O życiu roślin w Patykach i badylach Urszuli Zajączkowskiej

• Authors: Barbara Stelingowska

Title variants

EN

About the life of plants in Patyki i badyle by Urszula Zajączkowska

Abstracts

EN

In the era of climate humanistic education, one can notice many changes in the approach to nature, to thinking about nature and man. Urszula Zajączkowska – a contemporary Polish poet, biologist, and scientist – in her works, presents an innovative approach to the relationship between nature and man, as well as developing a new description of language. The analyzed volume of essays, Patyki i badyle [Sticks and stalks], is a literary description of observations of the life and death of plants, shoots and trees. Zajączkowska represents a reflective method of studying nature; she talks about the life of green plants with tenderness and emotion, calling them “creatures” with “bodies”. Anthropomorphization in the treatment of plants is characteristic of the poet’s entire work, thus constituting a kind of linguistic experiment. For Zajączkowska, plants are unique; they are characterized by simplicity and loneliness, and man is inscribed in their nature and should learn the humility of life from them.

PL

Edukacja humanistyczna dla klimatu wnosi wiele zmian w podejściu do przyrody, do myślenia o naturze oraz człowieku. Urszula Zajączkowska – współczesna polska poetka, biolożka, naukowczyni – w swoich pracach prezentuje nowatorskie podejście do relacji między naturą a człowiekiem, a także ukazuje nowy sposób mówienia o naturze. Analizowany tom esejów Patyki i badyle jest literackim zapisem obserwacji życia i obumierania roślin, pędów i drzew. Zajączkowska stosuje refleksyjną metodę studiowania przyrody, z czułością i emocjonalnie opowiada o życiu zielonych roślin, nazywając je „stworzeniami” posiadającymi „ciała”. Antropomorfizacja w traktowaniu roślin, będąca rodzajem eksperymentu językowego, charakteryzuje całą twórczość poetki. Rośliny dla Zajączkowskiej są wyjątkowe, cechują się prostotą, odczuwają samotność, a człowiek wpisany w naturę powinien uczyć się od nich pokory.

Keywords

PL

edukacja klimatyczna; przyroda; język roślin; poetyzacja natury

EN

climate education; nature; the language of plants; the poetization of nature

• Publisher: Uniwersytet Śląski
• Journal: Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
• Year: 2022
• Volume: 31
• Pages: 1-12

Dates

published

2022

Contributors

author

Barbara Stelingowska

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

• https://orcid.org/0000000173241452

References

• Bińczyk E., 2018, Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Domańska E., 2013, Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 13–32.
• Frost Science, 2018, „Metamorphosis of Plants” by Urszula Zajaczkowska, YouTube, 6.03.2018, https://www.youtube.com/watch?v=K1WQwlAYhlY [dostęp: 22.08.2022].
• Instytut Książki, 2020, „Patyki, badyle” – Urszula Zajączkowska | New Books from Poland 2020, YouTube, 18.12.2020, https://www.youtube.com/watch?v=9zpSNGDThZg [dostęp: 20.03.2022].
• Kronenberg A., 2014, Geopoetyka jako przykład zielonego czytania i pisania, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 294–320.
• Magnason A.S., 2020, O czasie i wodzie, przeł. J. Godek, Wydawnictwo Karakter, Kraków.
• Nycz R., 2017, Nowa humanistyka w Polsce: kilka bardzo subiektywnych obserwacji, koniektur, refutacji, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 18–40.
• Ochwat M., 2020, (Współ)myślenie w humanistyce. Literackie ekokształcenie w epoce antropogenu, „Polonistyka. Innowacje”, nr 12, s. 31–52, https://doi.org/10.14746/pi.2020.12.3.
• Robiński A., 2019, Zmierzch epoki człowieka, Tygodnik Powszechny, 15.10.2018, https://www.tygodnikpowszechny.pl/zmierzch-epoki-czlowieka-155754 [dostęp: 5.10.2022].
• Rybicka E., 2014, Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Universitas, Kraków.
• Sobolewska J., 2017, Kościelscy dla Zajączkowskiej, Oczytany. Blog Justyny Sobolewskiej, 17.09.2017, https://sobolewska.blog.polityka.pl/2017/09/17/koscielscy-dlazajaczkowskiej/ [dostęp: 20.03.2022].
• Szopa K., 2018, Poetyckie archiwum roślinne: „casus” Urszuli Zajączkowskiej, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, T. 61, z. 1, s. 143–150, https://doi.org/10.26485/ZRL/2018/61.1/10.
• Szymborska W., 2011, Milczenie roślin, wybór wierszy i fot. J. Gromek-Illg, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Thoreau H.D., 2016, Walden, czyli życie w lesie, przekł., przedm. i oprac. przypisów H. Cieplińska, wyd. 3. (dodruk), Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
• Tomaszewska W., 2018, „Zielone pisanie”, „zielone czytanie”. Humanistyka ekologiczna jako projekt badań literaturoznawczych, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, nr 16 (4), s. 77–95, https://doi.org/10.21697/seb.2018.4.08.
• Wohlleben P., 2016, Sekretne życie drzew, tłum. E. Kochanowska, wyd. 2., Otwarte, Kraków.
• Zajączkowska U., 2019, Patyki i badyle, Wydawnictwo Marginesy, Warszawa.
• Zaremba Bielawski M., 2014, Leśna mafia. Szwedzki thriller ekologiczny, przeł. M. Wasilewska-Chmura, wstęp A. Wajrak, posł. T. Lindgren, Agora, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.31261/TPDJP.2022.31.10

Biblioteka Nauki

28395243