Półka literacka 2021

• Authors: Agnieszka Nęcka-Czapska

Title variants

EN

Literary Bookshelf 2021

Abstracts

EN

This sketch presents the most interesting and critically appreciated Polish fiction and poetry books published in 2021. Agnieszka Nęcka-Czapska’s aim is to give a summary of what happened on the Polish publishing market in the past year. She addresses the question concerning the shaping of bestseller lists and whether the coronavirus pandemic affected fiction writers, poets and publishers by making itself present in literary productions. Her goal has been to examine what type of literature was most often published and which authors attracted the greatest interest among reviewers. A brief analysis and interpretation of ten selected books of prose fiction and poetry shows, moreover, how other commentators on contemporary literary life have written about them. The choice of texts was therefore based not on Nęcka-Czapska’s subjective feelings about them, but rather on their reception. Another goal of this sketch has been to present the diversity of publications and to draw attention to the most popular creative tendencies. Among the fiction writers and poets mentioned here are: Łukasz Barys, Wioletta Grzegorzewska, Jakub Kornhauser, Joanna Mueller, Daniel Odija, Kira Pietrek, Maciej Płaza, Andrzej Stasiuk, Antonina Tosiek, and Bohdan Zadura, i.e., mostly authors well known to the Polish reading audience, among them those who published new books after several years of silence. The list shows that particular recognition among readers (also the “professional” ones) was accorded to works whose authors tried to heal damaged identities, returned to the traumatic past trying to organize the “here and now”, and addressed communication problems. Readers also appreciated stories that can be described as socially engaged. The sketch falls within the areas of literary studies and literary criticism.

PL

Szkic prezentuje najciekawsze lub też najbardziej doceniane przez recenzentów polskie książki prozatorskie i poetyckie opublikowane w 2021 roku. Jego celem jest swoiste podsumowanie tego, co działo się na polskim rynku wydawniczym w minionym roku. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytania dotyczące tego, jak kształtowały się listy bestsellerów i czy pandemia koronawirusa w jakiś sposób wpłynęła na pisarzy/pisarki, poetów/poetki i wydawców, pojawiając się w ich tekstach. Zamysłem było sprawdzenie, jakiego typu literaturę piękną najchętniej wydawano i jacy twórcy cieszyli się największym zainteresowaniem recenzentów. Krótka analiza i interpretacja dziesięciu wybranych książek prozatorskich i poetyckich pokazuje również, jak o nich pisali inni komentatorzy współczesnego życia literackiego. Wybór tekstów został oparty zatem nie tyle na subiektywnych odczuciach autorki, ile przede wszystkim na recepcji. Celem szkicu stało się ponadto zaprezentowanie różnorodności publikacyjnej oraz zwrócenie uwagi na najpopularniejsze tendencje twórcze. Wśród wymienionych prozaików i poetów znaleźli się: Łukasz Barys, Wioletta Grzegorzewska, Jakub Kornhauser, Joanna Mueller, Daniel Odija, Kira Pietrek, Maciej Płaza, Andrzej Stasiuk, Antonina Tosiek, Bohdan Zadura – a zatem w większości przypadków autorzy doskonale znani polskiej publiczności czytającej, którzy ogłosili swoje nowe książki niekiedy po kilku latach milczenia. Z przygotowanego zestawienia wynika, że szczególnym uznaniem (również „zawodowych”) czytelników cieszyły się zwłaszcza te utwory, w których twórcy próbowali scalać rozbite tożsamości, powracali do traumatycznej przeszłości, usiłując uporządkować „tu i teraz”, lub dyskutowali o problemach komunikacyjnych, a także te opowieści, które określić można mianem zaangażowanych społecznie. Tekst mieści się w obrębie literaturoznawstwa i krytyki literackiej.

