010: Rok potopu. Przeł. M. Michalski. Kraków: Znak.
• Atwood M., 2017a: MaddAddam. Przeł. T. Wilusz. Warszawa: Prószyński i Media.
• Atwood M., 2017b [1986]: Opowieść podręcznej. Przeł. Z. Uhrynowska-Hanasz. Warszawa: Wielka Litera.
• Atwood M., 2020: Testamenty. Przeł. P. Lipszyc. Warszawa: Wielka Litera.
• Booker M.K., 1994: Dystopian Literature: A Theory and Research Guide. London: Greenwood.
• Bourdieu P., 2001: Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Przeł. A. Sawisz. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Bradbury R., 1993: 451° Fahrenheita. Przeł. A. Kaska. Warszawa: Wydawnictwo Alkazar.
• Dahrendorf R., 1970: Essays in the Theory of Society. London: Routledge & Kegan Paul.
• Deutsch M., Gerard H.B., 1955: A Study of Normative and Informational Social Influence upon Individual Judgement. „Journal of Abnormal and Social Psychology”, Vol. 51(3), s. 629-636.
• Durkheim E., 1999: O podziale pracy społecznej. Przeł. K. Wakar. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Festinger L., Thibaut J., 1951: Interpersonal Communication in Small Group. „Journal of Abnormal and Social Psychology”, Vol. 46(1), s. 92-99.
• Juszczyk A., 2014: Stary, wspaniały świat. O utopiach pozytywnych i negatywnych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kelly H., 1955: The two Functions of Reference Groups. In: Readings in Social Psychology (3rd ed.). Eds. G.E. Swanson, T.M. Newcomb, E.L. Hartley. New York: Holt, s. 410-444.
• Lewin K., 1943: Defining the ‘field at a given time’. „Psychological Review”, Vol. 50(3), s. 292-310.
• Łęcki K., 1999: Literatura piękna. W: Encyklopedia socjologii. T. 2: K-N. Red. W. Kwaśniewicz et al. Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 128-134.
• Łęcki K., 2000: Socjologia literatury. W: Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2: P-Z. Red. A. Hutnikiewicz, A. Lam. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 135-155.
• Merton R.K., 1982: Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Przeł. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Niewiadomski A., Smuszkiewicz A., 1990: Leksykon polskiej literatury fantastyczno-naukowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Simmel G., 1975: Socjologia. Przeł. M. Łukasiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Waśkiewicz A., 2008: Obcy z wyboru. Studium filozofii aspołecznej. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Wężyk K., 2019: Rób, co możesz, tak dobrze, jak potrafisz, tak długo, jak możesz. „Książki. Magazyn do czytania”, nr 5(38), s. 43-45.

Identifiers

DOI

10.31261/GSS_SN.2022.13.05

Biblioteka Nauki

27315898