Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2022 | 32 | 1-24

Article title

Gieorgija Efrona ewakuacja z Moskwy do Taszkientu jako egodokument czasów wielkiej wojny ojczyźnianej (30 października - 18 listopada 1941)

Content

Title variants

EN
The evacuation of Georgii Erfon from Moscow to Tashkent as an ego-document from the days of the Great Patriotic War (30 Oct - 18 Nov 1941)
RU
Георгия Эфрона эвакуация из Москвы в Ташкент как эго-документ времён Великой Отечественной войны (30 Х - 18 XI 1941 г.)

Languages of publication

Abstracts

RU
Данная статья представляет собой анализ, насыщенного деталями уникального рассказа подростка, о его путешествии на поезде из Москвы в Ташкент (30 X - 18 XI 1941 г.). Сын Марины Цветаевой, эвакуирующийся из столицы в Среднюю Азию, записывает ежедневно в Дневнике всё то, чего является свидетелем и остроумным комментатором. 16-летний Мур раскрывает перед собой и читателем настоящие мотивы предпринятия трудного решения о выезде из Москвы: это непреодолимое желание встречи в Ашхабаде с единственным другом, Дмитрием Сеземаном, с которым связывает его очень многое ещё с тех времён, когда они вместе жили в Париже. Очередные длинные простои в чистом поле или на запущенных советских вокзалах вызывают у юноши многие горькие мысли о характере русских и натуре самой России. Этот эго-документ является ценным историческим источником не только о жизни самого Эфрона, но и об условиях эвакуации рядовых граждан СССР в ходе Великой Отечественной войны.
EN
Grzegorz Ojcewicz’s article offers an analysis of a unique, meticulous report created by a teenager during his train journey from Moscow to Tashkent (30 Oct - 18 Nov 1941). In his Diaries, the son of Marina Tsvetaeva, during his evacuation from the capital city to Central Asia, reports everything he witnesses and provides his quick-witted commentary upon it. The 16-year-old Mur reveals - to himself and to the reader - his true motives behind the difficult decision to leave Moscow: his deep desire to reach Ashgabat and meet his only friend, Dmitry Sezeman there, as the two had had a fair share of experiences together during their stay in Paris. A series of long stops in the middle of nowhere or at rundown Soviet train stations provide the young man with numerous observations on the nature of Russia and the Russian people. This ego-document serves as a valuable historical resource not only on the life of Efron himself, but on the evacuation conditions of ordinary citizens of the USSR during the Great Patriotic War as well.
PL
Artykuł zawiera analizę obfitującej w szczegóły, unikatowej relacji nastolatka z podróży pociągiem z Moskwy do Taszkientu (30.10–18.11.1941). Syn Mariny Cwietajewej, ewakuujący się ze stolicy do Azji Środkowej, zapisuje na bieżąco w Dziennikach swoje obserwacje i bystre komentarze. Szesnastoletni Mur odkrywa przedsamym sobą i przed czytelnikiem rzeczywistą przyczynę podjęcia trudnej decyzji o wyjeździe: jest nią przemożna chęć spotkania się w Aszchabadzie z jedynym przyjacielem, Dmitrijem Sezemanem, z którym łączy go bardzo wiele jeszcze z czasów wspólnego pobytu w Paryżu. Kolejne długie postoje w szczerym polu czyna zaniedbanych sowieckich stacjach dostarczają chłopakowi wielu spostrzeżeń na temat natury Rosjan i Rosji. Ten egodokument stanowi cenne źródło historyczne, obrazujące nie tylko życie Efrona, lecz także warunki ewakuacji zwykłych obywateli ZSRR podczas wielkiej wojny ojczyźnianej.

