Što je zajedničko hrvatskom cvrčku i poljskom hruštu? Odabrane razlike u glasovima i grafiji između hrvatskog i poljskog

• Authors: Miroslav Hrdlička

Title variants

EN

What do Croatian Cricket and Polish Beetle Have in Common? Selected Sound and Graphemic Differences between Croatian and Polish

PL

Co mają wspólnego chorwacki świerszcz i polski chrząszcz? Wybrane różnice w głoskach i grafii między językiem chorwackim a polskim

Abstracts

EN

Croatian and Polish, being genealogically related languages, share a lot of features, yet there are certain differences in the sound systems and alphabets of the two languages. Both languages use the Latin alphabet and share most of the letters but some graphemes and sounds differ. Therefore, the goal of the paper is to provide an overview of the main differences between Croatian and Polish sound and graphemic systems as illustrated by two selected poems (respectively, Cvrčak [Cricket] by Vladimir Nazor and Chrząszcz [Beetle] by Jan Brzechwa). Some of the differences may be explained from a historical perspective. Thus, it is demonstrated how in the two languages in question, which both come from Proto-Slavic, some sounds developed in discrepant ways. What is more, the modern Croatian and Polish are also dissimilar when it comes to accent, which is briefly discussed in the text.

PL

Chorwacki i polski jako języki pokrewne mają wiele cech wspólnych, jednak między poszczególnymi głoskami i literami widoczne są pewne różnice. Oba języki używają alfabetu łacińskiego i większość liter jest taka sama, ale niektóre znaki się różnią, to samo dotyczy niektórych głosek. Celem niniejszego artykułu jest przegląd najważniejszych różnic w zakresie chorwackiego i polskiego systemu głoskowego i grafii na podstawie dwóch wybranych wierszy (Chrząszcz Jana Brzechwy i Cvrčak Vladimira Nazora). Pewne różnice można wyjaśnić z historycznojęzykowego punktu widzenia. Pokazano, jak w dwóch językach wywodzących się ze wspólnego prajęzyka – prasłowiańskiego – głoski rozwijały się inaczej. Współczesne języki chorwacki i polski różnią się też na poziomie akcentowym, co także jest krótko opisane.

Keywords

PL

chorwacki; polski; system głoskowy; grafia

EN

Croatian; Polish; sound system; graphemes

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Postscriptum Polonistyczne
• Year: 2022
• Volume: 30
• Issue: 2
• Pages: 1-13

Dates

published

2022

Contributors

author

Miroslav Hrdlička

• Sveučilište u Zagrebu Zagreb, Hrvatska

• https://orcid.org/000000019894412X

References

• Barić et al. = Barić E., Lončarić M., Malić D., Pavešić S., Peti M., Zečević M., Znika V., 1997, Hrvatska gramatika, Školska knjiga, Zagreb.
• Bońkowski R., 2022, Fonemi /ś/ i /ź/ u poljskom i crnogorskom jeziku, in: Cetinjski filološki dani III, ed. N. Vujović, Fakultet za crnogorski jezik i književnost, Department of Slavic and Eurasian Languages and Literatures, University of Kansas, Cetinje–Lawrence, pp. 67–75.
• Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Brzechwa J., Chrząszcz, https://www.wiersze.juniora.pl/brzechwa/brzechwa_c04.html [21.09.2022].
• Dalewska-Greń H., 1997, Języki słowiańskie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Gluhak A., 1993, Hrvatski etimološki rječnik, August Cesarec, Zagreb.
• Hrvatska školska gramatika, http://gramatika.hr/ [25.09.2022].
• IHJJ: Kratka osnova = http://ihjj.hr/iz-povijesti/ljudevit-gaj-kratka-osnova-horvatsko-slavenskoga-pravopisa-a/32/ [25.09.2022].
• Klemensiewicz Z., 2009, Historia języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kryżan-Stanojević et al. = Kryżan-Stanojević B., Maslač I., Sychowska-Kavedžija J., Kaniecka D., 2008, Poljski pravopis za početnike, FF Press, Zagreb.
• Malinowski M., 2011, Ortografia polska od II połowy XVIII wieku do współczesności. Kodyfikacja, reformy, recepja. Doktorski rad u rukopisu, Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Mihaljević M., 2002, Slavenska poredbena gramatika. 1. dio. Uvod i fonologija, Školska knjiga, Zagreb.
• Nazor V., Cvrčak, https://www.poezija.hr/cvrcak-vladimir-nazor/ [21.09.2022].
• Ostaszewska D., Tambor J., 2005, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Skok P., 1971, Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika. Knjiga prva, A–J, Jugoslavenska akademija znanosti umjetnosti, Zagreb.
• Walczak B., 1999, Zarys dziejów języka polskiego, Wydawnictwo Uniwerstetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Wielki słownik języka polskiego, https://wsjp.pl/ [24.09.2022].

Identifiers

DOI

10.31261/PS_P.2022.30.13

Biblioteka Nauki

13145059