„Nieziemsko piękna / we wszechświecie rana”. Figura homoseksualisty w wybranych wierszach Tadeusza Różewicza

• Authors: Krystian Maciej Tomala

Title variants

EN

“An unearthly beautiful wound in the universe”. A homosexual figure in selected poems of Tadeusz Różewicz

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tadeusz Różewicz nie poświęca homoseksualizmowi naczelnego miejsca w swojej twórczości, warto jednak zwrócić uwagę na przewijający się w niej nietypowy model męskości, a zwłaszcza na postaci gejów. Przedmiotem zainteresowania autora będą dwa teksty Różewicza: Zakatrupiony oraz Tate Gallery Shop. W wierszach tych podniosła sztuka sąsiaduje z powszednim brudem i „gównem świata”. Zarysowujący się w utworach kontrast sprowadza problem do cielesności bohaterów i ukazuje ich seksualność jako rodzaj piętna. Nawiązania do estetyki kampowej nieoczekiwanie sąsiadują tu z turpistyczną brzydotą i fizjologią śmierci. Zainteresowanie Różewicza społecznym marginesem, dzięki zastosowanym „popowym” chwytom: technikom fragmentu i montażu, właściwym sztukom plastycznym i wizualnym, nawiązuje do malarskich i filmowych kontekstów wierszy, a także biografii bohaterów tych tekstów: Piera Paola Pasoliniego i Francisa Bacona, skutecznie zwracając uwagę odbiorcy na zajmujące poetę problemy współczesnego świata.

EN

Homosexuality is not the head subject of Tadeusz Różewicz’s works, but it is worth to pay attention to the unusual model of masculinity, which he presents especially in the case of gays. The author analyses two Różewicz’s poems: Zakatrupiony and Tate Gallery Shop. In these texts high culture art is situated next to the common dirt and ‘shit of the world.’ This contrast is used to present the main characters’ corporeality as problematic and depict their sexuality as stigmatic. Unexpected references to camp aesthetics are adjacent to the turpist ugliness and physiology of death. Różewicz’s interest in the social margin, due to the ‘pop’ tricks like fragment and assembly techniques typical for the fine and visual arts, alludes to the painting and film contexts of poems, as well as to the biographies of the heroes of these texts: Piero Paolo Pasolini and Francis Bacon. It effectively directs the readers’ attention to the problems of contemporary world which are important for the poet.

Keywords

PL

rana; ciało; homoseksualizm; kamp; estetyka brzydoty

EN

wound; body; homosexuality; camp; aesthetics of ugliness

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press
• Journal: Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość
• Year: 2021
• Issue: 1 (3)
• Pages: 1-21

Dates

published

2021-04-30

Contributors

author

Krystian Maciej Tomala

• Uniwersytet Gdański

Identifiers

DOI

10.31261/Rana.2021.3.03