Pamięć i… troska (S.J. Żurek, Odpamiętywanie polsko-żydowskie. Szkice – Studia – Interpretacje, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2021)

• Authors: Małgorzata Wójcik-Dudek

Title variants

EN

Memory and… Care (S.J. Żurek, The Polish-Jewish de-remembering: Essays – Studies – Interpretations, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2021)

Abstracts

EN

A review article entitled “Memory and… Care” is an in-depth discussion of the book by Sławomir Jacek Żurek Odpamiętywanie polsko-żydowskie. Szkice – Studia – Interpretacje [The Polish-Jewish de-remembering: Essays – Studies – Interpretations] published in 2021 by The Learned Society of the John Paul II Catholic University of Lublin. The said publicaton by the Lublin-based scholar contains a multi-layered reception of the most recent findings in the field of memory studies, which at the same time purports to utilise them in the process of reading particular literary texts dealing with Polish-Jewish relations. Żurek directs his interpretative endeavour among others at: the poetic dialogue between Franciszka Arnsztajnowa and Józef Czechowicz, the ouevre of Arnold Słucki, the particular vision of Poland sustained in texts by Jewish émigré poets, and at the contemporary literary narratives regarding the Shoah, which oftentimes enter into popocultural dialogue with traditional Jewish topoi. The author’s main claim seems to be that more than 30 years of working through memory within the framework of historical, cultural and literary analyses, has not only hepled to restore correct proportions of the Polish Jews’ contribution to the Polish culture, but most of all to verify the stereotypes pertaining to the Jews’ relationships with non-Jews. The publication has been commended by scholars focused on studies of Polish-Jewish relations and the memory of the Holocaust, while the present review article is a critical discussion of theses put forward by Żurek.

PL

Pamięć i… troska to artykuł recenzyjny poświęcony książce Sławomira Jacka Żurka Odpamiętywanie polsko-żydowskie. Szkice – Studia – Interpretacje, która ukazała się w roku 2021 nakładem Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Publikacja lubelskiego badacza stanowi wielopłaszczyznowe rozpoznanie najnowszych ustaleń w zakresie memory studies oraz próbę zastosowania narzędzi interpretacyjnych do lektury konkretnych tekstów literackich podejmujących problematykę relacji polsko-żydowskich. W kręgu zainteresowań Żurka pozostają więc m.in.: poetycki dialog między Franciszką Arnsztajnową a Józefem Czechowiczem, twórczość Arnolda Słuckiego, wizja Polski w tekstach żydowskich poetów działających na emigracji czy współczesne narracje literackie o Zagładzie wchodzące często w popkulturowy dialog z tradycyjnymi toposami judajskimi. Autor przekonuje, że od ponad 30 lat praca nad pamięcią w ramach analiz historycznych, kulturoznawczych i literaturoznawczych pomaga nie tylko przywrócić właściwe proporcje wkładowi polskich Żydów w rozwój polskiej kultury, ale przede wszystkim zweryfikować stereotypy dotyczące relacji między Żydami a nie-Żydami. Publikacja została wysoko oceniona przez literaturoznawców skupionych wokół badań nad relacjami polsko-żydowskimi oraz pamięcią o Holokauście, a niniejszy artykuł recenzyjny jest krytycznym omówieniem tez stawianych przez Żurka.

Keywords

PL

memory studies; relacje polsko-żydowskie; Zagłada; literatura polska w Izraelu; emigracja

EN

memory studies; Polish-Jewish relations; Shoah; Polish literature in Israel; emigration

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Postscriptum Polonistyczne
• Year: 2022
• Volume: 30
• Issue: 2
• Pages: 1-15

Dates

published

2022

Contributors

author

Małgorzata Wójcik-Dudek

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000190328875

References

• Buryła S., 2016, Topika Holokaustu. Wstępne rozpoznanie, w: S. Buryła, Wokół Zagłady. Szkice o literaturze Holokaustu, Wydawnictwo Universitas, Kraków, s. 49–82.
• Cuber M., 2013, Metonimie Zagłady. O polskiej prozie lat 1987–2012, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Czapliński P., 2009a, Prześladowcy, pomocnicy, świadkowie. Zagłada i polska literatura późnej nowoczesności, w: Zagłada. Współczesne problemy rozumienia i przedstawiania, red. P. Czapliński, E. Domańska, Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań, s. 155−182.
• Czapliński P., 2009b, Zagłada i profanacje, „Teksty Drugie” 2009, nr 4, s. 199−213.
• Czapliński P., 2015, Katastrofa wsteczna, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, t. 25, s. 37−66.
• Engelking B., 2019, Przestańmy mówić o pamięci, zacznijmy mówić o trosce, rozmowa przeprowadzona przez Z. Waślicką-Żmijewską i A. Żmijewskiego, „Krytyka Polityczna”, https://krytykapolityczna.pl/kultura/historia/waslicka-zmijewski-barbara-engelking-zaglada-wywiad/ [dostęp: 28.10.2019].
• Kuć W., 2001, Dziecko w judaizmie, w: Antropologia religii. Wybór esejów, T. 2, wybór M.S. Ziółkowski, Zakład Antropologii Historycznej. Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 55−71.
• Michlic J.B., 2020, Piętno Zagłady. Wojenna i powojenna historia oraz pamięć żydowskich dzieci ocalałych w Polsce, przeł. A. Musiał, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa.
• Ostatnie fastrygi. Irit Amiel w rozmowie z Agnieszką Piśkiewicz-Bornstein, 2021, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Żurek S.J., 2021, Odpamiętywanie polsko-żydowskie. Szkice – Studia – Interpretacje, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin.

Identifiers

DOI

10.31261/PS_P.2022.30.02

Biblioteka Nauki

13152648