Strój jako narzędzie propagowania mieszczańskiego habitusu – analiza artykułów Barbary Hoff w „Przekroju”

• Authors: Olga Załęska

Title variants

EN

Dress as a tool for propagating the bourgeois habitus: an analysis of Barbara Hoff’s articles in the weekly “Przekrój”

Abstracts

EN

Olga Załęska analyses the content of Barbara Hoff ’s articles in the “Fashion” column in the weekly “Przekrój” in the years 1954–1969. Załęska conducted her research by taking into account the cultural, social and political context of the Polish People’s Republic, and primarily focusing on its unofficial class structure. Załęska argues that Hoff ’s publications had a significant symbolic meaning as tools of class struggle and of opposition to the ruling political power. Thus, they corresponded with the attitude of he intelligentsia whom this weekly brought closer together (as in the case of Leopold Tyrmand). In the “Fashion” column we can detect elements of the bourgeois habitus, which Hoff propagated among readers representing various social classes. Załęska analyses class aspects of Barbara Hoff 's educational message. Later statements by Hoff and members of the intelligentsia revolving around “Przekrój” ascribe a subversive potential to fashion as a way to resist the socialist system. Załęska explores this thesis, its defense made plausible by the assumption that the “resistance against the ruling power” is understood as a struggle with that power’s aesthetic and cultural aspect.

Keywords

PL

moda; habitus; PRL; “Przekrój”; inteligencja

EN

fashion; habitus; PRL; “Przekrój”; intelligentsia

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Studia Etnologiczne i Antropologiczne
• Year: 2022
• Volume: 22
• Issue: 2

Dates

published

2022

Contributors

author

Olga Załęska

• https://orcid.org/0000000333495807

References

• Aspers P., Frédéric G., 2013, Sociology of fashion: Order and change, „The Annual Review of Sociology”, no 39, s. 171–192.
• Bourdieu P., 2005, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. P. Biłos, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Bourdieu P., 2013, Symbolic capital and social classes, „Journal of Classical Sociology”, no 2 (13), s. 292–302.
• Dowgiłło B., 2015, Ubieranie jako forma uspołecznienia o aktualności koncepcji mody Georga Simmla, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Hoff B., 2012, Polityczny fason kiecki Barbary Hoff, [rozmowę przeprowadził W. Kalicki], „Wysokie Obcasy”, 15.10., https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,53662,3872542.html [dostęp: 28.04.21].
• Hoff B., 2016, Barbara Hoff: Nikt nie mówił: „Ale sukces”, tylko: „Zrób coś, żeby tych kolejek nie było”, [rozmowę przeprowadziła A. Boćkowska], „Magazyn Gazety Wyborczej", 16.07., https://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,20408370,barbara-hoff-nikt-niemowil-ale-sukces-tylko-zrob-cos.html [dostęp: 10.05.2021].
• Jaworska J., 2008, Cywilizacja „Przekroju”. Misja obyczajowa w magazynie ilustrowanym, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Jaworska J., 2013, Między modą a habitusem. Mieszkania polskiej inteligencji w latach sześćdziesiątych w magazynie „Ty i Ja”, „Kultura Współczesna”, nr 4 (79), s. 87–96.
• Jeziorek N., 2019, Barbara Hulanicki: Jej wielka Biba, 18.06., „Vogue Polska”, https://www.vogue.pl/a/barbara-hulanicki-jej-wielka-biba [dostęp: 15.09.22].
• König R., 1979, Potęga i urok mody, tłum. J. Szymańska, Warszawa, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe.
• Kubik J., 1994, Power of symbols against the symbols of power: The rise of solidarity and the fall of state socialism in Poland, University Park, Pennsylvania State University Press.
• Kuczyńska T., 1968, Polscy kreatorzy mody, „Ty i Ja”, nr 8 (100), s. 30–33.
• Leszczyński A., 2020, Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, Warszawa, Wydawnictwo W.A.B.
• Meinhold R., 2014, Fashion myths. A cultural critique, Nowy Jork, Columbia University Press.
• Milczarczyk P., 2017, Moda jako źródło cierpień, „Kultura Popularna”, nr 2 (52), s. 56–64.
• Obukhova E., Zuckerman E.W., Zhang J., 2014, When politics froze fashion: The effect of the Cultural Revolution on naming in Beijing, „American Journal of Sociology”, nr 2 (120), s. 555–583.
• Pawlik E., 2018, Janka Ipohorska, czyli kobieta z kamyczkiem w sercu, „Przekrój”, 15.04., https://przekroj.pl/kultura/janka-ipohorska-czylikobieta-z-kamyczkiem-w-sercu-ewa-pawlik [dostęp: 28.04.2021].
• Pelka A., 2007, Teksas-land. Moda młodzieżowa w PRL, Warszawa, Wydawnictwo Trio.
• Perchla-Włosik A., 2015, Moda jako komunikat w świetle teorii socjologicznej i badań empirycznych, „Zeszyty Prasoznawcze”, nr 3 (223), s. 615–625.
• Potkaj T., 2019, Przekrój Eilego. Biografia całego tego zamieszania z uwzględnieniem psa Fafika, Kraków, Mando.
• Simmel G., 1957, Fashion, „The Americal Journal of Sociology”, no 6 (62), s. 541–558.
• Simmel G., 1980, Filozofia mody, w: S. Magala, Simmel, Warszawa, Wiedza Powszechna.
• Smoczyński R., Zarycki T., 2017, Totem inteligencki. Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Szarota P., 2008, Od skarpetek Tyrmanda do krawata Leppera, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Tyrmand L., 1989, Dziennik 1954, Warszawa, Res Publica.
• Veblen T., 1971, Teoria klasy próżniaczej, tłum. J. i K. Zagórscy, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo N.
• Zalewska A., 2018, Jaką płeć ma robotnica. Analiza symboli realizmu socjalistycznego, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Zarycki T., 2008, Kapitał kulturowy. Inteligencja w Polsce i w Rosji, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Zarycki T., 2018, Punkty za inteligenckość. Agaty Zysiak rekonstrukcja historii Uniwersytetu Łódzkiego a rola PRL w umacnianiu inteligenckiej hegemonii, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1 (62), s. 231–250.
• Zborowska Agata, 2013, Wywoływanie duchów mody, „Czas Kultury”, nr 2 (173), s. 134–141.
• Political Dress [film], 2011, reż. J. Fibiger, Polska, cykl filmów dokumentalnych „Przewodnik do Polaków”, Follow Me Film Production, Instytut im. Adama Mickiewicza.

Identifiers

DOI

10.31261/SEIA.2022.22.02.01

Biblioteka Nauki

20679000