Periphery within One Language: Challenges of Dialect Fairy Tales Translation into Standard Slovak

• Authors: Miroslava Gavurová

Title variants

PL

Peryferie w obrębie jednego języka: wyzwania tłumaczenia baśni napisanych w dialekcie na standardowy język słowacki

SK

Periféria v rámci jedného jazyka Výzvy prekladu nárečových rozprávok do spisovnej slovenčiny

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The present study focuses on the challenges of the intralingual translation from the peripheral dialect into official, standard Slovak that has been performed on unique Šariš region dialect fairy tales preserved in the village Fintice. They have been published recently in a bilingual form with their Slovak translation Zazračni dzvonček - Zázračný zvonček (FACE 2018). The first part of the paper points out the peripheral aspects of the analysed text and stresses the importance of presenting such forgotten literary pieces for the community identity as well as for preserving community cultural heritage. The second part of the paper focuses on translation analysis and differences between the two texts on morpho-syntactic and lexical level, and in the degree of expressiveness.

SK

Štúdia sa zameriava na prekladateľské výzvy intralingválneho prevodu medzi periférnou varietou - dialektom - a spisovnou slovenčinou. Materiálom na preklad i prekladovú analýzu boli unikátne šarišské rozprávky, zachované v obci Fintice, publikované nedávno v šarišsko-slovenskej edícii pod názvom Zazračni dzvonček - Zázračný zvonček (FACE 2018). V prvej časti sa autorka sústreďuje na periférne aspekty analyzovaného textu a zdôrazňuje dôležitosť zachovania takýchto zabudnutých literárnych prejavov pre identitu komunity a pre zachovanie kultúrneho dedičstva komunity. Druhá časť štúdie pozostáva z translatologickej analýzy, ktorá pomenúva rozdiely medzi dvoma varietami, ktoré sa objavujú najmä na morfo-syntaktickej a lexikálnej rovine, ako aj v stupni expresivity výrazu. Pomenované špecifiká robia z periférneho nárečového textu jedinečný odraz mimojazykovej skutočnosti, ktorý sa oplatí zachovať.

PL

W artykule opisano wyzwania tłumaczenia wewnątrzjęzykowego - z dialektu peryferyjnego na urzędowy, standardowy język słowacki - na przykładzie tłumaczenia baśni z regionu Szarysz, zachowanych w wiosce Fintice. Baśnie te, zatytułowane Zazračni dzvonček - Zázračný zvonček, ukazały się nakładem wydawnictwa FACE w 2018 roku w formie dwujęzycznej (z tłumaczeniem na język słowacki). W pierwszej części artykułu wyszczególniono peryferyjne aspekty analizowanego tekstu i podkreślono potrzebę wydawania zapomnianych utworów literackich dla podtrzymania tożsamości społeczności i jej dziedzictwa kulturowego. W drugiej części artykułu zawarto analizę przekładu, wskazując różnice między oryginałem a translacją na poziomie morfosyntaktycznym i leksykalnym oraz różnice w stopniu ekspresji.

Keywords

EN

Intralingual translation; dialect; fairy tales; periphery; community identity; community cultural heritage

SK

intralingválny prevod; dialekt; rozprávka; periféria; identita komunity; kultúrne dedičstvo komunity

PL

tłumaczenie wewnątrzjęzykowe; dialekt; baśnie; peryferie; tożsamość społeczności; dziedzictwo kulturowe społeczności

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2020
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 113-129

Dates

published

2020-06-29

Contributors

author

Miroslava Gavurová

Identifiers

DOI

10.31261/PLS.2020.10.01.09