Powojenna mediewistyka polska wobec dziedzictwa dziewiętnastowiecznej myśli historycznej

• Authors: Piotr Boroń

Title variants

DE

Die polnische Nachkriegsmediävistik über das Erbe des historischen Denkens im neunzehnten Jahrhundert

EN

The post-war Polish medieval studies in relation to the nineteenth-century historiography

Abstracts

EN

The article presents reflection on the presence of the nineteenth-century convictions and visions of the past in the Polish post-war medieval studies practiced on the historical ground. The nineteenth century was the time when modern critical historiography started to be created. For practical reasons the article discusses only the field of history, without referring to other fields that also practice medieval studies. The author emphasizes numerous historiographic references to the nineteenth-century paradigms of perceiving the past. One of them was the paradigm of describing the “national” past. What is also signaled in this study are rather archaic manners of describing the past in the post-war period and the utilitarian character of some historical studies.

DE

Der Artikel beschäftigt sich mit den in der polnischen Nachkriegsmediävistik (nach 1945) vorhandenen Ansichten und Vorstellungen über die Vergangenheit, die noch im neunzehnten Jahrhundert verankert waren, als sich die moderne, kritische Geschichtsschreibung erst zu entwickeln begann. Aus praktischen Gründen betrifft die Skizze nur die historische Mediävistik, ohne sich auf andere Wissenschaften vom Mittelalter zu beziehen. Der Autor macht auf zahlreiche historiographische Bezüge auf die aus dem neunzehnten Jahrhundert stammenden Paradigmen über die Wahrnehmung der Vergangenheit aufmerksam. Eines der Paradigmen war die Betrachtung der Vergangenheit von einem „nationalen“ Standpunkt aus. Darüber hinaus wurde auf die Anwendung von ziemlich archaischen Methoden der Vergangenheitsbeschreibung in der Nachkriegszeit sowie auf einen utilitären Charakter mancher historischen Arbeiten hingewiesen. 

PL

W artykule przedstawiono uwagi dotyczące obecności w polskiej mediewistyce historycznej czasów powojennych (po 1945 roku) przekonań i wizji przeszłości wypracowanych jeszcze w XIX stuleciu, czyli u progu tworzenia się nowoczesnej, krytycznej historiografii. Z praktycznych względów szkic dotyczy tylko mediewistyki historycznej, bez odwoływania się do innych nauk zajmujących się średniowieczem. Autor zwrócił uwagę na liczne odwołania historiografii do wypracowanych w XIX wieku paradygmatów postrzegania przeszłości. Jednym z nich był paradygmat opisywania przeszłości „narodowej”. Zasygnalizowano także zastosowanie dość archaicznych sposobów opisu przeszłości w okresie po II wojnie światowej oraz utylitarny charakter części prac historycznych. 

Keywords

PL

mediewistyka; historiografia; myśl historyczna XIX wieku; historiografia polska po II wojnie światowej; historiografia PRL

EN

medieval studies; historiography; nineteenth-century historical thought; post-war Polish historiography; historiography in communist Poland

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Średniowiecze Polskie i Powszechne
• Year: 2020
• Volume: 12
• Pages: 227-244

Dates

published

2020

Contributors

author

Piotr Boroń

• Uniwersytet Śląski

Identifiers

DOI

10.31261/SPiP.2020.16.10

Biblioteka Nauki

1018594