Performance of a picture description by ten-year-olds with fetal alcohol syndrome

• Authors: Marta Krakowiak

Title variants

PL

Realizacja opisu obrazka przez dziesięciolatki z płodowym zespołem alkoholowym

Abstracts

PL

Spożywanie alkoholu przez kobietę w czasie ciąży może skutkować wystąpieniem u jej potomka określonych zaburzeń rozwojowych, określanych mianem płodowego zespołu alkoholowego (fetal alcohol syndrome – FAS). Dotyczą one m.in. nabywania kompetencji językowych i komunikacyjnych, co objawia się np. niewłaściwą artykulacją, deficytami w zakresie fleksji i składni, a także nieprawidłowościami w tworzeniu narracyjnych form wypowiedzi. Tematem artykułu jest realizacja opisu obrazka przez dziesięciolatki z płodowym zespołem alkoholowym i ich rówieśników z grupy kontrolnej. Wyniki badań wskazują na trudności w zakresie stosowania przez dzieci z FAS następujących procedur: generalizacji zdarzeń, przestrzenności opisu, prezentatywności zdarzeń i charakterystyki elementów rzeczywistości. Osoby te, tworząc opisy obrazków, przeważnie nie stosują formuł pozwalających rozpocząć wypowiedź i prezentować treść opisywanych wydarzeń, wprowadzają w sposób nieuporządkowany poszczególne plany przestrzeni, nie stosują przy tym właściwych sformułowań, pomijają wiele istotnych szczegółów związanych z charakterystyką poszczególnych elementów rzeczywistości i relacjami, jakie zachodzą między nimi. Wymienione nieprawidłowości mają związek z ubóstwem treści i nieprawidłową strukturą tekstów konstruowanych przez dziesięciolatki z FAS.

EN

Alcohol consumption by a woman during pregnancy may result in a number of developmental disorders in her offspring, known as (fetal alcohol syndrome – FAS). They relate to, among others, acquisition of language and communication competence problems, manifested, among others, by incorrect articulation, deficits in inflection and syntax, and irregularities in creating narrative forms of expression. The subject of this paper is describing of a picture by ten-year-olds with fetal alcohol syndrome and their peers from a control group. Findings indicate that children with FAS have difficulty using the following procedures: generalization of events, spatiality of description, presentability of events, and characterization of elements of reality. These people, while creating descriptions of pictures, usually do not use formulas that allow to begin a statement and present the content of the described events, introduce individual space plans in a disorderly manner, do not use the right wording, omit many important details related to the characteristics of individual elements of reality and the relationships that occur between them. The abnormalities mentioned above are related to the poverty of content and the abnormal structure of texts constructed by ten-year-olds with FAS.

Keywords

PL

fetal alcohol syndrome; FAS; płodowy zespół alkoholowy; kompetencja językowa i komunikacyjna; sprawność narracyjna; opis obrazka; trudności językowe i komunikacyjne

EN

fetal alcohol syndrome; FAS; language and communication competence; picture description; language and communication difficulties; narrative skills

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Logopedia Silesiana
• Year: 2022
• Volume: 11
• Issue: 2

Dates

published

2022

Contributors

author

Marta Krakowiak

• Institute of Linguistics and Literary Studies, Faculty of Humanities, University of Natural Sciences and Humanities in Siedlce

