Zielona edukacja filmowa. Studium dwóch przypadków

• Authors: Justyna Hanna Budzik , Urszula Szeląg

Title variants

EN

Green film education: a double case study

Abstracts

EN

The paper discusses film education issues in the context of educating on climate. The authors focus on tracing the presence of the concepts of environmental humanities and ecocriticism in educational materials by selecting two lesson projects related to films. In the first part of the paper, the authors give a broader perspective on the theoretical context; in the second and the third part, respectively, they comment on the lesson projects concerning Ága (the New Horizons of Film Education program) and The Biggest Little Farm (distributor’s proposition published on www.edukacjafilmowa.pl).

PL

W artykule poruszono problematykę edukacji filmowej w kontekście klimatycznym. Skoncentrowano się na badaniu obecności założeń humanistyki ekologicznej i ekokrytyki w materiałach edukacyjnych, przede wszystkim na analizie dwóch scenariuszy lekcji bazujących na filmach. Pierwsza część artykułu została poświęcona zagadnieniom teoretycznym, druga dotyczy materiałów dydaktycznych udostępnionych w programie Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej odnoszących się do filmu Ága, natomiast ostatnia, trzecia część zawiera uwagi do filmu Nasze miejsce na Ziemi oraz opartego na analizie i interpretacji filmu scenariusza lekcyjnego udostępnionego przez dystrybutora produkcji na stronie EdukacjaFilmowa.pl.

Keywords

PL

humanistyka ekologiczna; edukacja filmowa; ekokrytyka; slow cinema; film

EN

environmental humanities; film education; ecocriticism; slow cinema; film

• Publisher: Uniwersytet Śląski
• Journal: Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
• Year: 2022
• Volume: 31
• Pages: 1-16

