Screening the Conflict, Reaping the Benefits: Yana’s Friends and the Politics of Representation of Russian-Speaking Jews in Israeli Cinema

• Authors: Alex Moshkin

Title variants

PL

Pożytek z konfliktu: Przyjaciele Jany wobec polityki (samo)reprezentacji Żydów radzieckich w kinie izraelskim

RU

Конфликт как выгода: Друзья Яны и политика (само)репрезентации советских евреев в израильском кино

Abstracts

RU

В результате масштабной волны иммиграции, начавшейся в 1989 году, около миллиона советских евреев переселились в Израиль. Опыт переселения для большинства репатриантов был отмечен напряжением между необходимостью ассимиляции в новых культурных условиях и желанием сохранить «русскую» культурную идентичность. В данной статье рассматривается политика (само)репрезентации советских переселенцев в Израиле на примере фильма Друзья Яны (1999) Арика Каплуна, который отмечает новый рубеж в российско-израильском кино. В отличие от более ранних фильмов, созданных в Израиле кинематографистами-выходцами из бывшего СССР, в которых опыт переселения как правило характеризуется ностальгией, невыносимым чувством утраты и переживанием двойного отчуждения, Каплун смещает акценты в репрезентации русско-еврейской идентичности и ностальгии по советскому прошлому и культивированию русско-еврейской исключительности. Герои фильма бережно и трепетно сохраняют одни аспекты русской культуры (музыку, искусство, еду) и с легкостью расстаются с другими (акцент, алкоголизм, русский язык и советские модели маскулинности). Анализ фильма выявляет изменения в стратегиях самопозиционирования русско-еврейской идентичности в поликультурном контексте Израиля.

PL

W wyniku powszechnej fali imigracji, zapoczątkowanej w roku 1989, około miliona Żydów radzieckich trafiło do Izraela. Doświadczenie przesiedleń dla większości repatriantów naznaczone zostało napięciem pomiędzy potrzebą asymilacji w nowych warunkach kulturowych, a chęcią zachowania „rosyjskiej” tożsamości kulturowej. Niniejszy artykuł analizuje politykę (auto)reprezentacji radzieckich imigrantów w Izraelu na przykładzie filmu Arika Kapłuna Przyjaciele Jany (1999), który wyznaczył nową granicę w kinie rosyjsko-izraelskim. W przeciwieństwie do wcześniejszych filmów tworzonych w Izraelu przez filmowców z byłego ZSRR, w których doświadczenie przesiedlenia z reguły nacechowane było nostalgią, poczuciem utraty I podwójnej alienacji, Kapłun w przedstawianiu tożsamości rosyjsko-żydowskiej rezygnuje z nostalgii za radziecką przeszłością i kultywowania rosyjsko-żydowskiej niepowtarzalności. Chociaż bohaterowie filmu starannie i z pietyzmem zachowują niektóre aspekty kultury rosyjskiej (muzyka, sztuka, kulinaria), to łatwo rozstają się z innymi (akcent, alkoholizm, język rosyjski i radzieckie wzorce męskości). Analiza filmu ujawnia zmiany w strategiach autopozycjonowania tożsamości rosyjsko-żydowskiej w kontekście wielokulturowego Izraela.

Keywords

RU

кино; мигранты; идентичность; Израиль; русские евреи; Друзья Яны

PL

kino; imigracja; tożsamość; Izrael; Żydzi rosyjscy; Przyjaciele Jany

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Iudaica Russica
• Year: 2021
• Issue: 2(7)
• Pages: 119-134