Year

Volume

32

Pages

1-24

Physical description

Dates

published
2022

Contributors

  • Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

  • Belâkov, Sergej. Parižskie mal’čiki v stalinskoj Moskve. Moskva: AST, 2022 [Беляков, Сергей. Парижские мальчики в сталинской Москве. Москва: АСТ, 2022].
  • Belâkova, Irina Ûr’evna. “Syn poeta.” Novyj mir, no. 3, 2005: 167–172 [Белякова, Ирина Юрьевна. “Сын поэта”, Новый мир, № 3, 2005: 167–172].
  • Èfron, Georgij Sergeyevich. Dnevniki. V dvuh tomah. Tom 1. 1940–1941 gody. Ed. Korkina, Elena Baurdžanovna, Losskaâ, Veronika Konstantinovna. Moskva: Vagrius, 2004 [Эфрон, Георгий Сергеевич. Дневники. В двух томах. Том 1. 1940–1941 годы. Изд. подготов. Коркина, Елена Баурджановна, Лосская, Вероника Константиновна. Москва: Вагриус, 2004].
  • Èfron, Georgij Sergeyevich. Dnevniki. V dvuh tomah. Tom 2. 1941–1943 gody. Ed. Korkina, Elena Baurdžanovna, Losskaâ, Veronika Konstantinovna. Moskva: Vagrius, 2004 [Эфрон, Георгий Сергеевич. Дневники. В двух томах. Том 2. 1941–1943 годы. Изд. подготов. Коркина, Елена Баурджановна, Лосская, Вероника Константиновна. Москва: Вагриус, 2004].
  • Èfron, Georgij Sergeyevich. Neizvestnost’ buduŝego. Dnevniki i pis’ma 1940–1941 godov. S risunkami Georgiâ Èfrona (publikuûtsâ vpervye). Ed. Korkina, Elena Baurdžanovna, Losskaâ, Veronika Konstantinovna, Popova, Alina Iosifovna. Moskva: AST, RGALI, 2017 [Эфрон, Георгий Сергеевич. Неизвестность будущего. Дневники и письма 1940–1941 годов. С рисунками Георгия Эфрона (публикуются впервые). Изд. подготов. Коркина, Елена Баурджановна, Лосская, Вероника Константиновна, Попова, Алина Иосифовна. Москва: АСТ, РГАЛИ, 2017].
  • Èfron, Georgij Sergeyevich. Pis‘ma. Moskva: Dom-muzej Mariny Cvetaevoj; Bolševo: Muzej M.I. Cvetaevoj, 2002 [Эфрон, Георгий Сергеевич. Письма. Москва: Дом-музей Марины Цветаевой; Болшево: Музей М.И. Цветаевой, 2002].
  • Èfron, Georgij Sergeyevich. Zapiski parižanina. Dnevniki, pis’ma, literaturnye opyty 1941–1944 godov. S risunkami avtora (publikuûtsâ vpervye). Ed. Korkina, Elena Baurdžanovna, Losskaâ, Veronika Konstantinovna, Popova, Alina Iosifovna. Moskva: AST, RGALI, 2018 [Эфрон, Георгий Сергеевич. Записки парижанина. Дневники, письма, литературные опыты 1941–1944 годов. С рисунками автора (публикуются впервые). Изд. подготов. Коркина, Елена Баурджановна, Лосская, Вероника Константиновна, Попова, Алина Иосифовна. Москва: АСТ, РГАЛИ, 2018].
  • Efron, Gieorgij. “Z dziennika.” Sel. by Juryś, Julia. Transl. Ochab, Maryna. Zeszyty Literackie, no. 4 (92), 2005: 56–73.
  • Efron, Gieorgij. Dzienniki 1940–1943. Vol. 1: Rok 1940. Transl., ed. Ojcewicz, Grzegorz. Szczytno: Wydawnictwo GregArt, 2019.
  • Efron, Gieorgij. Dzienniki 1940–1943. Vol. 2: Rok 1941. Transl., ed. Ojcewicz, Grzegorz. Szczytno: Wydawnictwo GregArt, 2021.
  • Gorâeva, Tat‘âna Mikhaylovna. “Černoena belom. Strast‘ k risovaniû.” Èfron,
  • Georgij Sergeyevich. Neizvestnost‘ buduŝego. Dnevniki i pis‘ma 1940–1941 godov. S risunkami Georgiâ Èfrona (publikuûtsâ vpervye). Ed. Korkina, Elena Baurdžanovna, Losskaâ, Veronika Konstantinovna, Popova, Alina Iosifovna. 11–14. Moskva: AST, RGALI, 2017. [Горяева, Татьяна Михайловна. “Черное на белом. Страсть к рисованию.” Эфрон, Георгий Сергеевич. Неизвестность будущего. Дневники и письма 1940–1941 годов. С рисунками Георгия Эфрона (публикуются впервые). Изд. подготов. Коркина, Елена Баурджановна, Лосская, Вероника Константиновна, Попова, Алина Иосифовна. 11–14. Москва: АСТ, РГАЛИ, 2017].