Keywords

PL

Literatura polska XXI wieku; rynek wydawniczy; bestsellery 2021 roku; podsumowanie

EN

Polish literature of the XXI century; publishing market; bestsellers of 2021; summary

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Postscriptum Polonistyczne
• Year: 2022
• Volume: 29
• Issue: 1
• Pages: 1-22

Dates

published

2022

Contributors

author

Agnieszka Nęcka-Czapska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000208740295

References

• Barys Ł., 2021, Kości, które nosisz w kieszeni, Wydawnictwo Cyranka, Warszawa.
• Grzegorzewska W., 2021, Wilcza rzeka, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
• Kornhauser J., 2021, Krwotoki i wiewiórki, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Poznań.
• Mueller J., 2021, Hista & her sista, Biuro Literackie, Stronie Śląskie.
• Odija D., 2021, Pusty przelot, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
• Pietrek K., 2021, Czeski zeszyt, Biuro Literackie, Stronie Śląskie.
• Płaza M., 2021, Golem, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
• Stasiuk A., 2021, Przewóz, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
• Tosiek A., 2021, Storytelling, Biuro Literackie, Stronie Śląskie.
• Zadura B., 2021, Puste trybuny, Biuro Literackie, Stronie Śląskie.
• Barys Ł., 2021, Faza bieżąca – snopowiązałka, kontrapunkt i śmierć: kilka słów o „Storytellingu” Antoniny Tosiek, https://stonerpolski.pl/faza-biezaca-snopowiazalka-kontrapunkt-i-smierc-kilka-slow-o-storytellingu-antoniny-tosiek/ [dostęp: 20.01.2022].
• Bonowicz W., 2021, Moi, mistrzowie: Antonina Tosiek, „Znak”, czerwiec 2021, https://www.miesiecznik.znak.com.pl/moi-mistrzowie-antonina-tosiek/ [dostęp: 14.01.2022].
• Czapiewski O., Tosiek A., 2021, I can storytell. What’s your superpower?, kultura u podstaw, 29.09.2021, https://kulturaupodstaw.pl/i-can-storytell-whats-your-superpower/ [dostęp: 21.01.2022]
• Darska B., 2021, Raport z czasów kryzysu i siły, Nowości książkowe – blog Bernadetty Darskiej, 27.11.2021, http://bernadettadarska.blogspot.com/2021/11/raport-z-czasow-kryzysu-i-siy-w.html [dostęp: 19.01.2022].
• Glosowitz M., 2021, Rzewna podżegaczka, biBLioteka. Magazyn literacki, https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/recenzje/rzewna-podzegaczka/ [dostęp: 19.01.2022].
• Glosowitz M., Pietrek K., 2021, Kupiłam taki zeszyt, biBLioteka. Magazyn literacki, https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/wywiady/kupilam-taki-zeszyt/ [dostęp: 20.01.2022].
• Góra S., 2021, Wędrowny święty? O książce „Golem” Macieja Płazy, „Kultura Liberalna”, nr 16, https://kulturaliberalna.pl/2021/04/20/wedrowny-swiety-o-ksiazce-golem-macieja-plazy/ [dostęp: 23.01.2022].
• Kałuża A., 2021, Fuck off giorgio, biBLioteka. Magazyn literacki, https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/recenzje/fuck-off-giorgio/ [dostęp: 20.01.2022].
• Kube M., 2021, Dużo dobrego czytania. Podsumowanie 2021 roku w literaturze, „Rzeczpospolita”, 28.12.2021, https://www.rp.pl/literatura/art19237861-duzo-dobrego-czytania-podsumowanie-2021-roku-w-literaturze [dostęp: 14.01.2022].
• Nowacki D., 2021, Kto tak zaczyna, ma szansę zajść wysoko. Ta książka to znakomity debiut, „Gazeta Wyborcza”, 31.08.2021, https://wyborcza.pl/ksiazki/7,154165,27483492,kosci-ktore-nosisz-w-kieszeni-lukasza-barysa-smierc-krzepi.html [dostęp: 22.01.2022].