Dates

published

2021

Contributors

author

Alex Moshkin

• Uniwersytet Kocaeli w Stambule

• https://orcid.org/0000000193845974

References

• Adichie, Chimamanda Ngozi. “The Danger of a Single Story.” Ted Talk (July 2009) <https://www.ted.com/talks/chimamanda_adichie_the_danger_of_a_single_story?language=en>.
• Boym, Svetlana. Common Places: Mythologies of Everyday Life in Russia. Cambridge: Harvard University Press, 1994.
• Dashevski, Liliya. “The Phenomenon of the ‘New Barbizon’ in Israeli Art.” In: E. Nosenko-Stein and D. Sobolev (eds.). Israel: Languages, Society, Culture. Moscow: The Institute of Oriental Studies, Russian Academy of Sciences, 2020.
• Deleyto, Celestino. The Secret Life of Romantic Comedy. Manchester: Manchester University Press, 2009.
• Elias, Nelly. Coming Home: Media and Returning Diaspora in Israel and Germany. New York: State University of New York Press, 2008.
• Gershenson, Olga. “’Is Israel Part of Russia?’ Immigrants on Russian and Israeli Screens.” Israel Affairs 17, no. 1, 2011.
• Gershenson, Olga and Hudson, Dale. “New Immigrant, Old Story: Framing Russians on the Israeli Screen.” Journal of Film and Video, 60, no. 3–4.
• Hong, Cathy Park. Minor Feelings: An Asian American Reckoning. New York: One World, 2020.
• Graham, Seth. “Chernukha and Russian Film.” Studies in Slavic Culture, no. 1, 2000.
• Iosseliani, Otar. “Vpechatleniya Nedeli.” Obschaya Gazeta, March 14, 2002 <http://www.pressarchive.ru/obschaya-gazeta/2002/03/14/262658.html>.
• Jeffers McDonald, Tamar. Romantic Comedy: Boy Meets Girl Meets Genre. New York: Columbia University Press, 2007.
• Katsman, Roman. “The Hebrew Poetry of the Younger Generation of Immigrants from the Former Soviet Union in Israel Part 1: Alex Rif, Nadia-Adina Rose.” Iudaica Russica 1, no. 4, 2020.
• Katsman, Roman. “The Hebrew Poetry of the Younger Generation of Immigrants from the Former Soviet Union in Israel. Part 2: Yael Tomashov, Rita Kogan.” Iudaica Russica 2, no. 5, 2020.
• Kuznetzov, Sergey. “Kul’turnii Gid.” Russkii Zhurnal, July 30, 1999 <http://old.russ.ru/culture/guide/19990730-pr.html>.
• Maslova, Lidia. ”The Immigrant is Singing about Jews.” Kommersant, February 16, 2001 <http://www.kommersant.ru/doc/168662>.
• Michael, Sami. “Sadam Hussein ve ima sheli,” Haaretz, 4 June, 2003 <http://www.haaretz.co.il/misc/1.886575>.
• Moshkin, Alex. “History, Diaspora, and Geography.” In: K. Platt (ed.), Global Russian Cultures. Madison: University of Wisconsin Press, 2019.
• Moshkin, Alex. “Post-Soviet Nostalgia in Israel? Historical Revisionism and Artists of the 1.5 Generation.” East-European Jewish Affairs 49, no. 3, 2019.
• Naficy, Hamid. An Accented Cinema: Exilic and Diasporic Filmmaking. New Jersey: Princeton University Press, 2001.
• Remennick, Larissa. Russian Jews on Three Continents: Identity, Integration, and Conflict. New Jersey: Transaction Publishers, 2012.
• Schatz, Thomas. “Film Genre and the Genre Film.” In: L. Braudy and M. Cohen. Film Theory and Criticism. Oxford: Oxford University Press, 2004.
• Schatz, Thomas. “Film Genre and the Genre Film.” In: Film Theory and Criticism. L. Braudy and M. Cohen (eds.). Oxford: Oxford University Press, 2004.
• Tolts, Mark. “Demography of the Contemporary Russian-Speaking Jewish Diaspora.” In: Z. Gitelman (ed.), The New Jewish Diaspora, Russian Speaking Immigrants in the United States, Israel and Germany. New Jersey: Rutgers University Press, 2016.
• Tsimerman, Dana. “Ha-chaverim shel yana.” Haaretz, 4 November, 1999.
• Tsirkin-Sadan, Rafi. “Between Marginal and Transnational: Post-Soviet Immigration in Hebrew Literature.” East-European Jewish Affairs 44, no. 2–3, 2014.
• Wakamiya, Lisa Ryoko. “Tell Me Your Story: Recent Russian-American Writing.” In: K. Platt (ed.), Global Russian Cultures, Madison: University of Wisconsin Press, 2019.
• Žižek, Slavoj. “Multiculturalism, Or, the Cultural Logic of Multinational Capitalism.” New Left Review I, no. 225, 1997.
• “Israel is Our Home.” Yediot Ahronoth, October 29, 1999. In: M. Muchnik (ed.) Lashon, Hevra, Ve’Tarbut. Ra’anana: Open University of Israel, 2002.
• Channel One - Pervyi kanal, 9 November, 2001 <http://www.1tv.ru/public/print/pi13081>.

Identifiers

DOI

10.31261/IR.2021.07.05

Biblioteka Nauki

2191636