  • Korkina, Elena Baurdžanovna. Losskaâ, Veronika Konstantinovna. “Avtoportret na fone odinočestva.” Èfron, Georgij Sergeyevich. Zapiski parižanina. Dnevniki, pis’ma, literaturnye opyty 1941–1944 godov. S risunkami avtora (publikuûtsâ vpervye). Ed. Korkina, Elena Baurdžanovna, Losskaâ, Veronika Konstantinovna, Popova, Alina Iosifovna. 512–518. Moskva: AST, RGALI, 2018 [Коркина, Елена Баурджановна, Лосская, Вероника Константиновна. “Автопортрет на фоне одиночества.” Эфрон, Георгий Сергеевич. Записки парижанина. Дневники, письма, литературные опыты 1941–1944 годов. С рисунками автора (публикуются впервые). Изд. подготов. Коркина, Елена Баурджановна, Лосская, Вероника Константиновна, Попова, Алина Иосифовна. 512–518. Москва: АСТ, РГАЛИ, 2018].
  • Korkina, Elena Baurdžanovna. Losskaâ, Veronika Konstantinovna. “Predislovie.” Èfron, Georgij Sergeyevich. Neizvestnost’ buduŝego. Dnevniki i pis’ma 1940–1941 godov. S risunkami Georgiâ Èfrona (publikuûtsâ vpervye). Ed. Korkina, Elena Baurdžanovna, Losskaâ, Veronika Konstantinovna, Popova, Alina Iosifovna. 5–10. Moskva: AST, RGALI, 2017 [Коркина, Елена Баурджановна, Лосская, Вероника Константиновна. “Предисловие.” Эфрон, Георгий Сергеевич. Неизвестность будущего. Дневники и письма 1940–1941 годов. С рисунками Георгия Эфрона (публикуются впервые). Изд. подготов. Коркина, Елена Баурджановна, Лосская, Вероника Константиновна, Попова, Алина Иосифовна. 5–10. Москва: АСТ, РГАЛИ, 2017].
  • Korkina, Elena Baurdžanovna. “Grustnaâ skazka - skučnaâ istoriâ.” Èfron, Georgij Sergeyevich. Pis’ma. Izdanie muzeâ M.I. Cvetaevoj v Bolševe. Kaliningrad: Luč, 1995 [Коркина, Елена Баурджановна. “Грустная сказка - скучная история.” Эфрон, Георгий Сергеевич. Письма. Издание музея М.И. Цветаевoй в Болшеве. Калининград: Луч, 1995].
  • Lossky, Véronique. “Préface.” Efron, Gueorgui (Murr). Journal (1939–1943). Traduit du russe par S. Goblot. Préface, notes et révision de la traduction Lossky, Véronique. Postface Bérenger, Caroline. 9–18. Genève: Éditions des Syrtes, 2014.
  • Moškovskij, Anatolij. “Georgij, syn Cvetaevoj.” Oktâbr’, no. 3, 1999: 130–135. http://www.synnegoria.com/tsvetaeva/WIN/mur/moshkovsk.html. Accessed 12 June 2020 [Мошковский, Анатолий. “Георгий, сын Цветаевой.” Октябрь, № 3, 1999: 130–135. http://www.synnegoria.com/tsvetaeva/WIN/mur/moshkovsk.html. Дата обращения: 12 июня 2020].
  • Ojcewicz, Grzegorz. “Każda droga ma kres (tragiczna przystań reemigrantki Mariny Cwietajewej w Jełabudze w świetle Dzienników Gieorgija Efrona).” Acta Neophilologica, vol. 21, no. 2, 2019: 141–158.
  • Ojcewicz, Grzegorz. “Marina Cwietajewa jako świadek w sprawie o zabójstwo Ignacego Reissa w świetle dwóch protokołów przesłuchania.” Studia Rossica Gedanensia, no. 5, 2018: 279–315.
  • Ojcewicz, Grzegorz. “Praca agenturalna stalinowskich służb specjalnych za granicą na przykładzie sprawy o zabójstwo Ignacego Reissa.” Studia Rossica Gedanensia, no. 4, 2017: 297–332.
  • Ojcewicz, Grzegorz. “Tajemnica zaginięcia czerwonoarmisty Gieorgija Efrona (1925–1944).” Studia Rossica Gedanensia, no. 8, 2021: 217–249.