Dates

published

2022

Contributors

author

Justyna Hanna Budzik

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000197400761

author

Urszula Szeląg

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000173913503

References

• Baichwal J., Burtynsky E., Pencier N. de, reż., 2018, Antropocen: epoka człowieka / Anthropocene: The Human Epoch, scen. J. Baichwal, Kanada.
• Barcz A., 2016, Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, „Śląsk” Wydawnictwo Naukowe, Katowice.
• Bińczyk E., 2018, Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Bobiński W., 2011, Teksty w lustrze ekranu. Okołofilmowa strategia kształcenia literacko-kulturowego, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków.
• Budzik J.H., 2017, Film Education in Cinemas – Determinants and Tendencies, „Panoptikum”, nr 18, s. 157–176, https://doi.org/10.26881/pan.2017.18.10.
• Budzik J.H., 2020, O budowaniu mostów między teorią a praktyką humanistyki w edukacji filmowej, „Kwartalnik Filmowy”, nr 111, s. 241–257, https://doi.org/10.36744/kf.376.
• Budzik J.H., [b.r.], Śmietnisko (2010). Reż. Lucy Walker; Karen Harley, Joao Jardim (współpraca reżyserska) [oprac. filmu], https://edukacjafilmowa.pl/smietnisko-2010/ [dostęp: 15.06.2022].
• Chester J., reż., 2018, Nasze miejsce na Ziemi / The Biggest Little Farm, scen. J. Chester / M. Monroe, USA.
• Ciszewska E., 2016, Edukacja filmowa w Polsce – zarys historyczny i stan badań, w: Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki, red. E. Ciszewska, K. Klejsa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 79–98.
• Cłapka A., Laskownicka A., [b.r.], Dorastanie, bunt, poszukiwanie prawdy i tożsamości, wolność, społeczeństwo, natura, samotność… [scenariusz zajęć dot. filmu Wszystko za życie], https://edukacjafilmowa.pl/wszystko-za-zycie-2007/ [dostęp: 15.06.2022].
• Cyra M., 2019, Portret smutnych zdarzeń – Milko Lazarov – „Ága” [recenzja], Głos Kultury, 23.01.2019, https://www.gloskultury.pl/aga-recenzja/ [dostęp: 28.06.2021].
• Czachorowska A., [b.r.], „Poczuć się częścią lasu…”. Czy można zrozumieć, jak czuje się dzikie zwierzę? Film „Saga prastarej puszczy: Opowieść o kruku. Skaza odmieńca” (2007–2008) Bożeny i Jana Walencików [scenariusz zajęć dot. filmu], https://edukacjafilmowa.pl/saga-prastarej-puszczy-opowiesc-o-kruku-skaza-odmienca-2007-2008/ [dostęp: 15.06.2022].
• Dąbrowska M., 2017, Biografie gatunków stowarzyszonych. Danuta Hryniewicz i polskie owczarki nizinne, „Kultura i Historia”, nr 31, s. 187–202, pobrano z: http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/wp-content/uploads/2017/09/16-KiH-31-2017-M-D%C4%85browska-Biografie-gatunkowe-stowarzyszonych.pdf [25.08.2022].
• Domańska E., 2013, Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 13–32.
• Drochomirecki B., 2018, Rola filmu w życiu młodzieży – raport z badań Stowarzyszenia Nowe Horyzonty, w: Na tropach psychologii w filmie, cz. 2: Film w terapii i rozwoju, red. A. Skorupa, M. Brol, P. Paczyńska-Jasińska, Difin, Warszawa, s. 32–48.
• Dzięciołowska K., Siuchno M., Dąbrowska-Siuchno B., oprac., 2018, „Nasze miejsce na Ziemi”. Materiały pomocnicze dla nauczycieli, [dla klas V–VIII i uczniów liceum], pobrano z: https://edukacjafilmowa.pl/wp-content/uploads/2020/01/NASZE_MIEJSCE_NA_ZIE MI_materialy_edukacyjne.pdf [15.06.2022].
• Flaherty R.J., reż., 1922, Nanuk z Północy / Nanook of the North, Les Frères Revillon / Pathé Exchange, USA / Francja.
• Foer J.S., 2019, Zjadanie zwierząt, przeł. D. Dymińska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Gołębiowska D., [b.r.], Poznajemy świat z żółwikiem Sammy [scenariusz zajęć dot. filmu Żółwik Sammy. W 50 lat dookoła świata], https://edukacjafilmowa.pl/zolwik-sammy-w-50-lat-dookola-swiata-2010-2/ [dostęp: 15.06.2022].
• Gołębiowska D. i in., [b.r.], Żółwik Sammy w 50 lat dookoła świata (2010). Reż. Ben Stassen [oprac. filmu], https://edukacjafilmowa.pl/zolwik-sammy-w-50-lat-dookola-swiata-2010/ [dostęp: 15.06.2022].
• Gryz A., [b.r.], Z Vaianą przez lądy i oceany – lekcja powtórzeniowa z przyrody, https://edukacjafilmowa.pl/vaiana-skarb-oceanu-2016-2/ [dostęp: 15.06.2022].
• Guzy A., Ochwat M., [2021], Poloniści wobec zmian klimatu, Visegrad Fund, Raport z badań ankietowych, pobrano z: https://us.edu.pl/wp-content/uploads/pliki/Raport_polonisc_dla_klimat_2021.pdf [dostęp: 19.02.2022].