• https://orcid.org/0000000264040832

References

• Brimacombe, M., Fry-Johnson, Y., Bertrand, J., Fuller, T., Levine, R., Venable, C. L. (2009). Basic biomedical foudation. W: Fetal alcohol spectrum disorders. Competency – based curriculum development guide for medical and allied health education and practice (s. 2–7). Departament of Health and Human Services USA.
• Coles, C. (1998). Krytyczne okresy narażenia płodu na działanie alkoholu. Wyniki badań na modelach zwierzęcych i na ludziach. W: M. Ślósarska (red.), Uszkodzenia płodu wywołane alkoholem (tłum. A. Basaj; s. 35–50). Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
• Eggins, S., Martin, J. R. (2001). Gatunki i rejestry dyskursu. W: T. van Dijk (red.), Dyskurs jako struktura i proces (tłum. G. Grochowski; s. 153–181). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Grabias, S. (2001). Podstawy opisu zaburzeń mowy. W: S. Grabias (red.), Zaburzenia mowy (s. 11–43). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Grabias, S. (2014). Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego. W: S. Grabias, Z. M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy. Podręcznik akademicki (s. 15–71). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Grabias, S. (2019). Język w zachowaniach społecznych. Podstawy socjolingwistyki i logopedii. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Grabias, S. (2021). Wypowiedź jako narzędzie w diagnozie i terapii logopedycznej. Dialog, opowiadanie, opis. W: A. Maciejewska (red.), Narracja w diagnozie i terapii logopedycznej (s. 13–29). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.
• Gray, D. D. (2010). Adopcja i przywiązanie. Praktyczny poradnik dla rodziców. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Horecka-Lewitowicz, A., Lewitowicz, P., Adamczyk-Gruszka, O., Skawiński, D., Szpringer, M. (2013). Objawy, przebieg i postępowanie w alkoholowym zespole płodowym. Studia Medyczne, 29(2), 195–198. https://doi.org/10.5114/ms.2013.36893
• Jadczak-Szumiło, T. (2008). Dlaczego jest potrzebna wczesna diagnoza dla dzieci z FAS? Świat Problemów, 12, 8–11.
• Jadczak-Szumiło, T. (2009). Neuropsychologiczny profil dziecka z FASD. Studium przypadku. Parpamedia.
• Klecka, M. (2004). Alkoholowy zespół płodowy FAS. Zaburzenia pierwotne i wtórne. Bliżej Przedszkola, 4(31), 26–27.
• Klecka, M. (2007). FAScynujące dzieci. Wydawnictwo św. Stanisława BM.
• Klecka, M. (2009). Ciąża a alkohol. W trosce o dziecko. FAS. Parpamedia.
• Komorowska, M. (2007). Diagnoza FAS w praktyce. Remedium, 11, 6–7.
• Krakowiak, M. (2021). Opóźnienie rozwoju mowy u dzieci z płodowym zespołem alkoholowym. Wydawnictwo Naukowe Instytutu Kultury Regionalnej i Badań Literackich.
• Liszcz, K. (2011). Dziecko z FAS w domu i w szkole. Rubikon.
• Masgutova, S. (2008). Neurosensomotoryczna integracja odruchów u dzieci niepełnosprawnych jako skuteczna pomoc w ich codziennym funkcjonowaniu. Diagnozowanie i korekcyjna praca z dziećmi z MPD, autyzmem i FAS. Międzynarodowy Instytut Neurokinezjologii Rozwoju Ruchowego i Integracji Odruchów.
• Niccols, A. (2007). Fetal alcohol syndrome and the developing socio-emotional brain. Brain and Cognition, 65(1), 135–142.
• Okulicz-Kozaryn, K., Borkowska, M. (2015). Diagnoza FASD dla celów edukacyjnych i wychowawczych. Przegląd Pedagogiczny, 1, 168–183.
• Palicka, I., Śmigiel, R. (2017). Walidacja narzędzia diagnostycznego „Skale Inteligencji i Rozwoju dla Dzieci w Wieku Przedszkolnym (IDS-P)” z udziałem grupy dzieci z rozpoznanym płodowym zespołem alkoholowym wg kryteriów waszyngtońskich. Pediatria Polska, 92(5), 525–537. https://doi.org/10.1016/j.pepo.2017.05.001
• Pawłowska-Jaroń, H. (2011). Sfery zaburzonego rozwoju u dzieci z FASD. W: M. Michalik (red.), Biologiczne uwarunkowania rozwoju mowy (t. 2, s. 123–139). Collegium Columbinum.
• Polański, K., (red.). (1999). Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Ossolineum.
• Rozpoznawanie spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych. Zalecenia opracowane przez interdyscyplinarny zespół polskich ekspertów (2020). Pediatria, 1 (wydanie specjalne), 1–44.
• Sierotwiński, S. (1986). Słownik terminów literackich. Teoria i nauki pomocnicze literatury. Ossolineum.
• Sławiński, J. (red.). (1988). Słownik terminów literackich. Ossolineum.
• Trzaskalik, J., Pyttel, J. (2017). Dziecko z FAS (płodowy zespół alkoholowy) w edukacji. Nauczyciel i Szkoła, 1(61), 11–25.
• Weinberg, J., Sliwowska, J. H., Lan, N., Hellemans, K. G. C. (2008). Prenatal alcohol exposure: Foetal programming, the hypothalamic – pituitary – adrenal axis and sex differences in outcome. Journal of Neuroendocrinology, 20(4), 470–488. https://doi.org/10.1111/j.1365-2826.2008.01669.x
• Zimbardo, P. G., Gerrig, R. J. (2012). Psychologia i życie. Przeł. E. Czerniawska [i in.]. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Identifiers

DOI

10.31261/LOGOPEDIASILESIANA.2022.11.02.05

Biblioteka Nauki

24202143