• Orska J., 2021, Dlaczego wiersze poetek nie układają się w linie?, „Mały format”, nr 10–12, http://malyformat.com/2022/01/dlaczego-wiersze-poetek-ukladaja-sie-linie/ [dostęp: 20.01.2022].
• Perlach J., Górecka A., Kornhauser J., 2021, Jak król został trenerem, „Czas Kultury”, nr 13, https://czaskultury.pl/artykul/jak-krol-zostal-trenerem/ [dostęp: 21.01.2022].
• Piotrowska-Grot M., 2021, Zepsuta klimatyzacja i lama w taksówce, „artPAPIER”, nr 21, http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=427&artykul=8685 [dostęp: 21.01.2022].
• Podgórnik M., Zagura B., 2021, Nie uciekam od rzeczywistości, staram się ją widzieć jasno, choć trudno, żeby w zachwyceniu, „dwutygodnik” https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/wywiady/nie-uciekam-od-rzeczywistosci-staram-sie-ja-widziec-jasno-choc-trudno-zeby-w-zachwyceniu/ [dostęp: 15.01.2022].
• Podsumowanie roku 2021, „dwutygodnik”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9849-podsumowanie-roku-2021.html [dostęp: 15.01.2022].
• Poprawa A., 2021, W owalu cyklonu, w oku stadionu, biBLioteka. Magazyn literacki, https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/recenzje/w-owalu-cyklonu-w-oku-stadionu/ [dostęp: 21.01.2022].
• Sabak K., 2021, Bieda, która ogranicza i nie pozwala myśleć o przyszłości. Jest tylko beznadziejne „tu i teraz”, „Newsweek”, 10.09.2021, https://www.newsweek.pl/kultura/kinga-sabak-recenzuje-ksiazke-kosci-ktore-nosisz-w-kieszeni-lukasza-barysa/wf9kk9p [dostęp: 22.01.2022].
• Sadzik P., 2021a, Kości języka, „dwutygodnik”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9665-kosci-jezyka.html [dostęp: 20.01.2022].
• Sadzik P., 2021b, Bękarty sztetla, „dwutygodnik”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9373-bekarty-sztetla.html [dostęp: 22.01.2022].
• Sarnowska A., Stasiuk A., Andrzej Stasiuk: narzucana „pamięć zbiorowa” degeneruje naszą własną, Onet kultura, 1.05.2021, https://kultura.onet.pl/wywiady-i-artykuly/przewoz-andrzej-stasiuk-ja-jestem-z-innego-swiata-wywiad-z-autorem/c5yc2bg [dostęp: 23.01.2022].
• Sobolewska J., 2021a, Elegia dla bidoków, „Polityka”, 31.08.2021, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/2132220,1,recenzja-ksiazki-lukasz-barys-kosci-ktore-nosisz-w-kieszeni.read [dostęp: 22.01.2022].
• Sobolewska J., 2021b, Ożywić mit, „Polityka”, 9.02.2021, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/2102495,1,recenzja-ksiazki-maciej-plaza-golem.read [dostęp: 22.01.2022].
• Sośnicki D., 2021, Przed lasem i nad rzeką, „dwutygodnik”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9805-przed-lasem-i-nad-rzeka.html [dostęp: 15.01.2022].
• Szot W., 2021, Łukasz Barys: „Kości, które nosisz w kieszeni”, Zdaniem Szota, 9.09.2021, https://zdaniemszota.pl/4221-recenzja-lukasz-barys-kosci-ktore-nosisz-w-kieszeni [dostęp: 22.01.2022].
• Szot W., 2022, Daniel Odija: „Pusty przelot”, Zdaniem Szota, 3.01.2022, https://zdaniemszota.pl/4381-recenzja-daniel-odija-pusty-przelot [dostęp: 19.01.2022].
• Zaleski M., 2021, Rzeczy w mroku, „dwutygodnik”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9501-rzeczy-w-mroku.html [dostęp: 15.01.2022].

Identifiers

DOI

10.31261/PS_P.2022.29.05

Biblioteka Nauki

2096019