• Jakubowska M., 2016, Cele edukacji filmowej w Polsce: konteksty instytucjonalne i tendencje rozwojowe, w: Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki, red. E. Ciszewska, K. Klejsa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 99–116.
• Janikowska A., 2020a, Patrząc nie-ludzkimi oczami: przypadek „Królika po berlińsku”, „Kwartalnik Filmowy”, nr 110, s. 156–171, https://doi.org/10.36744/kf.313.
• Janikowska A., 2020b, W oczekiwaniu na katastrofę, „Ekrany”, nr 02 (54), s. 025–029.
• Katalog NHEF 2020/2021, Issuu, 14.05.2020, https://issuu.com/nowehoryzonty/docs/kata log_nhef_20_21_nowy [dostęp: 15.06.2022].
• Kino Klasa [strona główna], http://kinoklasa.pl/ [dostęp: 28.06.2021].
• Kołodziejczak A., [b.r.], Śmieć [analiza filmu], https://edukacjafilmowa.pl/smiec-2014/ [do- stęp: 15.06.2022].
• Kołodziejczak A., Dowgiel M., [b.r.], Rango (2011). Reż. Gore Verbinski [oprac. filmu], https://edukacjafilmowa.pl/rango-2011/ [dostęp: 15.06.2022].
• Kronenberg A., 2014, Geopoetyka jako przykład zielonego czytania i pisania, „Teksty Drugie”, nr 5 (149), s. 294–320.
• Lazarov M., reż., 2018, Ága, 42film / Arizona Films / Red Carpet / ZDF /Arte, Bułgaria / Niemcy / Francja.
• Nijakowski L.M., 2018, Świat po apokalipsie. Społeczeństwo w świetle postapokaliptycznych tekstów kultury popularnej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej [strona główna], https://nhef.pl/ [dostęp: 15.06.2021].
• Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej, Edycja 21/22, pobrano z: https://nhef.pl/upload/2021/05/katalog-nhef-21_22_web.pdf [15.06.2021].
• Ochwat M., 2020, Edukacja polonistyczna wobec kryzysu klimatycznego – rozpoznania i rekomendacje dydaktyczne, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio N – Educatio Nova”, vol. 5, s. 31–52, https://doi.org/10.17951/en.2020.5.185-204.
• Popkiewicz M., Kardaś A., Malinowski S., 2019, Nauka o klimacie, wyd. 2. popr., Wydawnictwo Nieoczywiste–Wydawnictwo Sonia Draga–Post Factum, Warszawa–Katowice. Prodeus A., 2021, Ekorealizm, „Kino”, nr 7 (649), s. 12–13.
• Program, Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej, https://nhef.pl/program [dostęp: 31.08.2022]. Ramsey J.L., reż., 2020, Można panikować, scen. J.L. Ramsey, S. Malinowski, Polska; You- Tube, Ramsey United, 1.06.2020, https://www.youtube.com/watch?v=osm5vyJjNY4 [dostęp: 29.08.2022].
• Równy A., 2018, Dystrybutorzy w służbie edukacji filmowej, „Ekrany”, nr 6, s. 13–17.
• Rust S., Monani S., 2013, Introduction: Cuts to Dissolves – Defining and Situating Ecocinema Studies, w: Ecocinema Theory and Practice, eds. S. Rust, S. Monani, S. Cubitt, Routledge Taylor & Francis Group, New York–London, s. 1–13.
• Syska R., 2014, Filmowy neomodernizm, Wydawnictwo Avalon, Kraków.
• Szoska M., 2019, Trudna obecność. Film w edukacji polonistycznej a interpretacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Tabaszewska J., 2018, Ekokrytyczna (samo)świadomość, „Teksty Drugie”, nr 2, s. 7–15, https://doi.org/10.18318/td.2018.2.1.
• Trash Challenge, 2019, Szkoła Podstawowa nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi i Oddziałami Dwujęzycznymi im. Orła Białego, 10.05.2019, https://sp2.jaworzno.edu.pl/2019/05/10/trash-challenge/ [dostęp: 15.06.2022].
• Trash Challenge – śmieciowe wyzwanie opanowało świat!, 2019, ecosac.pl, 22.03.2019, https://ecosac.pl/trash-challenge-smieciowe-wyzwanie-opanowalo-swiat/ [dostęp: 15.06.2022].
• Vignola G., 2017, Écocritique, écosémiotique et représentation du monde en littérature, „Cygnenoir”, no. 5, s. 1–26.
• Walkiewicz M., [2019], Wielki chłód [rec. filmu Ága (2018)], https://www.filmweb.pl/reviews/recenzja-filmu-%C3%81ga-22133 [dostęp: 28.06.2021].
• Willoquet-Maricondi P., 2010, Introduction. From Literary to Cinematic Ecocriticism, w: Fram- ing the World. Explorations in Ecocriticism and Film, ed. P. Willoquet-Maricondi, University of Virginia Press, Charlottesville, s. 1–22.
• Włodkowska K., oprac., 2020, Materiały dydaktyczne dla nauczyciela. Scenariusz lekcji [scenariusz lekcji do filmu Ága], Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej, pobrano z: https://nhef.pl/upload/2020/12/20-21_nowe_horyzonty_kina_scen_aga.pdf [28.06.2021].
• Wróblewski J., 2019, Ciche piękno [rec. filmu Ága, reż. Milko Lazarov], Polityka, 22.01.2019, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/film/1779076,1,recenzja-filmu-garez-milko-lazarov.read [dostęp: 28.06.2021].

Identifiers

DOI

10.31261/TPDJP.2022.31.14

Biblioteka Nauki

28395247