  • Ojcewicz, Grzegorz. “Wstęp.” Efron, Georgij. Dzienniki 1940–1943. Vol. 1: Rok 1940. Transl., ed. Ojcewicz. Grzegorz. 7–22. Szczytno: Wydawnictwo GregArt, 2019.
  • Ojcewicz, Grzegorz. “Wstęp.” Efron, Georgij. Dzienniki 1940–1943. Vol. 2: Rok 1941. Transl., ed. Ojcewicz, Grzegorz. 9–16. Szczytno: Wydawnictwo GregArt, 2021.
  • Ojcewicz, Grzegorz. “Wstęp.” Efron, Georgij. Dzienniki 1940–1943. Vol. 3: Rok 1943. Transl., ed. Ojcewicz, Grzegorz. 11–30. Szczytno: Wydawnictwo GregArt, 2021.
  • Polehina, Majâ. “Èkzistencial’naâ avtobiografiâ syna poèta (svidetelstvo Georgiâ Èfrona).” Studia Rossica. Vol. 17: Dzienniki pisarzy rosyjskich. Ed. Wołodźko-Butkiewicz, Alicja. Łucewicz, Ludmiła. 369–380. Warszawa: Studia Rossica, 2006 [Полехина, Майя. “Экзистенциальная автобиография сына поэта (свидетельство Георгия Эфрона).” Studia Rossica. Vol. 17: Dzienniki pisarzy rosyjskich. Ed. Wołodźko-Butkiewicz, Alicja. Łucewicz, Ludmiła. 369–380. Warszawa: Studia Rossica, 2006].
  • Popova, Alina Iosifovna. “‘A zdes’ - â odin, sam s soboj, s prošlym i pereživaniâmi…’ Dnevniki, pis’ma i literaturnye opyty Georgiâ Èfrona 1941–1944 godov.” Èfron, Georgij Sergeyevich. Zapiski parižanina. Dnevniki, pis’ma, literaturnye opyty 1941–1944 godov. S risunkami avtora (publikuûtsâ vpervye). Ed. Korkina, Elena Baurdžanovna, Losskaâ, Veronika Konstantinovna, Popova, Alina Iosifovna. Moskva: AST, RGALI, 2018 [Попова, Алина Иосифовна. “‘А здесь - я один, сам с собой, с прошлым и переживаниями…’ Дневники, письма и литературные опыты Георгия Эфрона 1941–1944 годов.” Эфрон, Георгий Сергеевич. Записки парижанина. Дневники, письма, литературные опыты 1941–1944 годов. С рисунками автора (публикуются впервые). Изд. подготов. Коркина, Елена Баурджановна, Лосская, Вероника Константиновна, Попова, Алина Иосифовна. Москва: АСТ, РГАЛИ, 2018].
  • Ševelenko, Irina. “Recenziâ na knigu: ‘Georgij Èfron. Dnevniki’.” Kritičeskaâ massa, no. 3, 2004. https://magazines.gorky.media/km/2004/3/georgij-efron-dnevniki.html. Accessed 12 June 2020 [Шевеленко, Ирина. “Рецензия на книгу: ‘Георгий Эфрон. Дневники’.” Критическая масса, № 3, 2004. https://magazines.gorky.media/km/2004/3/georgij-efron-dnevniki.html. Дата обращения: 12 июня 2020].
  • Słownik rodzajów i gatunków literackich. Ed. Gazda, Grzegorz, Tynecka-Makowska, Słowinia. 191–194. Kraków: Universitas, 2006 (hasło: dziennik).
  • Sokolov, Mihail. “Dmitrij Sezeman: Marina Cvetaeva, Georgij Èfron i vozvraŝenie v SSSR. Čast’ 1.” https://www.svoboda.org/a/262693.html. Accessedn 17 June 2017 [Соколов, Михаил. “Дмитрий Сеземан: Марина Цветаева, Георгий Эфрон и возвращение в СССР. Часть 1.” https://www.svoboda.org/a/262693.html. Дата обращения: 17 июня 2017].
  • Sokolov, Mihail. “Dmitrij Sezeman: Marina Cvetaeva, Georgij Èfron i vozvraŝenie v SSSR. Čast’ 2.” https://www.svoboda.org/a/262899.html. Accessed 17 June 2017 [Соколов, Михаил. “Дмитрий Сеземан: Марина Цветаева, Георгий Эфрон и возвращение в СССР. Часть 2.” https://www.svoboda.org/a/262899.html. Дата обращения: 17 июня 2017].

Document Type

Publication order reference

Identifiers

Biblioteka Nauki
20433548

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_31261_RSL_2022_32_05
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.